Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) nedir ?

Gebelik şekeri alışılagelmiş şeker marazı üzere vücudunuzun şeker tasarrufunu bozan gebelikte görülen bir hastalıktır. Şekere vücudumuzdaki tüm hücrelerin sıradan çalışması için gereksinim vardır. Şeker hücrelerin içine insulin hormonu aracılığıyla girer.

Benzetme yapmak gerekirse konutun içine bir birey nasıl kapıyı açıp içeri giriyorsa şeker de hücre içine girmek için kapıyı açan insulin hormonuna gereksinim duyar. Gereğince insulin yokken yahut hücrelerde insuline cevapsızlık oluşursa kanda şeker seviyesi yükselir.

​Gebelik şekeri kabaca %2-10 arası gebelikte görülür. Bu bireylerde gebelik, vücudun insulin gereksinimini arttırır, vücut muhtaçlığı karşılayamayınca gebelik şekeri görülür. Bebekler ve plesantanın üretiği hormonlar ananın kendi insulin tesirlerini bozar, bir çok gebe hatun kan şekerini alışılagelmiş aralıkta tutmak için daha ziyade insulin hormonu üretir, bu artışı karşılayamayan analarda gebelik şekeri gelişir.

GEBELİK ŞEKERİ BEBEKTE VE ANADA NELERE NEDEN OLUR ?

Bebeği irileştirir, hastasını önde götürür. Olağan veladet zorlaşır, ana sezeryan olmak zorunda kalır. Gebelik şekeri ananın hayatını tehdit eden preeklemsi denilen, kan basıncı yüksekliği ile seyreden illete neden olur. Çok nadiren ana karnında bebek kaybı gelişir. Veladet sonrası iyi takip edilmeyen ana bebeklerinde hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) gelişebilmektedir.

EVVELCE GEBELİK ŞEKERİ OLABİLECEĞİMİ ÖNGÖREBİLİR MİYİM?

Birden fazla vakit ön görülememekle birlikte şu durumlarda gebelik şekeri oma olasılığınız daha yüksektir;

Bir evvelki doğumda gebelik şekeri gelişmiş olması,

Ziyade kilolu yada obez olmak,

Ailede şeker illeti olması,

25 yaş üzeri gebe kalmak.

Kimi alışkanlıklar gestasyonel gebelik şekeri riskini azaltır; kilo kaybı, sağlıklı diyet, sistemli egzersiz ve sigaranın kesilmesi üzere.

GEBELİK ŞEKERİ İÇİN TEST EDİLECEK MİYİM ?

Bütün gebe bayanlar devletimizde obezitenin artmasından ötürü gebelik şekeri için test edilmelidir.Tarama ve tanı testleri 24. ve 28. haftada uygulanır. Yüksek riskli bireylerde daha evvel ki haftalarda gerektiğinde testler uygulanmalıdır.

​ Tarama testi olarak, günün rastgele bir saati uygulanan 50 gr yükleme testi kullanılır. Bireyin 1. saat kan şekeri seviyesine bakılır. Test için açlık-tokluk farketmez, 140 mg/dl ve üzerinde çıkarsa gebelik şekeri var mı diye tanı testi olan 100 gr oral glukoz tolerans testi uygulanır.

100 gr oral glukoz tolerans testinde hastanın açlık 1. saat, 2.saat, 3.saat kan şekeri bedellerine bakılır. 4 pahadan 2 kıymetin belirlenen seviyenin üstünde olması gebelik şerkeri tanısını doğrular.

Son yıllarda 2 aşamalı test mahalline tek seferde uygulanan, tarama testi yapmadan, 75 gr OGTT yapılmaktadır. Açlık, 1.saat, 2.saat kan şekerleri ölçülür, tek bir bedelin maksat bedelin üzerinde olması gebelik şekeri tanısını gösterir.

GEBELİK ŞEKERİ İÇİN TEST EDİLECEK MİYİM ?

Memleketimizde teftişsiz, ilmî kılavuzlara uymayan, kanıta dayalı tıp pratiği yapmayan icmal yapan bir küme tabipten ötürü gebelik şekeri tanı, tedavi ve izlemi zorlaşmıştır, her geçen gün bebek ve anaya ilişkin komplikasyon nispetleri artmaktadır. Bu nedenle Doktorlarda yükleme testi yapmadan vakit zaman hastanın ve bebeğin yeterliliği için alternatif teknikler kullanmak zorunda kalmaktadır. Bu metotlar yükleme yapılmadan hastanın iso standartlı cihazla açlık 1. saat 2. saat kan şekeri ölçümü olabildiği üzere son vakitlerde diyabet teknolojileri sahasında ilerlemeler olması nedeniyle tasarrufumuza giren 7 günlük grafik halinde kayıt alan kan şekeri izlem sensörleri vakit devir kullanılmaktadır.

GEBELİK ŞEKERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR ?

Hastalara bebeğin ehil besleneceği ve anneninde gereginden çokça kalori almayacagı makul diyet programı verilir. Hastaya hanede kan şekeri takibi için makul cihaz temin edilir, ölçümleri nasıl yapılacağı öğretilir, maksat pahalar öğretilir (açlık kan şekeri 90 mg/dl'nin altı, 1. saat 140 mg/dl' nin altı, 2.saat 120mg/dl'nin altı ). Diyet altında gaye kıymetlerde gitmeyen hastalara yahut direk insülin başlanılması gereken gebelik şekerli hastaya insulin tedavisi başlanır.

EGZERSİZ YAPMALI MIYIM?

Gestasyonel diyabetin tedavisinde egzersiz tedavinin bir kesimi değildir. Günlük aktiviteleri yapmak şeker denetimi ve kilo denetimi acısından yardımcı olabilir. Gebeyken birinci kere egzersize başlıycaksanız hekiminizle görüşerek nasıl bir inançlı egzersiz proğramı yapmanız gerktiğinizi öğreniniz.

NE SIKLIKLA DOKTORA GİTMELİYİM ?

Bayan veladet tabipleri belirli aralıklarla ultrasonla bebegin haftasına uyguın olup olmadıgına yani irileşme gelişip gelişmediğine, gebelik sıvısının azalıp azalmadıgına ve gayrı parametreleri denetim etmelilerdir..Endokrinoloji hekimi tarafından da kilonuz, diyetiniz, şeker düzeyleriniz, insulin dozlarınız ayarı açısından görünür aralıklarla değerlendirilmelisiniz.

OLAĞAN VELADET YAPABİLİR MİYİM ?

Gebelik şekeri varken, devrinde yapılan münasebetli müdahaleler ve sağlıklı takip sonrası sıradan veladet yapabilirsiniz.

TEVELLÜT SONRASI GEBELİK ŞEKERİM DÜZELİRMİ?

Gebelik şekeri birden fazla devir bebeğin doğurtulması ve ana eklerinin ayrılmasıyla düzelir. Doğumdan 3 ay sonra hasta diyabet açısından denetime çagırılır. Bir küme şeker açısından yüksek riskli hasta tevellüt sonrasıda takibe devam edilir, şeker yükseklği devam ediyorsa mütenasip tedaviler düzenlenir.

BİR SONRAKİ GEBELİĞİMDE GEBELİK ŞEKERİ TEKRARLAMA ORANIM NEDİR ?

Kabaca tekrarlama nispeti % 30-60 arasındadır.

GEBELİK ŞEKERİ GEÇİRDİM ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA ŞEKER HASTASI OLMA RİSKİM NEDİR ?

Bireyin ailesinde diyabet, bireyde kilo fazlalığı varsa şeker hastası olma riski yükselir. Bilhassa kilo fazlalığı riski artırır, kilo kaybı ilede risk azalır. 45 yaşın altında gebelik şekeri olanların en geç 3 yılda bir kan şekeri ölçtürmelidir. 45 yaş üstünde yılda bir kan şekeri ölçülmedilir.

GEBELİK ŞEKERİ GEÇİRDİM KARDİYOVASKÜLER ILLETLER AÇISINDAN İLERİDE RİSKİM VARMI ?

Yanıt: Evet , Diyabet gelişmese bile kalp illeti açısından düşük bir risk artışı vardır.

GEBELİK ŞEKERİ GEÇİRDİM, HER TÜRLÜ TEVELLÜT DENETIM USULÜNÜ KULLANABİLİRMİYİM ?

Yanıt: Evet