Unutkanlık, ileri yaş sorunlarının başında gelen bir semptom olarak bilinirken son periyotlarda genç yaş kümesinin da bu şikayetle hastanelere müracaat oranının arttığı görülmektedir. Bu unutkanlık hali günlük hayatı olumsuz etkileyecek boyuta geldiğinde unutkanlık hastalığı olarak değerlendirilmelidir.
Unutkanlık hastalığının anlaşılabilmesi için bellek kavramını anlamak gerekir. Bireyler ömrün birinci anlarından itibaren öğrenmeye başlarlar ve bu öğrenilen bilgileri hayatlarının her anında kullanmak için belleklerine kayıt ederler. İnsan hafızası kısa periyodik bellek ve uzun müddetli bellek olmak üzere ikiye ayrılır. Kısa müddetli bellekte en fazla 6 ila 9 adet ortasında bilgi işlenir. Bu bilgiler çok kısa olarak burada kalır ve rastgele bir kodlama ile uzun periyodik belleğe alınmazsa unutulur. Kısa vadeli bellekteki bilgiler kodlama ve tekrar ile olsa da uzun vadeli belleğe alınamıyorsa bu unutkanlık hastalığını işaret eder. Ayrıyeten uzun müddetli belleğe kaydedilen bilgilerin geri getirilmesi mümkün olmuyorsa bu da unutkanlık hastalığını işaret eder. Her iki hafıza probleminden ötürü da unutkanlık ortaya çıkar.
Genç Yaşta Unutkanlığın Muhtemel Sebepleri
-
Depresyon : Depresyon, gerilim, keder, ajitasyon, çok çalışma üzere nedenlerle hudut sisteminin biyokimyasının değişmesi ve buna bağlı hudut sisteminin işleyişinin bozulmasıdır. Şahısta uykusuzluk yahut çok uyku, heyecan, takıntı, hudutlara hakim olamama üzere belirtiler oluşur. Depresyonda odaklanma sorunu olduğu için kişi dalgın ve unutkan olur, şahısta konsantrasyon bozukluğu olur. Depresyon tedavi edilirse buna bağlı unutkanlık büsbütün ortadan kalkar.
-
Makûs Beslenme: Ağır çalışma şartları ve vakitsizlik nedeniyle çalışan kesim hazır besin tüketimine yönlenir.. Bunun yanında hareketsizlik ve yanlış beslenme ile kilo alan şahısların denetimsiz ve az yiyerek kilo verme eforları, doğal besinlerin azlığı; bedenimiz için lazım olan bir çok vitamin ve minerallerin alınmasına pürüz olur. Bu hususların azlığı gençlerde unutkanlık yapar. Kısaca düzgün beslenmemek unutkanlığın bir sebebidir. Vaktinde az ve doğal beslenme unutkanlığı önler.
-
Sistemik Hastalıklar: Tiroid hormon bozuklukları (guatr), hipoglisemi, şeker hastalığı(DM) üzere sistemik hastalıklar, vitamin b12 , folat ve d vit . eksikliği şayet düzgün tedavi edilmezse unutkanlığa sebep olur.
-
Beyin Hasarı: Genç yaşta beyin hasarına sebep olan birtakım hastalıklar ve kazalar ve bazen de beyin operasyonları unutkanlık sebebi olabilir.
-
Epilepsi (sara) : Ülkemizde sıkça görülen ve bayılmaya sebep olan yahut olmayan kimi tıp epilepsiler unutkanlık ve dalgınlık atağı ile kendini gösterir. Sebebi aşikâr olmayan unutkanlık ataklarında kesinlikle bir beyin elektroensefalografi(EEG)’si çekilmelidir. -
Çevresel etkenler: teknolojik aletlere çok maruz kalınması -
Uyku nizamı bozuklukları : Uyku tertibi olmaması, yetersiz yahut fazla uyumaK Alkol ve uyuşturucu unsurlar kullanımı
Unutkanlık Hastalığı Belirtileri
-
Özel günleri ,ocaktaki yemeği, kapının üstünde anahtarı, prizde ütüyü, sık sık karşılaşılan insanların isimlerini, sohbet esnasında cümleleri unutmak, özel eşyaları kaybetmek en yaygın belirtileri ortasındadır.
Bellek Nasıl Güçlendirilir
Kitap okumak
Bol su içmek
İstikrarlı ve tertipli beslenmek
Sağlıklı besinler tüketmek
İdman yapmak
Toplumsal ortamlarda bulunmak, insan münasebetlerini geliştirmek, bağlantı kurmaya açık olmak
Eksik olan vitamin, mineralleri bedene destek etmek
Hastalıkları tedavi etmek
Bulmaca çözmek üzere zihni çalıştıracak ve geliştirecek aktiviteler yapmak
Hafızayı güçlendirip unutkanlık hastalığını tedavi etmeye yardımcı olabilir.
Unutkanlık Hastalığı Tedavisi
Unutkanlık hastalığı tedavi etmek için yapılacak birinci iş unutkanlığın sebeplerini saptamaktır. Gerçek bir tedavi uygulanabilmesi için unutkanlık durumunun bir nöroloji uzmanı tarafından kıymetlendirilmesi gerekir. Unutkanlık hastalığının erken teşhis ve tedavisi hayli kıymetlidir, bu nedenle yanlışsız vakitte hakikat tedavi uygulanmalıdır.
Unutkanlığın ortadan kaldırılması yahut azaltılması için insanların hayat şekillerini değiştirmesi de gerekebilir. Kitap okumayan hastaların kitap okuma alışkanlığı edinmesi, bulmaca çözmek, yapbozlarla ilgilenmek, işe yahut konuta giderken rutin yolların dışında rotalar kullanmak, yapılması gereken aktiviteleri not etmek, yabancı lisan öğrenmeye çalışmak, daha toplumsal bir insan olmaya çalışmak, yeni öğrenmeler gerçekleştirebilecek eğitimlere katılmak ve zihnin daha fazla yorulmasını önlemek için gereksiz şeylere takılmamak ferdî olarak uygulanabilecek tedavi metotlarıdır. Ayrıyeten hastalar unutkanlıkları için kaygılanmamalıdır. Zira bu durumun daima düşünülmesi unutkanlığın ilerlemesine neden olabilir. Zihnin dinlenmesi için yeteri kadar uyku gerekir. Bu nedenle unutkanlık hastalığı olanların yeteri kadar uyumaya ihtimam göstermesi gerekir. Bu halde hastalar kendi unutkanlıklarını azaltabilir ve hastalığın ortaya çıkmasına mahzur olabilir.
Şayet siz de unutkan bir insan olduğunuzu düşünüyor yahut unutkanlık hastalığı belirtileri gösteriyorsanız en kısa vakitte randevu alarak muayene olabilirsiniz. Böylelikle unutkanlık hastalığının önüne geçebilir ve daha sağlıklı bir hayat sürebilirsiniz.