Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Geleneksel Turk Tiyatrosu nedir
Geleneksel Turk Tiyatrosu
Geleneksel Turk tiyatrosu seyirlik, koy oyunları ve halk tiyatrosu geleneğini iceren bir şekilde, hem sozsuz, hem de soze dayanan dramatik nitelikli oyunlar icin kullanılmaktadır Seyirlik koy oyunları eski On Asya uygarlıklarının bolluk torenleri ile Anadolu'ya goc etmiş Turklerin atalarının kulturunde yer alan şaman torenlerinin birleşiminden oluşmuştur Seyirlik koy oyunlarının yanında, gene şaman kulturunden izler taşıyan koy kuklası'da bugun varlığını surdurmektedir Şii kulturunun urunu olan taziye geleneğinin izleri de kırsal kesimde muharrem torenlerinde anlatı duzeyinde gorulur Daha cok kentsel kesimde gelişmiş olan halk tiyatrosu geleneği icinde soze dayalı turlerin başında meddah, kukla, Karagoz ve Ortaoyunu yer almaktadır Doğu kokenli cok eski tur olan Turk kuklası Avrupa kukla sanatının etkisi altında da kalarak gelişimini 19 yuzyılın sonuna değin surdurmuştur Geleneksel Turk tiyatrosunun gerek kırsal, gerekse kentsel kesimde gorulen turlerinin ortak ozelliklerinin başında, yazılı bir metne değil doğaclamaya dayanması ve belirli bir tiyatro yapısı ya da sahne gerektirmesi gelir Şarkı, dans, soz oyunları ve taklit geleneksel Turk tiyatrosunun vazgecilmez oğeleridir Geleneksel Turk tiyatrosu, 19 yuzyılın gercekci benzetmeci Avrupa tiyatrosunda yansıyan kapalı bicimanlayışının tam tersine, acık bicimozellikleri gosterir Geleneksel Turk tiyatrosunun temel oğesi guldurudur Geleneksel Turk tiyatrosunda oyun kişilikleri tip duzeyindedir, karakter boyutuna ulaşmaz Bu tiyatronun bir başka ozelliği de surekli bir sergileme duzenine bağlı olmayıp bayram, duğun, sunnet vb ceşitli toplumsal olaylar icinde yer almasıdır
Meddahlık Turklerde
Orta Asya'dan bu yana var olan hikaye anlatma geleneğinin İslam kulturundeki benzer gelenekle birleşmesiyle gelişmiş, son bicimini 16 yuzyılda kahvehanelerin acılmasıyla almıştır Turk halk tiyatrosu geleneğinin en onemli urunleri olan Karagoz ve ortaoyunu ise ozellikle buyuk kentlerde yaygınlaşmıştır Karagoz yuzyıllar boyunca Osmanlı Devleti'nin egemenliği altında kalan Avrupa topraklarında da etkili bir tur olarak var olmuştur Bugun kullanılan adıyla kayıtlara ilk kez 1834'te gecmiş olan Ortaoyunu, halk tiyatrosunun en gelişmiş turudur Karagoz, kukla, meddah oyunlarıyla başka yerli seyirlik oğelerin bir bileşimi sayılabilecek ortaoyununun daha onceki yuzyıllarda da kol oyunu, meydan oyunu, taklit oyunu, yeni dunya oyunu gibi adlar altında var olduğu bilinir Ortaoyunu ile Ronesans donemi İtalyan halk tiyatrosu commedia del'arte arasındaki hem adlarına, hem de yapılarına ilişkin benzerlik ise butun araştırmacılarca kabul edilmektedir 19 yuzyılın sonlarıyla 20 yuzyılın başlarında altın cağını yaşayan ortaoyunu, Tanzimat'ta benimsenmeye başlayan Batı modelindeki tiyatro ile uzun sure yarışmış, Cumhuriyet'ten sonraysa obur geleneksel turlerle birlikte silinmeye yuz tutmuştur
Geleneksel Turk Tiyatrosu
Geleneksel Turk tiyatrosu seyirlik, koy oyunları ve halk tiyatrosu geleneğini iceren bir şekilde, hem sozsuz, hem de soze dayanan dramatik nitelikli oyunlar icin kullanılmaktadır Seyirlik koy oyunları eski On Asya uygarlıklarının bolluk torenleri ile Anadolu'ya goc etmiş Turklerin atalarının kulturunde yer alan şaman torenlerinin birleşiminden oluşmuştur Seyirlik koy oyunlarının yanında, gene şaman kulturunden izler taşıyan koy kuklası'da bugun varlığını surdurmektedir Şii kulturunun urunu olan taziye geleneğinin izleri de kırsal kesimde muharrem torenlerinde anlatı duzeyinde gorulur Daha cok kentsel kesimde gelişmiş olan halk tiyatrosu geleneği icinde soze dayalı turlerin başında meddah, kukla, Karagoz ve Ortaoyunu yer almaktadır Doğu kokenli cok eski tur olan Turk kuklası Avrupa kukla sanatının etkisi altında da kalarak gelişimini 19 yuzyılın sonuna değin surdurmuştur Geleneksel Turk tiyatrosunun gerek kırsal, gerekse kentsel kesimde gorulen turlerinin ortak ozelliklerinin başında, yazılı bir metne değil doğaclamaya dayanması ve belirli bir tiyatro yapısı ya da sahne gerektirmesi gelir Şarkı, dans, soz oyunları ve taklit geleneksel Turk tiyatrosunun vazgecilmez oğeleridir Geleneksel Turk tiyatrosu, 19 yuzyılın gercekci benzetmeci Avrupa tiyatrosunda yansıyan kapalı bicimanlayışının tam tersine, acık bicimozellikleri gosterir Geleneksel Turk tiyatrosunun temel oğesi guldurudur Geleneksel Turk tiyatrosunda oyun kişilikleri tip duzeyindedir, karakter boyutuna ulaşmaz Bu tiyatronun bir başka ozelliği de surekli bir sergileme duzenine bağlı olmayıp bayram, duğun, sunnet vb ceşitli toplumsal olaylar icinde yer almasıdır
Meddahlık Turklerde
Orta Asya'dan bu yana var olan hikaye anlatma geleneğinin İslam kulturundeki benzer gelenekle birleşmesiyle gelişmiş, son bicimini 16 yuzyılda kahvehanelerin acılmasıyla almıştır Turk halk tiyatrosu geleneğinin en onemli urunleri olan Karagoz ve ortaoyunu ise ozellikle buyuk kentlerde yaygınlaşmıştır Karagoz yuzyıllar boyunca Osmanlı Devleti'nin egemenliği altında kalan Avrupa topraklarında da etkili bir tur olarak var olmuştur Bugun kullanılan adıyla kayıtlara ilk kez 1834'te gecmiş olan Ortaoyunu, halk tiyatrosunun en gelişmiş turudur Karagoz, kukla, meddah oyunlarıyla başka yerli seyirlik oğelerin bir bileşimi sayılabilecek ortaoyununun daha onceki yuzyıllarda da kol oyunu, meydan oyunu, taklit oyunu, yeni dunya oyunu gibi adlar altında var olduğu bilinir Ortaoyunu ile Ronesans donemi İtalyan halk tiyatrosu commedia del'arte arasındaki hem adlarına, hem de yapılarına ilişkin benzerlik ise butun araştırmacılarca kabul edilmektedir 19 yuzyılın sonlarıyla 20 yuzyılın başlarında altın cağını yaşayan ortaoyunu, Tanzimat'ta benimsenmeye başlayan Batı modelindeki tiyatro ile uzun sure yarışmış, Cumhuriyet'ten sonraysa obur geleneksel turlerle birlikte silinmeye yuz tutmuştur
