::genç kalmanın yolları:: GENÇ KALMANIN SIRLARI genç kalmanın sırlarını öğrenmek için başvurduğumuz Prof Dr Osman Müftüoğlu'nun üzerinde en çok durduğu ve ısrarla vurguladığı kavramlar, sağlığa eşlik eden mutluluk, rahatlık ve dinginlik oldu Ola Ki temel bu fakat daha pek fazla şey var Bu yazıda daha uzun ve sağlıklı yaşamın püf noktaları ve farklı alanlara yönlendirilmiş reçeteleri verilirken, genç kalmayı kolaylaştıran küçük formüller de sıralanacak Prof Dr Müftüoğlu, 'yaşama sanatı'ndan 'yaşlanma sanatı'na uzayan görüş açısıyla, nasıl yaşlanmamız gerektiğini anlatacak 'Biz yaşamı uzatmıyoruz, zaten hayat uzuyor' diyorsunuz İnsan ömrü niçin uzuyor ve biz ne kadarına müdahale edebiliyoruz? Bilim ve teknolojik gelişmeler insan ömrüne ömür katıyor Yalnızca antibiyotiklerin keşfi, ortalama insan ömründe 1015 takvim uzatma yaptı Aşılanmanın getirdiği koruyucu kuvvet, bizim daha az hastalanmamızı sağladı Son bir araştırmada statin grubu kolesterol ilaçlarının ortalama insan ömrüne ilavesinin 12 sene civarında olduğu hesaplandı Karaciğere verdiği zarar çözülürse statinler 10 sene sonrasının Aspirin'leri olacak Kalıtımsal bilimindeki gelişmelerle genetik mirasımızdan dolayı başımıza gelen afiyet olaylarının çoğunun ertelenmesini sağlayacağız Halk Müziği, muhtemelen hak ettiği ömrü zaten yaşayacak Eğitim bir fayda Nedir adalet ettiğimiz ömür? Kendimce 120'nin üstünde Kayıt aşağı bilinen en uzun yaşayan kişinin yaşı, 117 Eğer 117 yıl gerçekleşiyorsa insan ömrü bunu zorlayabilir Bana göre 120 yıl yaşamak efsane değil Son 100 yılda yaşam süremiz ortalama 30 40 sene uzadı Uzun yaşamın kaynağı dediğimizde en kayda değer belirleyiciler neler? Daha fazla afiyet bilinci içinde olmayı, daha iyi, daha sağlam duruşu sağlamayı becerebildiğimiz için adalet ettiğimiz süreyi yaşayacağız Entelektüel seviye iyiyse, bu daha iyi gerçekleşecek Çünkü araştırmalara göre uzun ömrün en önemli anahtarlarından biri eğitim Yaşlanmayla eğitimin ilişkisi ne? Eğitimli birey afiyet ve dünya konusunda daha bilinçli Incelemeler eğitilmiş insanların belleklerinin daha sağlam olduğunu ve hayat süresinin uzadığını gösteriyor Eğitimli insan aşısını yaptırıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, rahatsızlık belirtilerinde doktora daha erken başvuruyor Hastaların yüzde 80'i fazla hastalanmadığı sürece doktora gitmiyor Bugünkü Türkiye'de eğitim düzeyimize bakarsanız, potansiyel yaşlanma sürecimiz nasıl? id 8 yıllık eğitimin sadece eğitimle ilgili değil, sağlıkla ilgili sorunlarda da ciddi çözüm üreteceğini umut ediyorum Eğitim düzeyimize, üniversitelileşme oranlarımıza bakarsanız hâlâ yüzde 3540'lardayız Türkiye'de ortalama yaşam süresi kadınlarda 72, erkeklerde 6869'a dayandı ABD'de 7882 yaş civarında İleride sıradan yaşam süresini hızla uzatan ülkelerden biri haline geleceğiz 'Ölçü kaçmamalı' 'Sağlıklı yaşlanma'dan ne anlamalıyız? Ömrü zekice yaşamak Hiçbir şeyin ölçüsünü kaçırmamak lazım Formda kalmak, nitelikli bir hayat yaşamak, mutlu olmakla birleştirdiğiniz zaman sağlığın faydası var Nereden, nasıl açtırmak gerekli? Bunun için kesin bir yaş var mı? 2 sınır çiziyorum 3035'li yaşlar bundan böyle dönüp kendinize bende neler oluyor diye sormaya başlamanız gereken yaşlardır Diğeri 55 yaş ve üstü Yolun yarısı da 35 değil bundan böyle Tabii ama 35 çok gerilerde kaldı Fakat orada Cahit Sıtkı'nın açıklamak istediği hayatın sadece organik yarılanması değil, ruhsal yarılanması 35'ten sonradan yaşamınız uzuyor lakin ruhsal kalıbınız orta yaşa geliyor 50 yaş ve civarını orta yaşlara antre gibi dikkate almak lüzumlu Bugünkü klasifikasyonda birkaç şeyi gündeme getirmek lazım Bundan Böyle bütün dünyada her şey yaşlılar ve orta yaşlı insanlara göre konumlandırılıyor Çünkü tüm dünyada doğurganlık azalıyor, yaşam süresi uzadığından azami yaşlı nüfus artıyor 55'te doktor koşul Peki bir doktora uygulamak için hangi yaşı beklemek lazım? Doktora başvurmanın mutlaka gerektiği yaş, 55 ve üstü yaştır Bu yaş grubu çok daha önemli Çünkü o dönemde kadında da, erkekte de pat diye hızlanan hormonal, metabolik değişimler yaşanır Kadında facia daha pozitif olmasına rağmen daha uzun yaşamaları bir paradoks değil mi? Evet fakat kendimce kadınların uzun ömürlü olmalarında bu çok olumlu bir katkı maddesi Tüm dünyada kadınların ömrü daha uzun Hiçbir ülke değil ancak, erkekler kadınlardan daha uzun yaşasın Erkeklerin sağlıkları konusunda daha artı aklıselim olmaya ihtiyaçları var Sağlıklarını daha iyi izlemeleri bazen erkekler kadar alay konusu edilse bile, birçok vakit kadınların daha uzun yaşamalarının sebebidir Orta yaşlarda hayata görüntü nasıl olmalı? İlkönce sağlığa, mutluluğa, dinginliğe hedefe kilitlenmek lazım Sağlıklı olma kararı, beraberinde başka türlü bir yaşam yapılanmasını da gerektiriyor Azıcık egzersiz, biraz beslenme odaklı, uykuya, stres yönetimine dikkat eden, kendini başarıya daha fazla adayan, bunlar için zorunlu olan hesaplı gücü elde etmeye çalışma gayreti içinde olan, oysa ekonomisi daha iyi olanlar daha az hastalanıyor Mesela ben sağlığımdan başlamalıyım, sigara içiyorum, onu bırakmalıyım Çalışma yapmıyorum, yapmalıyım Duygusal hayatıma çok iyi dikkat etmeliyim Ailevi ilişkilerim mükemmel yok, eşimle, çocuklarımla yeterince ilgileniyor muyum? Bunları zaman zaman denetlemek lazım Hayatı özenli bir şekilde yaymak lüzumlu Dinç olma kararı bir meydan okumadır Haftada asgari 2 öğün balık yiyin Likopen içeren domatesi, karpuzu, proantosiyanidin taşıyan üzümü, pekmezi, kırmızı şarabı, beta karoten bakımından varlıklı portakal, kayısı, şeftali ve havucu, yoğun lif taşıyan tüm meyve ve sebzeleri bol bol tüketin Günde birkaç tane ceviz ya da fındığı, salataya ekleyeceğiniz yarım fincan ketentohumunu gıda alışkanlıklarınıza yerleştirin Süt ürünlerinde yağsız veya az yağlı olanlara yönelin Haftada 2 kere sıradan 100150 gram düzenli olarak balık tüketin Yeşil yapraklı sebze ve meyvelere daha çok tartı verin Kafeinden olabildiğince uzakta durup tuzu azaltın Daha bol potasyum, magnezyum, kalsiyum almaya çalışın Lahana, brokoli, ıspanak, soya fasulyesi, güvenilir nebati kalsiyum kaynaklarıdır Orta yaşlarda kuvvetli antioksidan etkileri nedeniyle flavinoitlerin de bol bol tüketilmesi yararlıdır Çaydan, koyu yeşil, sarı ve kırmızı renkli sebze ve meyvelerden yeterince sağlanabilir Soya, elma ve brokoli kayda değer flavinoit kaynaklarıdır Lahana, kereviz, bezelye ve şalgamda da bol bulunur Kadınlar erkeklerden pozitif yaşıyor çünkü Kadınlar sağlıklarına daha düşkün Stresleri erkeklere kadar daha az Iş kazalarıyla rastlama riskleri daha eksik Erkeklere kadar ruhsal ve hormonal açıdan daha monogam olmaya eğilimli bu nedenle cinsel yolla bulaşan hastalıklara daha az yakalanıyorlar Hormonal hiperaktif olmaları yani fazla fazla istikrarsız hormonal yaşamları, daha dayanıklı olmalarını sağlıyor Kadınlar daha insancıl, hayata daha yan, daha fazla rahat içinde olmaya çabalıyor Erkekler birbirlerine çok açık ve arkadaşça değiller Kadınlar daha az sigara, alkol tüketiyor İşte erken yaşlanmanın nedenleri Beslenme eksiklikleri Hipertansiyon, şeker hastalığı, damar sertliği gibi uzun süreli sağlık durumu sorunları Kalıtımsal hastalıklar Kas ve eklem sorunları Alıştırma eksikliği (tembel yaşam biçimi) Kolesteroltrigliserit yüksekliği Yoğun gerginlik, mutsuzluk, karamsarlık, buhran Organ yetmezlikleri (tiroit bezi tembelliği, karaciğer yetersizliği, yürek, böbrek, hipofiz yetmezliği) Yoğun çevresel kirlilik ve radyasyon etkisi Yetkisiz ve düşük kalite uyku Sigara, içki ve uyuşturucu bağımlılığı