General Mobile’ın Android Lisansı İptal Edilebilir mi?

Yerkürenin en çok kullanılan işletim sistemi Android, resmi olarak Google’ın denetim ettiği bir platformdur. Yazılımcılar ve tatbik geliştiricileri ise Google’ın sunduğu çekirdek Android belgelerini cihazlardan alarak kişiselleştirilmiş sürümler elde edebilirler. Bu sürümler ise resmi olmamakla birlikte inançsızdır. Yüklenen cihazlar otomatik olarak garanti dışı kalır.

Google’ın Android One isimli programı ise işletim sisteminin en şimdiki sürümlerini, makul bir mühlet boyunca hudutlu sayıda üreticiye ve cihaza sunduğu bir programdır. Xiaomi, Nokia, Motorola üzere pek çok üretici, bu programa dahil olup, birtakım cihazlarına başka tüm üreticilerden daha çabuk güncelleme alırlar. Memleketimizin akıllı telefon üreticilerinden General Mobile da bu programa dahil olan bir şirkettir. Şu anda piyasada bulunan GM 9 Pro ve GM 8 modelleri, kullanıcısına minimum 2 yıl boyunca en aktüel Android sürümüne en evvel kavuşmayı garanti eder. 

General Mobile’ın daha önce Android One programında bulunan cihazı GM 5 Plus, güncellemeler konusunda gecikmeleriyle gündem yaratmıştı. Alışılagelmiş mühletten yaklaşık 1 yıl sonra Android 8.0 Oreo güncellemesi alan kullanıcılar, süreç boyunca firmaya reaksiyon göstermişlerdi. General Mobile, bu gecikmenin yeni işletim sisteminin cihaza entegrasyonlu hale getirilmesi için yaşandığını, kullanıcıları daha büyük meselelerle yüzleştirmemek için ertelemeler yapıldığını söylemişti. GM 5 Plus, resmi güncelleme sürecini tamamladı ve artık eski bir cihaz olarak takvimde arkada kaldı. 

Firmanın GM 9 Pro ve GM 8 modelleri ise hala raflarda bulunuyor. Google, bu iki cihaz resmi olarak piyasaya sürüldüğü günden itibaren 2 yıl boyunca en yeni Android yazılımını sunma lafı veriyor. General Mobile ise ham Android yazılımını, küçük optimizasyonlar ile cihazlarına da entegrasyonlu hale getirmek için müdahale yapabiliyor. Şu anda iki cihaz da Android Q (10.0) güncellemesi için mütenasip takvim aralığında bulunuyor. GM ise güncellemeyi ertelememek ismine optimizasyonları gerçekleştirmek için Android Q Beta’yı test ediyor. Dileyen kullanıcılarına, bütün üreticilerden evvel Android Q Beta’sını gönderebiliyor. 

Buraya kadar her şey sıradan fakat işin rengi, Beta yazılımının kaynağı Google olmayınca değişiyor. Global çapta pek çok geliştiricinin üyesi olduğu platform XDA Developers’ta ortaya atılan bir teze nazaran General Mobile, Android Q Beta yazılımını Google’dan değil platformdaki bir yazılımcıdan aldı. Üstelik bu durumdan laf konusu yazılımcının da malumatı olmadığını söyleniyor. 

Metnin girişinde bahsettiğimiz, yüklenen cihazı garanti dışında bırakması gereken, inançsız Android Q Beta yazılımı, Hintli bir yazılımcı olan XDA Developers üyesi Erfan Abdi’ye ilişkin:


Türkiye’deki geliştiricilerin faaliyet gösterdiği topluluk DevOtağ tarafından bize ulaştırılan bu görselde, GM 9 Pro ve GM 8’e gönderilen Android Q Beta’sının Google’a ilişkin olmadığını görüyoruz. Geliştiriciler yerküresinde “custom ROM” olarak bilinen bu yazılımlar, resmi olmadıkları için hem Google için yaptırım sebebi doğuruyor hem de kullanıcıların malumat güvenliğini tehdit ediyor.

Güvenlik ezasına neden olan şey yazılımın bir sair geliştirici tarafından müdahale edilmiş biçimde sunulması. Şayet laf konusu geliştiriciler berbat niyetliyse, kullanıcı malumatlarını toplayabilecekleri casus ve görünmez yazılımlar yükleyebiliyorlar. Düzgün niyetli bir geliştirici kendi ROM’unu sunsa bile resmi destek olmadığından bu cihazlar taarruzlara daha açık hale geliyor. Bir nevi yüklenen cihazlar “hacklenmiş” oluyorlar. 

General Mobile, Android Q Beta programına dahil değil:


Üreticinin halihazırda Android Q Beta sürecinde bulunan firmalar arasında olmadığı da haberlerimiz arasında. Velev General Mobile’ın güncellemeyi duyurduğu tarihlerde Google’ın beta programına kayıtların saklı olduğu söyleniyor. Üçüncü parti bir geliştiricinin ürettiği custom Android ROM, resmi güncelleme üzere sunulmuş görünüyor. Firmanın Efran Abdi kaynaklı bu gayriresmi ROM’da kimi yapısal değişikliklere gittiği de biliniyor.

Evet General Mobile neden bu türlü bir yola başvurmuş olabilir?

General Mobile, yukarıda da söylediğimiz üzere daha evvel Google ile sıkıntılar yaşamış bir firmaydı. GM 5 Plus üzere modellerde güncellemelerin gecikmiş olması, bu meseleleri az da olsa dışarıya yansıtıyordu. Kısaca söylemek gerekirse, bu sorunun ana kaynağı GM de olmayabilir. Google ile firma arasındaki muhtemel bir buhranın tesiri yaşanıyor da olabilir. Bu türlü bir durumda kağıt üzerindeki ahit değişmese bile Google, General Mobile’a laf verdiği beta ya da tam sürüm güncellemelerini geç göndermiş olabilir.

Bunlar büsbütün ihtimal olsa da General Mobile’ın bu türlü bir durumda uyumluluk problemlerini tam sürüm gelmeden evvel gidermek istemesi doğal. Lakin bunun için Hintli bir bağımsız yazılımcının geliştirdiği custom ROM’u, resmi Google güncellemesi üzere kendi üretici bandıyla sunması buhranın çapını büyütebilir. Bu nedenle akılla değerli bir soru takılıyor.

General Mobile, Android One ya da bütünüyle Android lisansı iptal edilebilir mi?


GM, milletlerarası çapta dikkatleri üzerine çeken bir firma. Pazarda giderek algısını toparlayan bir alternatif üretici imajı çiziyor. Yaşadığı dertleri kullanıcılara yansıtmama konusunda da anlaşılan o ki hem yönetimsel olarak hem de teknik açıdan ekstra sıkıntılarla uğraş ediyor. Çünkü bu usul vakaların yaşanması bize firma içindeki problemleri da işaret ediyor.

Şayet savlar doğruysa ve GM, kelam edildiği üzere XDA Developers forumlarından aldığı bir yazılımı kullanıcılara resmi olarak sunduysa, büyük dertler yaşanabilir. Google’ın açık kaynak girişimi, ferdi geliştiricilere kendi özelleştirmelerini yapma talihi sunuyor. Ama bu kişiselleştirmeleri bir firma, ticari olarak satışa sunduğu bir cihazda kullanırsa devreye Google ve o şirket arasındaki itilafın hususları girer. Şayet o hususlar hadisesi çözemezse hukuksal boyutla karşılaşmak mümkün olabilir.

Elbette laf konusu itilaf hususlarını bizim bilmemize imkan yok. Lakin Google’ın bu türlü bir durum önünde üreticilere karşı negatif vaziyet takınma ihtimali yüksek. General Mobile’dan laf konusu argümanlara ait bir açıklama yapılmış değil. Kelam konusu tezlere yönelik firma yetkililerine ulaştık. Yaşanan gelişmelerden sizleri de haberdar edeceğiz.