Gaz sancısı (kolik)

İnfantil kolik, doğumdan sonraki birinci üç ayda epeyce sık rastlanan bir yakınmadır.

Kolikum infantum birinci sefer 1954 yılında Wessel tarafından üç haftadan çokça, haftada en az üç gün, günde üç saati aşan huzursuzluk ve ağlama nöbetleri olarak tanımlanmıştır.

İnfantil kolik, âlâ gelişen sağlıklı bebeklerde, daha çok akşam ve gece saatlerinde

görülen,ataklar halinde ortaya çıkan, nedeni tam olarak aydınlatılamamış, bacaklarını karına çekme, alnını kırıştırma, kızarma yumruklarını sıkma, karında sertleşme, gaz çıkarma ile birlikte olan, tüm gayretlere rağmen durdurulması çetin, çok ağlama ile karakterize bir sendromdur. Umumiyetle kolik ağlamaları akşam yahut gece olur. Ağlama atakları uzundur ve infant kolaylıkla sakinleştirilemez. Kolik ağlamaları 6. haftada pik yapmakta ve 12. haftada resen kaybolmaktadır.

Sağlıklı bir infantın uzun ve şiddetli ağlaması aileler için değerli bir sorundur.

Ağlamak her ne kadar aileye rahatsızlık verse de yapılan çalışmalarda bebeğin ağlamasının ananın hormonları üzerine tesirli olduğu saptanmıştır. Mahsusen prolaktini arttırarak süt imalatının artmasına neden olmaktadır. Prolaktin tıpkı vakitte ana ile bebek arasındaki bağı da kuvvetlendirmektedir.

İnfantil Kolik Tedavisi

Kolikum infantumun tesirli bir tedavisi yoktur.

Farmakolojik Tedavi:

* Simetikon

* Probiyotikler

* Zinco damla

* Laktaz enzimi

Beslenme Teklifleri:

*Ana sütü ile beslenmek: Birinci altı ay yalnızca ana sütü ile beslenmenin infantil

kolikte hami faktör olduğu bilinmektedir. Her öğünde iki memeyi birden emzirmeye çalışmak bebeğin laktozdan güçlü önsütü haddinden fazla almasına neden olduğu için gaz sancılarına yol açabilir. Bu nedenle bebek bir memeyi külliyen bırakana dek o göğüsten emzirilmelidir. Gelgelelim ana sütündeki inek sütü proteinlerinin varlığı bebekte infantil kolik oluşmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle ana sütü ile beslenen bebeklerde maternal diyetin (yumurta, fındık, fıstık, bulgur, kuru baklagil, lahana, turp ve baharatlı besinlerin bulunmadığı diyet) en az 2 hafta uygulanması ve sürdürülebilirliği, validenin sigara, alkol ve çay kullanmaması kolik şikayetlerinin azalmasını sağlamaktadır. Yapılan çalışmada ana sütünün geceleri melatonin içerdiği, geceleri ana sütü alan bebeklerin uyumasında ve koliği azaltmada yararlı olduğu gösterilmiştir.

*Biberonla besleme: Yatay durumda biberonla beslemek ve beslenme sonrası bebeğin gazının çıkarılmaması infantil kolik oluşumuna neden olmaktadır.

Bitkisel Çaylar: Bağırsak düz kaslarında gevşeme sağlar. Sarı papatya, mine çiçeği, meyan kökü, rezene ve melisa ile yapılan bitki çayının günde 3 kere tasarrufun kolikli bebeklerde ağlama ataklarını ve karın sertliğini azalttığı gösterilmiştir. Bu tedavi tekniğinde standart bir doz ölçüsü yoktur. Bitki çaylarının sık kullanıldığı bebeklerin analarını daha az emdikleri görülmüştür. Bitki çayları ishal ve böbrek yetmezliği üzere tablolara neden olabilmekte olup dikkatli olunmalıdır.

Davranışsal tedaviler:

Bebeğin kucakta, pusette, yatağında, hamakta, bebek altı haftalıktan büyükse otomatik bebek salıncağında ritmik halde sallanması. Çok sert sallama uzunluğunda yaralanmaya yol açabileceğinden dikkatli olmak gerekir.

Otomobiliyle gezdirmek. Velev, bebeği otomobilinde gezdirirken saatte 80-90 km süratle giden bir otomobil hissi veren sakinleştirme emelli araçlar da yapılmıştır.

Bebeğin kanguru içinde ya da annenin/bakıcının kucağında tutulması. Kimi bebekleri sıkıca, kundaklar üzere sarmak işe yarayabilir.

Bebeğin kucağa alınıp annenin/bakıcının göğsüne yaslanmış halde tutulması. Sarılmak, bebekte itimat hissi uyandırır. Bu arada, sırtına, hafifçe, aralıklı olarak minik vuruşlar pratiğin da yararı olur.

Karına sıcak havlu pratiği

Bebeğe ılık banyoya yaptırma

Müzik söylemek. Bebeğin hangi müzik tipinden hoşlandığını keşfetmeye çalışmalıdır. Beğendiği bir melodi tekrar tekrar söylenebilir.

Ritmik seslerden yararlanma. Saç kurutma makinesi sesi, elekrikli süpürge sesi, su damlaması sesi, deniz dalgaları üzere ritmik sesler ana karnında kan akış sesine bebek tarafından benzetildiğ için rahatlama sağlayabilmektedir. İnternette yahut akıllı telefonlarda beyaz gürültü (white noise) üzere programlar indirilerek denenebilir.

Bebeğe masaj yapılması. Okşanmaktan ve dokunulmaktan hoşlanan bebekler için masaj, sakinleştirici olabilir.

Kısa bir müddet, annenin/bakıcının sırt üstü yatarak bebeği, üzerine yüzü koyun yatırması.

Basınç pratik tekniği: Bebek kucağa alınır, annenin/bakıcının karnı üzerine yatırılır ve hafifçe sırtına vurulur ya da sırtı sıvazlanır. Bu, birçok bebeğin çok sevdiği bir prosedürdür.

Validenin gerilimsiz ve rahat olması değerlidir. Bebeğe bir yardımcı bakarken validenin konuttan bir müddetliğine uzaklaşıp hava değişikliği yapması zihinsel ve ruhsal olarak rahatlamasına yardımcı olabilir.

Sakin ve sessiz bir yanda emzirmeye çalışınız. Emzirirken ve biberonla beslenirken bebeğinizin hava yutmamasına ihtimam şovunuz.

Sık sık az az besleyerek açlık nedeniyle oluşan ağlamasının azalmasını sağlayabilirsiniz.

Altının arı olmasına itina şovunuz.

Validenin aldığı besinler sonrası bebeğin gaz sancısında artış olduğu gözlemine sahipseniz olabildiğince o besinlerden uzak durmaya çalışınız.

!!! Bebeğinize yan tesirleri bilinmeyen ve zarar verebilecek, hekim önerisi olmayan çaylardan, kocakarı ilaçlarından/damlalarından, yağlardan katiyen kullanmayınız.

*İçinize sinmeyen, size anormal gelen, uzun süren sık oluşan ağlama ataklarında evlat doktorunuza muayeneye götürünüz.