Gıda katkı maddelerinin tüketimi zararlı mıdır?

Günümüzde birçok insanın aklındaki sorulardan birisidir. Çoğu kişi katkı maddelerinin çok zararlı olduğunu düşünür ve katkısız, doğal beslenmeye çalışır. Bu yolda ciddi ekonomik özverilerde bulunur, hatta bazen aldatılır. İşte onlara öncelikle şunu söylemekte fayda var: HER KATKI MADDESİ ZARARLI DEĞİLDİR!

Katkı maddeleri gıdaların bozulmasını önlemek, dayanıklılığını artırmak, kalitesini korumak, besinin renk, tat, koku ve lezzetini iyileştirmek için kullanılır. Her zaman sentetik ya da zararlı kimyasallar değillerdir. Bazı gıdaların içerisindeki doğal bileşenler de katkı maddesi olarak kullanılabilir. Örneğin limonun içerisindeki sitrik asit gıda endüstrisinde kullanılan en yaygın pH ajanıdır. Şekerin kristalleşmesini engellediği için şekerli gıdalarda kullanılır.

C vitaminin kimyasal adı olan askorbik asit, ekmek yapımında gluten çatısının kurulmasını olumlu yönde etkileyerek ekmek hamurunun daha iyi kabarmasını sağlar. Ayrıca oksitlenmeyi önlediği için kararmayı da önler. Ancak bu sizde ekmeğin C vitamini kaynağı olabileceği fikrini uyandırmasın. Çünkü C vitamini sıcaktan en çok etkilenen vitamindir ve pişirme sırasında kayba uğrar.

Tüketiciler, mutlaka etiketini okuduktan sonra bir ürünü satın almalıdır. Çünkü bazı yapay katkı maddeleri hassas bireylerde alerjik etki yaratabilir. Hipertansiyonu olan bireyler, sodyum içeren katkı maddeleri bulunduran gıdaları satın almamalıdır. Sodyum tuzları en çok çeşniler, fırınlı mamüller, şekerlemeler, cipsler, hazır soslar, gofretler, hazır çorbalar gibi gıdalarda kullanılır. Fenilketonüri hastaları içeriğinde tatlandırıcı olarak aspartamın kullanıldığı ürünleri kullanmamalıdırlar. Çünkü aspartamın yarısı fenil alanin metabolitinden oluşmaktadır ve fenilkentonüri hastaları fenilalanini metabolize edemezler. Bu yüzden aspartam içeren ürünlerde bu hastalara yönelik uyarılar bulunmalıdır.

Sonuç olarak, gıda katkı maddelerinin kullanılması tehlikelidir yaklaşımı doğru değildir. Gıda katkı maddelerinin çeşitli hastalık risklerine yol açtığı hakkında ciddi tartışmalar vardır, ancak bilimsel dayanağı olmayan kulaktan dolma bilgilerle toplumu endişelendirmek etik değildir. Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) bağlı Gıda Katkı Maddeleri Üzerine Çalışan Ortak Uzmanlar Komitesi (JECFA), kabul edilebilir günlük alım miktarları aşılmadığı sürece gıda katkı maddelerinin sağlık riski oluşturmayacağını bildirmişlerdir. Tüketici olarak yapabileceğiniz en iyi şey etiket okuma alışkanlığı kazanmak, taze sebze-meyve tüketimini artırmak ve paketlenmiş hazır gıdaların aşırı tüketiminden kaçınmaktır. Etiketi olmayan, son kullanma tarihi geçmiş ya da belirtilmemiş, raf ömrü belirtilememiş ürünler satın alınmamalıdır.