Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Germiyanoğulları Beyliği
Germiyanoğulları
Germiyan kelimesi, eskiden Türk kavminden olan boylar*dan birine verilen isimken, sonra bir aileye isim olmuş bu aile kurduğu beyliğe bu adı vermiştir Belli bilgiler olma*makla beraber Anadolu'da birincil kere Malatya civarında görü*len, Germiyan Türkmenlerinin, Harezm hükümdarı Celâieddin Mengüberti İle gelen daha sonrada Selçukîlerin hizmetine girenler olduğu tahmini ağır basmaktadır Selçuknâme'den alman bilgiye takriben; 13 yüzyıl ortalarına yâni, 1250'lerde 2 Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde meydana çıkan, Baba İshak isyanında Muzaferüddin Alişirin bunlara karşısında çıkarak mağlubiyeti tattı*ğıdır
Selçukiye komutanlarından Kerimüddin Alişirin yukarıda adı geçen Muzafferüddin'in oğludur Germiyan oğuilarıl276'dan önce Kütahya ve havalisinde görülmektedir 6761277'deki Pinti hâdisesinde, Germiyanoğulları isyancı Pinti'yi tutmuş ve 3 Gıyasettin Keyhüsrev'e teslim etmişler*dir 1283'de Giyasettin Mesud, Germiyanlılan katledilen Keyhüsrevin taraftan zannettiğinden bunları gizli bırakmamıştır
Ladik, şimdi fakat Denizli bölgesi, Selçukiler ve Germiyanlıiar arasında bir çaba alanı olmuştur CJmulurki; Kerimüddin Alişir, 6991299'da 3 Alaüddin Keykubat vaktinde Anka*ra'da Selçuk Emiri olarak gördüğümüz Yakup bin Alişir'in babasıdır Bu emirin mıntıkasının Yakup İli denildiği gibi Kır*şehir'de bu hududlar dahilindedir Germiyan Beyliği kurucu*su bu Yakup Bey olmalı ve İlhanlılar hâkimiyetini diğer Ana*batmış Beyliklerinin tanıdığı gibi kabullenerek yıllık vergisini de muntazaman ödemiştir
Yakup bin Alişir; Karamanoğul'larınin peşinden Anado*lu'daki en adaleli beylikdi Talimli ve çok iyi askeri olduğundan yanıbaşındaki beylikler kendisinden çekinirlerdi Câmii Düveladlı eser, başşehirleri olan Kütahya'dan baş*ka Tavşanlı, Gediz, Eğrigöz (Emed), Simav, Eşme, Kula, Sir*ke ve Selendi, Güre, Banaz ile İşıklı, Baklan, Honaz, Dazkırı, Geyikler, Şeyhler, Denizli, Gököyük, Çarşanba ve diğer bel*deler germiyan Beyliğine tâbi idi Yakup bin Alişir; şimdiki Denizli ilinin Buldan ilçesinin doğu cihetinde ve derhal yenice köyü yakınında bir harabe olarak mevcud olan o dönemki adı Tripolis olan bölgeyi ele geçirmiş, Filadelfiya (simdik Alaşehir)'i muhasara etmiştir Bizans İmparatoru, Katalanhları yardıma çağırmış Yakup Bey'i yenmİşlersede Yakup Bey, Filedelfiya'yı sıkıştırmaya devam etmiş, bunlarda haraca razı gelerek, elinden kurtulma yoluna gitmişlerdir Kumandaniarından Aydınoğlu Mehmed Bey'i batı Anadolu istikametine sevk eden Yakup Bey; Birgi ve Ayasuluğ (Selçuk)'u eline ge*çiren Aydınoğlunun müstakil bir beylik kurduğu haberini, da*ha sonradan alacaktı
Bu sıralarda yâni 1314'lerde İlhanlıların beylerbeyi olan Dikte Çoban, itaatlerini yeniletmek için Anadoluya gelip biat bölge Emir Çoban'a bağlılığını Yakup Beyde bildirenler arasın*dadır Yeniden bu dönemde Hz Mevlâna torunu, Sultan Veled Çelebi oğlu, CJiu Arif Çelebi, Yakup Beyi Denizli taraflarında bulmuş hayli süre görüşmüşlerdir İlhaniler; Anadolu Beylik*lerini ortadan kaldırma işlemine Demirtaş adlı gene! valisiyle başlamıştı
Eşrefoğullanyla, Hamidogulları beldelerini zapt hükümdar*larını ise öldürmüştü Ordan kendisi Denizli üzerine yürür*ken, emrindeki Eredna adlı komutanı Afyonkarahisar'a (Karahisarı sahip) gönderip, zapt etmek istedi Bu sırada İlhan oian Ebu Said göre Demirtaş'ın kardeşi öldürtüldüğünden, Anadolu gene! valisi gerisin geri döner, tasavvuru yarım kalmıştır Yakup Bey'in ölümü kesinkes bilinmemekle beraber, 7071307'lerde basılmış parada adı Hanı Germiyan olarak geçtiği göz önüne alınırsa bu târihden daha sonra öldüğü düşünülmelidir Bunun torunlarından Adaletli Şah Çelebi; Karamanoğlu'nun 1 Murad'ın kızını almasından, kendi hudutları acısından rahatsızlanarak, istikbal vaad eden Osmanlıya kendisininde akrabalığını tedarik için kızını, Yıldırım Bayezid'e gelin olarak namzet etmiş ve çeyiz olarak da, Kütahya, Tav*şanlı, Emed ve Simav'la Gediz'in verileceğini deklâra etmiştir Bu nikah gerçekleşmiştir Süleyman Adil Şah, Kula bel*desine çekilmiştir 7901388'de burada vefat etmiş Gürhane medresesine defnolunmuştur
Şah Çelebi'nin vefatı ardından yerine 2 Yakup Çelebi geçti Bir yıl sonra Kosova sahrasında şehid düşen Muradı Hüdavendigârın arkasında Şimşek Bayezİd Osmanlı tahtına geçti Yakup Çelebi; babasının kızkardeşinin çeyizi olan top*rakları geri almaya başlayınca, Rumeli topraklarındaki işleri*ni rayına sokan Yıldırım, adına lâyık çabucak 1390'da Anadolu yakasına vermek suretiyle kendisini karşılamaya gelen Ya*kup Çelebi ile vezirini tevkif edip, Rumeli cihetindekİ İpsala kalesine haps etdi ve Germiyan Beyliğini Osmanlı idaresine bağladığında takvimin 1390 yılını gösterdiğini görüyoruz Ya*kup Çelebi; bir yolunu bulup, İpsala kalesinden kaçtı ve ka*pağı Şam'a atdı Orada bulunan Timur'un temsilcisi Demirhan'a kendi durumunu anlatdı ve Ankara savaşı neticesi so*nuna dek bunların yanından ayrılmazken, beklemenin faidesini fark etti
Çünkü, Timurlenk Anadolu beyliklerinin sahihlerine iade ettiğini Germiyanoğlu Yakup Bey'ede yaptı Yakup Bey, Os*manlı şehzadelerinin taht kavgaları sırasında, Çelebi Mehmed'in tarafını tutarak doğru bir meslek yaparken, Karamanoğlu bu tutumu yüzünden Germiyanoğlu topraklarına tecavüzler*de bulunmuştur Mehmed Çelebi zafere erdikten sonra Yakup Bey rahatlamıştır Daha sonrada erkek evlâdı olmamasından mütevellit, beyliğini Sultan 2 Murad'a vasiyet etmiştir 8321429'da ölüm eden Yakup Bey; Kütahya'da Gökşadırvan denilen mescid'in mihrab önünde hanımının yanında gö*mülmüş ve vasiyet yerine getirilmiş, Germiyanoğlu Beyliği târihe karışmıştır
Germiyanoğulları Çizelgesi
Alişir Muzafferüddin Kerimüddin Alişir 1 Yakup Bey Mehmed Bey(Çağşadan) Süleyman Şah(Şah Çelebi) 2 Ya*kup Bey Kızı Yıldırım Bayezid zevcesi Musa Çelebi *
Germiyanoğulları
Germiyan kelimesi, eskiden Türk kavminden olan boylar*dan birine verilen isimken, sonra bir aileye isim olmuş bu aile kurduğu beyliğe bu adı vermiştir Belli bilgiler olma*makla beraber Anadolu'da birincil kere Malatya civarında görü*len, Germiyan Türkmenlerinin, Harezm hükümdarı Celâieddin Mengüberti İle gelen daha sonrada Selçukîlerin hizmetine girenler olduğu tahmini ağır basmaktadır Selçuknâme'den alman bilgiye takriben; 13 yüzyıl ortalarına yâni, 1250'lerde 2 Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde meydana çıkan, Baba İshak isyanında Muzaferüddin Alişirin bunlara karşısında çıkarak mağlubiyeti tattı*ğıdır
Selçukiye komutanlarından Kerimüddin Alişirin yukarıda adı geçen Muzafferüddin'in oğludur Germiyan oğuilarıl276'dan önce Kütahya ve havalisinde görülmektedir 6761277'deki Pinti hâdisesinde, Germiyanoğulları isyancı Pinti'yi tutmuş ve 3 Gıyasettin Keyhüsrev'e teslim etmişler*dir 1283'de Giyasettin Mesud, Germiyanlılan katledilen Keyhüsrevin taraftan zannettiğinden bunları gizli bırakmamıştır
Ladik, şimdi fakat Denizli bölgesi, Selçukiler ve Germiyanlıiar arasında bir çaba alanı olmuştur CJmulurki; Kerimüddin Alişir, 6991299'da 3 Alaüddin Keykubat vaktinde Anka*ra'da Selçuk Emiri olarak gördüğümüz Yakup bin Alişir'in babasıdır Bu emirin mıntıkasının Yakup İli denildiği gibi Kır*şehir'de bu hududlar dahilindedir Germiyan Beyliği kurucu*su bu Yakup Bey olmalı ve İlhanlılar hâkimiyetini diğer Ana*batmış Beyliklerinin tanıdığı gibi kabullenerek yıllık vergisini de muntazaman ödemiştir
Yakup bin Alişir; Karamanoğul'larınin peşinden Anado*lu'daki en adaleli beylikdi Talimli ve çok iyi askeri olduğundan yanıbaşındaki beylikler kendisinden çekinirlerdi Câmii Düveladlı eser, başşehirleri olan Kütahya'dan baş*ka Tavşanlı, Gediz, Eğrigöz (Emed), Simav, Eşme, Kula, Sir*ke ve Selendi, Güre, Banaz ile İşıklı, Baklan, Honaz, Dazkırı, Geyikler, Şeyhler, Denizli, Gököyük, Çarşanba ve diğer bel*deler germiyan Beyliğine tâbi idi Yakup bin Alişir; şimdiki Denizli ilinin Buldan ilçesinin doğu cihetinde ve derhal yenice köyü yakınında bir harabe olarak mevcud olan o dönemki adı Tripolis olan bölgeyi ele geçirmiş, Filadelfiya (simdik Alaşehir)'i muhasara etmiştir Bizans İmparatoru, Katalanhları yardıma çağırmış Yakup Bey'i yenmİşlersede Yakup Bey, Filedelfiya'yı sıkıştırmaya devam etmiş, bunlarda haraca razı gelerek, elinden kurtulma yoluna gitmişlerdir Kumandaniarından Aydınoğlu Mehmed Bey'i batı Anadolu istikametine sevk eden Yakup Bey; Birgi ve Ayasuluğ (Selçuk)'u eline ge*çiren Aydınoğlunun müstakil bir beylik kurduğu haberini, da*ha sonradan alacaktı
Bu sıralarda yâni 1314'lerde İlhanlıların beylerbeyi olan Dikte Çoban, itaatlerini yeniletmek için Anadoluya gelip biat bölge Emir Çoban'a bağlılığını Yakup Beyde bildirenler arasın*dadır Yeniden bu dönemde Hz Mevlâna torunu, Sultan Veled Çelebi oğlu, CJiu Arif Çelebi, Yakup Beyi Denizli taraflarında bulmuş hayli süre görüşmüşlerdir İlhaniler; Anadolu Beylik*lerini ortadan kaldırma işlemine Demirtaş adlı gene! valisiyle başlamıştı
Eşrefoğullanyla, Hamidogulları beldelerini zapt hükümdar*larını ise öldürmüştü Ordan kendisi Denizli üzerine yürür*ken, emrindeki Eredna adlı komutanı Afyonkarahisar'a (Karahisarı sahip) gönderip, zapt etmek istedi Bu sırada İlhan oian Ebu Said göre Demirtaş'ın kardeşi öldürtüldüğünden, Anadolu gene! valisi gerisin geri döner, tasavvuru yarım kalmıştır Yakup Bey'in ölümü kesinkes bilinmemekle beraber, 7071307'lerde basılmış parada adı Hanı Germiyan olarak geçtiği göz önüne alınırsa bu târihden daha sonra öldüğü düşünülmelidir Bunun torunlarından Adaletli Şah Çelebi; Karamanoğlu'nun 1 Murad'ın kızını almasından, kendi hudutları acısından rahatsızlanarak, istikbal vaad eden Osmanlıya kendisininde akrabalığını tedarik için kızını, Yıldırım Bayezid'e gelin olarak namzet etmiş ve çeyiz olarak da, Kütahya, Tav*şanlı, Emed ve Simav'la Gediz'in verileceğini deklâra etmiştir Bu nikah gerçekleşmiştir Süleyman Adil Şah, Kula bel*desine çekilmiştir 7901388'de burada vefat etmiş Gürhane medresesine defnolunmuştur
Şah Çelebi'nin vefatı ardından yerine 2 Yakup Çelebi geçti Bir yıl sonra Kosova sahrasında şehid düşen Muradı Hüdavendigârın arkasında Şimşek Bayezİd Osmanlı tahtına geçti Yakup Çelebi; babasının kızkardeşinin çeyizi olan top*rakları geri almaya başlayınca, Rumeli topraklarındaki işleri*ni rayına sokan Yıldırım, adına lâyık çabucak 1390'da Anadolu yakasına vermek suretiyle kendisini karşılamaya gelen Ya*kup Çelebi ile vezirini tevkif edip, Rumeli cihetindekİ İpsala kalesine haps etdi ve Germiyan Beyliğini Osmanlı idaresine bağladığında takvimin 1390 yılını gösterdiğini görüyoruz Ya*kup Çelebi; bir yolunu bulup, İpsala kalesinden kaçtı ve ka*pağı Şam'a atdı Orada bulunan Timur'un temsilcisi Demirhan'a kendi durumunu anlatdı ve Ankara savaşı neticesi so*nuna dek bunların yanından ayrılmazken, beklemenin faidesini fark etti
Çünkü, Timurlenk Anadolu beyliklerinin sahihlerine iade ettiğini Germiyanoğlu Yakup Bey'ede yaptı Yakup Bey, Os*manlı şehzadelerinin taht kavgaları sırasında, Çelebi Mehmed'in tarafını tutarak doğru bir meslek yaparken, Karamanoğlu bu tutumu yüzünden Germiyanoğlu topraklarına tecavüzler*de bulunmuştur Mehmed Çelebi zafere erdikten sonra Yakup Bey rahatlamıştır Daha sonrada erkek evlâdı olmamasından mütevellit, beyliğini Sultan 2 Murad'a vasiyet etmiştir 8321429'da ölüm eden Yakup Bey; Kütahya'da Gökşadırvan denilen mescid'in mihrab önünde hanımının yanında gö*mülmüş ve vasiyet yerine getirilmiş, Germiyanoğlu Beyliği târihe karışmıştır
Germiyanoğulları Çizelgesi
Alişir Muzafferüddin Kerimüddin Alişir 1 Yakup Bey Mehmed Bey(Çağşadan) Süleyman Şah(Şah Çelebi) 2 Ya*kup Bey Kızı Yıldırım Bayezid zevcesi Musa Çelebi *
