Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Gemoloji veya değerli taşlar bilimi, doğal ve yapay süs taşlarıyla uğraşan bilimdir Bir jeoloji ve mineraloji dalıdır Bazı kuyumcular akademik eğitim almış gemologlardır ve süs taşlarını tanımlayabilir ve değerlendirebilirler
Kuyumcular ve gemologlar için temel eğitim on dokuzuncu yüzyılda başladı, ancak ilk ciddi eğitimler, İngiltere Kraliyet Kuyumcuları Ulusal Birliği (NAG) 1908’de bu amaçla bir Gemoloji Komitesi kurduktan sonra başlatıldı Komite, günümüzde Büyük Britanya Süstaşı Birliği’nin (GEMA) dünya çapında bir eğitim ve ödüllendirme organıdır İlk mezunu olan Robert Shipley (1929) , Amerika Gemoloji Enstitüsü’nü (1931) ve Amerika Süstaşı Birliği’ni kurdu Bugün çeşitli ülkelerde kurulmuş çok sayıda okul, sertifika programı ve dernek bulunmakta
Mücevher ticaretine yönelik ilk gemoloji laboratuvarı, 1925 yılında Londra’da, o dönemin “kültür incisi akımıyla birlikte kuruldu ve yakut ve safir sentezlerindeki ilerlemelere yol açtı
Laboratuvarlardan bir uzman görüşü almak genellikle zordur Değerli taş ticaretinde analiz ve tahmin yerinde yapılmalıdır Gemologlar ve değerli taş alıcıları, bir çantaya sığdırılmış, gerekli araçları bulunduran mobil laboratuvarları kullanırlar Mobil laboratuvarlardan gemolojik araştırma yolculuklarında da yararlanılmaktadır
Taşlar temel olarak kristal yapılarına, özgül ağırlıklarına, kırılma indislerine ve pleokroizma gibi diğer optik özelliklerine göre sınıflandırılır Fiziksel özelliği “sertlik ise Mohs mineral sertlik ölçeğiyle tanımlanır
Gemologlar, kesilmiş ve cilalanmış taşları incelerken ve değer biçerken bu faktörleri göz önünde bulundururlar Taşın iç yapısının mikroskobik incelenmesi, o taşın doğal veya sentetik olup olmadığını, doğal akışkan inklüzyonlarını veya kısmen erimiş ekzojen kristallerini ortaya çıkararak, rengin güçlendirilmesi için ısıl işlem uygulanıp uygulanmadığını belirlemek için kullanılır
Kesilmiş değerli taşların spektroskopik analizi, taşların değerlendirilmesinde önemli olan atom yapılarının anlaşılmasına ve kaynaklarının belirlenmesine olanak tanır Örneğin bir Burma yakutu, Tayland yakutundan farklı iç yapı ve optik aktivite varyansına sahiptir
Değerli taşlar işlenmemişken, gemolog, dış yapıyı, ana kayayla mineralin birliğini, renginin doğallığını ve canlılığını inceler Başlangıçta taş, renk, kırma indeksi, optik karakteri, özgül ağırlığı ve büyütülmüş görüntüdeki iç karakteristik özellikleriyle tanımlanır
Taş tanımlama temelde bir eleme işlemidir Benzer renkte olan taşlar, aynı kimlik altında toplanana dek optik teste tabi tutulurlar Tek bir test yeterli görülmez, yalnızca gösterge niteliğinde kabul edilir Örneğin, yakutun özgül ağırlığı 400, camın 315 – 420 ve kübik zirkonyanın 56 – 59’dur Dolayısıyla, kübik zirkonya ile diğer ikisi arasındaki fark kolayca anlaşılabilir, ancak, yakut ve cam arasında örtüşme vardır
Ve doğal tüm maddelerde olduğu gibi, iki taş birbirinin aynı değildir Oluştukları jeolojik ortam genel süreci etkiler, böylece temelleri tanımlanabilse de, kimyasal kirlilik ve yapısal kusurlar “eşsiz bireyler yaratır
Refraktif indeks ile tanımlama:
Taşın kimliğini belirlemek için yapılan testlerden biri, taşta ışığın kırılmasını ölçmektir Her taşın kritik bir açısı vardır ve üstündeki nokta ışığı dahili olarak geri yansıtır Bu özellik ölçülebilir ve böylece taşın kimliğini belirlemek için kullanılabilir Genellikle ölçüm bir refraktometre kullanılarak yapılmaktadır, ama mikroskop da kullanılabilir
Özgül ağırlık ile tanımlama:
Bağıl yoğunluk olarak da bilinen özgül ağırlık, kimyasal bileşime ve kristal yapısı türüne bağlı olarak değişir Özgül ağırlığı bilinen ağır sıvılar yumuşak taşları test etmek için kullanılır Özgül ağırlık, taşın havadaki ağırlığı ve sudaki ağırlığı karşılaştırılarak ölçülür
Spektroskop ile tanımlama:
Bu yöntem, prizmanın beyaz ışığı bileşen renklerine ayırmasına benzer bir ilkeyi kullanır Bir spektroskop, ışığın emilimini analiz etmek için kullanılır Esasen, ışık bir ortamdan diğerine geçtiğinde yön değiştirir Mavi ışık, kırmızı ışıktan daha fazla yön değiştirir Işığın yön değiştirme açısı, taşa bağlı olarak farklıdır Kromoforların, spektroskopta gösterdiği sonuçlar taşın renginden hangi elementin sorumlu olduğunu açıklar
İnklüzyonlar ile tanımlama:
İnklüzyonlar, taşların oluşumu sırasında tutulan oksit, sülfit, silikat ve benzerlerinin partikülleridir İç kaynaklı ve dış kaynaklı olmak üzere ikiye ayrılırlar “Verneuil İşlemi ya da alev füzyonu olarak bilinen işlem sırasında, taş çok ince öğütülerek son derece yüksek sıcaklıklarda ısıtılır Eriyen malzeme soğuyup kristalleştiğinde burulur ve eğri çizgilere sahip olur Doğal “korundum ise bu şekli almaz ve eğri çizgileri olmaz Böylelikle, inklüzyonlar, gemologların bir süs taşının doğal, sentetik veya işlem uygulanmış olup olmadığını belirlemelerine yardımcı olmaktadır
Kaynakça:
Arthur Thomas, “The Gemstones Handbook (Properties, Identification and Use), New Holland Publishers, UK, 2008
DeeDee Cunningham, “Practical Gemmology, Robert Hale, 2011
Lance Grande, Allison Augustyn, “Gems and Gemstones: Timeless Natural Beauty of the Mineral World, University Of Chicago Press,
Mohsen ManutchehrDanai, “Dictionary of Gems and Gemology, Springer, 2005
Eduard Josef Gübelin, John Koivula, “Photoatlas of Inclusions in Gemstones, Opinio Publishers, 2008
Kuyumcular ve gemologlar için temel eğitim on dokuzuncu yüzyılda başladı, ancak ilk ciddi eğitimler, İngiltere Kraliyet Kuyumcuları Ulusal Birliği (NAG) 1908’de bu amaçla bir Gemoloji Komitesi kurduktan sonra başlatıldı Komite, günümüzde Büyük Britanya Süstaşı Birliği’nin (GEMA) dünya çapında bir eğitim ve ödüllendirme organıdır İlk mezunu olan Robert Shipley (1929) , Amerika Gemoloji Enstitüsü’nü (1931) ve Amerika Süstaşı Birliği’ni kurdu Bugün çeşitli ülkelerde kurulmuş çok sayıda okul, sertifika programı ve dernek bulunmakta
Mücevher ticaretine yönelik ilk gemoloji laboratuvarı, 1925 yılında Londra’da, o dönemin “kültür incisi akımıyla birlikte kuruldu ve yakut ve safir sentezlerindeki ilerlemelere yol açtı
Laboratuvarlardan bir uzman görüşü almak genellikle zordur Değerli taş ticaretinde analiz ve tahmin yerinde yapılmalıdır Gemologlar ve değerli taş alıcıları, bir çantaya sığdırılmış, gerekli araçları bulunduran mobil laboratuvarları kullanırlar Mobil laboratuvarlardan gemolojik araştırma yolculuklarında da yararlanılmaktadır
Taşlar temel olarak kristal yapılarına, özgül ağırlıklarına, kırılma indislerine ve pleokroizma gibi diğer optik özelliklerine göre sınıflandırılır Fiziksel özelliği “sertlik ise Mohs mineral sertlik ölçeğiyle tanımlanır
Gemologlar, kesilmiş ve cilalanmış taşları incelerken ve değer biçerken bu faktörleri göz önünde bulundururlar Taşın iç yapısının mikroskobik incelenmesi, o taşın doğal veya sentetik olup olmadığını, doğal akışkan inklüzyonlarını veya kısmen erimiş ekzojen kristallerini ortaya çıkararak, rengin güçlendirilmesi için ısıl işlem uygulanıp uygulanmadığını belirlemek için kullanılır
Kesilmiş değerli taşların spektroskopik analizi, taşların değerlendirilmesinde önemli olan atom yapılarının anlaşılmasına ve kaynaklarının belirlenmesine olanak tanır Örneğin bir Burma yakutu, Tayland yakutundan farklı iç yapı ve optik aktivite varyansına sahiptir
Değerli taşlar işlenmemişken, gemolog, dış yapıyı, ana kayayla mineralin birliğini, renginin doğallığını ve canlılığını inceler Başlangıçta taş, renk, kırma indeksi, optik karakteri, özgül ağırlığı ve büyütülmüş görüntüdeki iç karakteristik özellikleriyle tanımlanır
Taş tanımlama temelde bir eleme işlemidir Benzer renkte olan taşlar, aynı kimlik altında toplanana dek optik teste tabi tutulurlar Tek bir test yeterli görülmez, yalnızca gösterge niteliğinde kabul edilir Örneğin, yakutun özgül ağırlığı 400, camın 315 – 420 ve kübik zirkonyanın 56 – 59’dur Dolayısıyla, kübik zirkonya ile diğer ikisi arasındaki fark kolayca anlaşılabilir, ancak, yakut ve cam arasında örtüşme vardır
Ve doğal tüm maddelerde olduğu gibi, iki taş birbirinin aynı değildir Oluştukları jeolojik ortam genel süreci etkiler, böylece temelleri tanımlanabilse de, kimyasal kirlilik ve yapısal kusurlar “eşsiz bireyler yaratır
Refraktif indeks ile tanımlama:
Taşın kimliğini belirlemek için yapılan testlerden biri, taşta ışığın kırılmasını ölçmektir Her taşın kritik bir açısı vardır ve üstündeki nokta ışığı dahili olarak geri yansıtır Bu özellik ölçülebilir ve böylece taşın kimliğini belirlemek için kullanılabilir Genellikle ölçüm bir refraktometre kullanılarak yapılmaktadır, ama mikroskop da kullanılabilir
Özgül ağırlık ile tanımlama:
Bağıl yoğunluk olarak da bilinen özgül ağırlık, kimyasal bileşime ve kristal yapısı türüne bağlı olarak değişir Özgül ağırlığı bilinen ağır sıvılar yumuşak taşları test etmek için kullanılır Özgül ağırlık, taşın havadaki ağırlığı ve sudaki ağırlığı karşılaştırılarak ölçülür
Spektroskop ile tanımlama:
Bu yöntem, prizmanın beyaz ışığı bileşen renklerine ayırmasına benzer bir ilkeyi kullanır Bir spektroskop, ışığın emilimini analiz etmek için kullanılır Esasen, ışık bir ortamdan diğerine geçtiğinde yön değiştirir Mavi ışık, kırmızı ışıktan daha fazla yön değiştirir Işığın yön değiştirme açısı, taşa bağlı olarak farklıdır Kromoforların, spektroskopta gösterdiği sonuçlar taşın renginden hangi elementin sorumlu olduğunu açıklar
İnklüzyonlar ile tanımlama:
İnklüzyonlar, taşların oluşumu sırasında tutulan oksit, sülfit, silikat ve benzerlerinin partikülleridir İç kaynaklı ve dış kaynaklı olmak üzere ikiye ayrılırlar “Verneuil İşlemi ya da alev füzyonu olarak bilinen işlem sırasında, taş çok ince öğütülerek son derece yüksek sıcaklıklarda ısıtılır Eriyen malzeme soğuyup kristalleştiğinde burulur ve eğri çizgilere sahip olur Doğal “korundum ise bu şekli almaz ve eğri çizgileri olmaz Böylelikle, inklüzyonlar, gemologların bir süs taşının doğal, sentetik veya işlem uygulanmış olup olmadığını belirlemelerine yardımcı olmaktadır
Kaynakça:
Arthur Thomas, “The Gemstones Handbook (Properties, Identification and Use), New Holland Publishers, UK, 2008
DeeDee Cunningham, “Practical Gemmology, Robert Hale, 2011
Lance Grande, Allison Augustyn, “Gems and Gemstones: Timeless Natural Beauty of the Mineral World, University Of Chicago Press,
Mohsen ManutchehrDanai, “Dictionary of Gems and Gemology, Springer, 2005
Eduard Josef Gübelin, John Koivula, “Photoatlas of Inclusions in Gemstones, Opinio Publishers, 2008
