Gıda Allerjisi: Tanı ve Tedavi
Allerjik hastalıklarda hastanın oykusu cok onemlidir
Gelişmiş olan reaksiyonun gıda ile ilişkisini ortaya koyabilmek icin hastanın ayrıntılı sorgulaması (anamnez, oyku) yapılır Hangi gıda veya gıdalar şikayetlere neden oluyor, reaksiyonlar nasıl ortaya cıkıyor, kac kez tekrarladı vs gibi sorularla, araştırma yapılacak gıdalar belirlenmeye calışılır
Daha sonra gıdalarla deri testleri uygulanır
Bu uygulama genellikle ozel hazırlanmış gıda allerjenleri ile yapılır
Ama bazen gıdanın doğal haliyle, yani taze gıda ornekleriyle de test yapılabilir
Bazı hastalıklarda (atopik dermatit) ve allerji ilaclarının (antihistaminler) kesilemediği bazı durumlarda deri tetsleri uygulanamaz
Bu durumda gıda spesifik İg E tetkiki uygulamak gerekir
Ancak yumurta ve sut allerjileri haric, bu test her zaman faydalı sonuclar vermeyebilir
Diğer bir tanı yontemi eliminasyon (kacınma) diyetleridir
Hastanın anamnezi ile tespit edilmiş olan muhtemel sorumlu gıda veya gıdalar diyetten cıkartılır ve şikayetlerin seyri takip edilir
Gıda allerjilerinde altın standart olarak kabul edilen tanı yontemi maruziyet testidir (oral challenge)
Bu test acil mudahale koşullarının sağlandığı ortamlarda (hastane) ve tecrubeli allerji uzmanları gozetiminde yapılabilir Tanı değeri cok yuksektir ancak test sırasında allerji gelişme riski vardır
GIDA ALLERJİLERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
Gıda allerjilerini ortadan kaldıracak bir tedavi yontemi yoktur Tedavide hedef; allerji yapan gıdalardan ve benzer gıdalardan (capraz reaksiyon yapanlar) uzak kalmaktır
Gıda allerjili hastalarda bazı gıdaları yememeye bağlı olarak vitamin ve mineral eksiklikleri ve buna bağlı klinik tablolar oluşabilmektedir Bu nedenle vitamin ve mineral takviyesi onemlidir
Acil klinik tabloları erken onlemek icin adrenalin (epinefrin) otomatik enjektoru taşınabilir
Allerjik hastaların bir kısmı, ozellikle sut ve yumurta allerjisinde, 34 yaşından sonra allerji yapan gıdaları tuketebilir hale gelebilir
Gıda allerjisi gelişimini onleyebilmede en etkin yontem bebeklerin ilk 6 ay mutlak anne sutu ile beslenmesi katı gıdaların mumkun olduğu kadar gec donemde verilmesidir
Kaynak: Allerji ve İc Hastalıkları Uzmanı Docent Dr A Zafer Calışkaner
Allerjik hastalıklarda hastanın oykusu cok onemlidir
Gelişmiş olan reaksiyonun gıda ile ilişkisini ortaya koyabilmek icin hastanın ayrıntılı sorgulaması (anamnez, oyku) yapılır Hangi gıda veya gıdalar şikayetlere neden oluyor, reaksiyonlar nasıl ortaya cıkıyor, kac kez tekrarladı vs gibi sorularla, araştırma yapılacak gıdalar belirlenmeye calışılır
Daha sonra gıdalarla deri testleri uygulanır
Bu uygulama genellikle ozel hazırlanmış gıda allerjenleri ile yapılır
Ama bazen gıdanın doğal haliyle, yani taze gıda ornekleriyle de test yapılabilir
Bazı hastalıklarda (atopik dermatit) ve allerji ilaclarının (antihistaminler) kesilemediği bazı durumlarda deri tetsleri uygulanamaz
Bu durumda gıda spesifik İg E tetkiki uygulamak gerekir
Ancak yumurta ve sut allerjileri haric, bu test her zaman faydalı sonuclar vermeyebilir
Diğer bir tanı yontemi eliminasyon (kacınma) diyetleridir
Hastanın anamnezi ile tespit edilmiş olan muhtemel sorumlu gıda veya gıdalar diyetten cıkartılır ve şikayetlerin seyri takip edilir
Gıda allerjilerinde altın standart olarak kabul edilen tanı yontemi maruziyet testidir (oral challenge)
Bu test acil mudahale koşullarının sağlandığı ortamlarda (hastane) ve tecrubeli allerji uzmanları gozetiminde yapılabilir Tanı değeri cok yuksektir ancak test sırasında allerji gelişme riski vardır
GIDA ALLERJİLERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
Gıda allerjilerini ortadan kaldıracak bir tedavi yontemi yoktur Tedavide hedef; allerji yapan gıdalardan ve benzer gıdalardan (capraz reaksiyon yapanlar) uzak kalmaktır
Gıda allerjili hastalarda bazı gıdaları yememeye bağlı olarak vitamin ve mineral eksiklikleri ve buna bağlı klinik tablolar oluşabilmektedir Bu nedenle vitamin ve mineral takviyesi onemlidir
Acil klinik tabloları erken onlemek icin adrenalin (epinefrin) otomatik enjektoru taşınabilir
Allerjik hastaların bir kısmı, ozellikle sut ve yumurta allerjisinde, 34 yaşından sonra allerji yapan gıdaları tuketebilir hale gelebilir
Gıda allerjisi gelişimini onleyebilmede en etkin yontem bebeklerin ilk 6 ay mutlak anne sutu ile beslenmesi katı gıdaların mumkun olduğu kadar gec donemde verilmesidir
Kaynak: Allerji ve İc Hastalıkları Uzmanı Docent Dr A Zafer Calışkaner