elektronikci
FD Üye
Dün sizlerle paylaştığımız bir içeriğimizde, TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu'nun yaptığı açıklamalardan bahsetmiştik. Kavcıoğlu o açıklamalarında, besin fiyatlarındaki yükseliş oranının öbür ülkelere kıyasla oldukça yüksek olduğunu belirtmişti. Cumhuriyet'ten Şehriban Kıraç'a konuşan Türkiye Besin ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF) Lideri Şemsi Kopuz, adeta bunların daha uygun günlerimiz olduğunu söyledi.
Şemsi Kopuz'un yaptığı açıklamalara nazaran bitkisel yağ, bakliyat, ekmek ve hayvansal besin üzere hayatımızı sürdürmek için tüketmek zorunda olduğumuz neredeyse tüm besinlere artırım gelecek. Bunun nedeni ise aslında yüksek olan üretim maliyetlerinin hiçbir formda düşmeyip, bilakis daha da yükselmesi. Üstelik bitkisel yağ üzere kimi besin kaynaklarında dışa bağımlı olunması, dolar kurundaki dalgalanmalar nedeniyle direkt hissedilmeye başlayacak.
İşte TGDF Lideri'nin Türkiye'yi nelerin beklediğine dair açıklaması
Besin fiyatlarının artmaya devam edeceğini açık bir halde tabir eden Kopuz, açıklamalarında şu sözlere yer verdi:
Yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ağustos ayı prestijiyle yıllık yüzde 45.52 üzere hakikaten yüksek bir düzeye ulaştı. Besin eserlerinde üretici fiyatları yıllık yüzde 39.20, içeceklerde yıllık bazda yüzde 19.50 artış kaydedildi. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ise ağustosta aylık yüzde 1.12 artarken, yıllık artış yüzde 19.25’e yükseldi. Besin ve alkolsüz içecekler kümesi, yüzde 29 oranıyla yıllık bazda en yüksek artışın gerçekleştiği ana harcama kümesi oldu. Ve maalesef yıllık besin enflasyonunda, 28 ayın en yüksek düzeyini gördük.
Ağustos 2020’den Ağustos 2021’e üretici fiyatları besinde yüzde 39.20, içeceklerde yüzde 19.50 üzere yüksek oranlarda artış gösterirken, besin ve alkolsüz içeceklerde tüketici enflasyonu yüzde 19.25 olarak gerçekleşmiş durumda. Bu da besin ve içecek sanayi şirketlerinin, maliyet artışlarını tıpkı oranda fiyatlarına yansıtmadığını, maliyetin bir kısmını üstlendiğini ortaya koyuyor. Merkez Bankası, enflasyona ait aylık değerlendirmelerinde her seferinde, tüketici enflasyonu üzerinde üretici enflasyonu kaynaklı baskılara dikkat çekmekte. Sahiden de maliyet artışlarını fiyatlarına yansıtmamaya çalışan şirketler, bir noktaya kadar bu baskıya dayanmaktadır. Bu yüksek seyir devam ettiği takdirde, fiyat artışları kaçınılmaz olacaktır.
Kuraklığın tesirlerini hububatta, yem bitkilerinde, ayçiçeği başta olmak üzere yağlı tohum üretimindeki azalmayla derinde hissediyoruz. Ziraat odalarına nazaran kuraklık nedeniyle bu yıl Güneydoğu Anadolu’da yüzde 80’e varan kayıplar kelam konusu oldu. Ege Bölgesi’nde üretilen tütün de kuraklıktan olumsuz etkilendi. Manisa, Denizli, Uşak’ta üreticiler kuraklık nedeniyle yüzde 30-60 oranında rekolte kaybı yaşandığını bildirdi. ABD Tarım Bakanlığı, mayısta azalan yağışlar nedeniyle büyük bir kuraklık yaşandığını, kuraklığın arpa ve buğday üretimi etkilediği belirtildi. Raporda, Türkiye’nin 11.5 milyon ton buğday, 2.75 milyon ton arpa ithal edeceği varsayım edildi. Kuraklık nedeniyle ülkemizin birçok bölgesinde, çok sayıda eserde rekolte olumsuz etkilendi. İsmi konmasa da bu önemli bir kriz, üretimde kaygı verici bir açık var.
Gümrüksüz ithalat yoluyla bu açık kapatılmaya çalışılırken, global ölçekte kelam konusu emtia fiyatlarındaki artışların yansıması da kaçınılmaz olmakta; bu da son eser fiyatlarını direkt etkilemektedir. Şu unutulmamalıdır: İthalatla eser fiyatlarının aşağı çekilmesi değil, hammadde tedarikinde yaşanan zorluklar, girdi maliyetlerinde yaşanan artışlarla besin fiyatlarının daha fazla artmasının önüne geçilmesi asıl amaçtır. Bu tarafıyla ithalat kalıcı değil, dönemsel bir tahlil olarak üretimin alternatif olamaz, olmamalıdır.