Gebelerin yaklaşık olarak yarısında bel ağrısı görülmektedir. Ortalama olarak her 5 gebeden 1'inde bu yakınmalar şiddetlidir. Ağrıların büyük çoğunluğu birinci 3 aydan sonra görülmektedir. Gebeler de bel fıtığı riski bir ölçü artmaktadır. Daha kıymetlisi bel fıtığı olduğu halde ömürlerini rahatlıkla sürdürebilen kimselerin; gebeliğe bağlı olarak bu sorunlarının artış göstermesidir. Bu açıdan bel fıtığı olan ana adaylarının takibi kıymetlidir.
Gebelik ve bel ağrısı?
Gebelerde birçok fizyolojik değişikler olmaktadır. Bizi ilgilendiren kısmı ise omurga sistemini üzerindeki etkileridir. Gebelikle birlikte bedensel gücünde ve hareket kabiliyetinde birçok değişiklikler olmaktadır. Gebelerin, boyun, sırt, bel ve kalça ağrıları açısından dikkatle izlenmeleri gerekmektedir. Bu sayede öncelikli önlemler alınabilir. Bu külfetlerin en aza indirilmesi validenin, veladet ve sonrasında daha rahat bir hayat sürmesine, münasebetiyle bebeği ve ailesiyle münasebetlerinin, daha sağlıklı kurulmasına fırsat verir.
Gebelikte bel ağrı bel fıtığı nedenleri?
Bel ağrısının birçok değişik nedene bağlanabilmektedir. Gebelikle birlikte, postür değişikliği, bel kavsinin artışı (lomber lordoz artışı), kilo alımı, hormonlar bu nedenlerden esas olanlardır.
Gebelikte, çok kilo alımı üzere tesir göstererek, bel fıtığı ve bel ağrısı oluşumunu tetiklemektedir. Gebelik vadesince şiddetli kilo alınımını engellemek gerekmektedir. Diyetisyen ve hatun tevellüt bilirkişisinin teklifleri doğrultusunda, protein yoğunluklu zerzevat ve meyve destekli diet uygulanmalı; haddinden fazla kilo alımına neden olabilecek tatlı üzere karbonhidrat içeren yiyeceklere dikkat edilmelidir.
Gebelikteki kilo alımı ile birlikte tartı merkezi değişecektir, böylece omurga üzerindeki bunun dağılımı ve istikrarı değişecektir. Bu da bel ağrısı ve bel fıtığının agreve olması halinde önümüze çıkar. Çok yük binmesi ile diskin ve eklemlerin üzerindeki istikrarlı dağılım bozulacaktır. Böylelikle fıtıklaşma oluşumu gerçekleşebilecektir. Bel ağrısı ve kalçadan bacağa hakikat yayılan ağrı olarak tariflediğimiz siyatik bacak ağrısı ortaya çıkacaktır.
Bebeğin büyümesi tevellüdün gerçekleşebilmesi için vücut kendi önlemlerini alır. Kimi hormonlar aracılığıyla, kaslarda, eklemlerde ve bağ dokularda gevşeme sağlayarak hem bebeğin büyümesine hem de tevellüdün gerçekleşmesine müsaade verir. Bu durum, bel-bacak, sırt ve kalça ağrısının da önümüze çıkmasına neden olmaktadır.
Bel fıtığında, gebelerde, artan hormonların (Östrogen, Progesteron, Relaksin) tesiri de olmaktadır. Kaslarda ve eklemlerde gevşeme oluşturmaktadır. Eklemlerdeki gevşeme sırt, bel ve kalça ağrısı; kaslardaki gevşeme ayak da şişlik münasebetiyle bacak ağrısı, uyuşma ve hareket kabiliyetinin zorluğu olarak önümüze çıkabilir.
Tedavi nasıldır ve ne devir cerrahi?
Gebelerde ki bel fıtığına cerrahi çok nadiren uygulanmaktadır. Umumiyetle istirahat, ilaçla tedavi ve fizik tedavi önerilmektedir. Korse oluşturacağı basınç tesirinden ötürü önerilmez. Ağrı ve kas gevşetici ilaçların bebeğe ve valideye zararlı olmaması değerlidir. Kısa müddetli ve en süratli olarak vücuttan atılan ilaçlar seçilmelidir. Bayan tevellüt eksperinin teklifleri dikkate alınmalıdır.
Yalın egzersizler yapılabilir lakin ağır sıcak pratik, traksiyonlar ya da tens (Transkutanöz Elektriksel Had Stimülasyonu) önerilmez. Lokal soğuk tatbikler yapılabilir. Yüzme en uygun spor ve en aktif egzersiz sayılabilir. Yüzme ile bütün kas öbekleri istikrarlı bir biçimde çalışmış olurlar. Egzersizler, rutin ve nizamlı olarak her gün uygulanmalıdır. Su masajı ve istirahat; tesirli olabilecek ve kolay uygulanabilecek tedavi formüllerindendir. Uzun periyodik oturmalar ve bel desteksiz oturuşlarda, omurga sistemindeki yükü artırıcı tesirinden ötürü önerilmemektedir.
Hangi görüntüleme metotları uygulanır? Hangi hastaya cerrahi uygulanır?
Ekseriyetle cerrahi önerilmez; yukarıdaki teklifler ile hastanın durumunda gelişme sağlanır. Ama ileri aşamada bel fıtığı olduğunda, dayanılamaz ağrılar, kuvvet kaybı ya da öbür nörolojik kayıpların (mesane-barsak problemleri) laf konusu olduğu durumlarda mikrodiskektomi sistemi ile cerrahi teşebbüs uygulanmaktadır. Magnetik Rezonans (MR) ile tanı konulup, epidural ya da umumî anestesi altında yapılacak cerrahi teşebbüslerin sonuçları olumludur. Gebeliğin rastgele bir periyodunda bu teşebbüsler kontraendike değildir. Ana ve bebek için muteberdir. Tanı için en ülkü görüntüleme prosedürü Magnetik Rezonans'tır . MR' da radyasyon laf konusu olmadığı için bebeğe ya da valideye zararı olmamaktadır. Radyasyon tesirinden ötürü Bilgisayarlı tomoğrafi yahut röntgen çekimi iyi değildir.
Bel fıtığı olan gebede tevellüt nasıl gerçekleştirilir?
Hafif noktada bel fıtığı olan gebeler sıradan veladet yapabilir. İlere kademe bel fıtığı olan gebelerde ise tevellüdün sezeryan ile gerçekleştirilmesi önerilmektedir.