Gezegenimiz Dünya'nın pek çok sorunu var; ama hiç aklımıza gelmeyecek büyük bir sorun daha bunlara eklenmek üzere...

Kum, sudan sonra dünyanın en çok kullanılan kaynağı ve hem inşaatta hem de doğal etrafta hayati bir rol oynuyor. Fakat sudan farklı olarak kum stratejik bir kaynak olarak kabul edilmiyor. Yeni rapor, kumla olan bağlantımızın hemen değişmesi gerektiğini, aksi takdirde insanlık ve doğal etrafın kimi önemli zorluklarla karşılaşabileceğini belirtiyor.

BM Etraf Programı (UNEP) GRID-Cenevre Yöneticisi ve rapor programı koordinatörü Pascal Peduzzi, “Kum kaynaklarımız sonsuz değil ve onları akla yatkın kullanmamız gerekiyor” diyor ve devam ediyor: “Sürdürülebilir gelişimi sağlamak için eserleri, altyapıları ve hizmetleri üretme, inşa etme ve tüketme biçimimizi büyük ölçüde değiştirmemiz gerekiyor.”

Kum nerelerde kullanılıyor?

Kum, altyapımızı oluşturan beton, asfalt ve camın ana bileşenidir. Rapora nazaran, her yıl Dünya’nın etrafına 27 metre genişliğinde ve 27 metre yüksekliğinde bir duvar inşa etmeye yetecek kadar, yaklaşık 50 milyar ton kum ve çakıl kullanılıyor. Bu ağır kullanım, birtakım bölgelerde doğal yenilenme oranını kıymetli ölçüde geride bırakıyor, bu da kum arzının yakında meseleyle karşı karşıya kalabileceği manasına geliyor.

Önümüzdeki birkaç on yıl daha fazla nüfus artışı ve daha fazla kentleşme beklenirken, bu problemlerin daha da önemli bir hal alması mümkün görülüyor.

UNEP İktisat Kısmı yöneticisi Sheila Aggarwal-Khan, raporun önsözünde "Kum, toplumlarımızın temellerini inşa etmek için giderek daha hayati hale geliyor: meskenlerimiz, çocuklarımız için okullar, yenilenebilir güç üretmek için barajlar ve fotovoltaik paneller. Kum, insani gelişmenin anahtarı olan yollar, köprüler, hastaneler ve altyapı inşa etmek için de gereklidir. Kum bu nedenle gelişmemizin tanınmayan kahramanıdır" diyor.

Aggarwal-Khan'ın yazdıkları, "Artık kendimizi, kum kaynaklarının uygunlaştırılmış idaresi olmadan toplumlarımızın gereksinim ve beklentilerinin karşılanamayacağı bir pozisyonda buluyoruz" halinde devam ediyor.

Arz problemlerine ek olarak, kumun çıkarılması tıpkı vakitte erozyona, akiferlerin tuzlanmasına ve fırtına dalgalanmalarına karşı muhafaza kaybına yol açarak bir dizi kıyı yahut deniz ekosisteminde büyüyen problemlere neden oluyor.

Rapor, bir krizden kaçınmak için kumun hem inşaat gereci olarak hem de doğal dünyadaki çoklu rolleri nedeniyle stratejik bir kaynak olarak tanınması ve yeni kurumsal ve yasal yapılar tarafından yakından düzenlenmesi gerektiğini savunuyor. Ayrıyeten plajlardan kum çıkarılmasının yasaklanmasını da tavsiye ediyor. Son olarak, insanların kırma kaya, geri dönüştürülmüş inşaat, yıkım gereci ve “cevher kumu” üzere kuma alternatifler kullanmaya teşvik edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Peduzzi’nin söylediği üzere "Dünyanın en çok çıkarılan katı gerecini nasıl yöneteceğimizi anlayabilirsek, bir krizi önleyebilir ve döngüsel bir iktisada gerçek ilerleyebiliriz."