Girişimcilik Çıtasını Mars’a Taşıyan Adam Elon Musk’ı Derinden Etkilemiş 13 Çok İyi Kitap

Kimisi onu çağımızın en büyük beyinlerinden biri olarak görüyor, kimi gezegenin müstakbel kurtarıcısı, kimi ise ziyadesiyle şişirilmiş bir balon. Elon Musk'ın son derece bahadır bir teşebbüsçü olduğu ise yadsınamaz bir gerçek. Üstelik de hayallerini dünyaya sığdıramayıp uzaya yönlendiren cinsten. Bu galeride sizlere, küçük yaşlarından itibaren en çok hangi kitapların tesiri altında kaldığını, vizyonunun hangi yazarlarca şekillendiğini listeledik.


1. Yüzüklerin Efendisi - J.R.R. Tolkien



'İnsanlar ikiye ayrılır' derler; 'Yüzüklerin Efendisi'ni okumuş olanlar ve okuyacak olanlar'. Yüzüklerin Efendisi yirminci yüzyılın en çok okunan yüz kitabı ortasında en başta geliyor; bilimkurgu, fantezi, polisiye, best-seller ya da ana akım demeden, tüm edebiyat tipleri ortasında tartışmasız bir önderliğe sahip. 

Musk, sessiz, zeki ve tuhaf bir çocuk olmasından kaynaklı, arkadaş ortamında biraz yalnız ve dışlanmış bir çocukluk geçirmiş. Bu esnada bol bol okumaya vakit bulduğu kurgu ve fantezi romanlar ise, geleceğe dair vizyonunu geliştirmesinde büyük rol oynamış. 

Musk şöyle diyor: 'Okuduğum kitapların baş kahramanlarının ebediyen dünyayı kurtarmakla ilgili bir takıntısı vardı.'

2. Otostopçunun Galaksi Rehberi - Douglas Adams



Dünyanın tüm lisanlarına çevrilmiş bir başyapıt olan Otostopçunun Galaksi Rehberi, BBC'de radyo oyunu olarak yayınlanışının çabucak akabinde büyük bir okur kitlesine ulaştı ve popülerliğini asla yitirmeyecek bir kült haline geldi. 

Musk, 12 - 15 yaşları ortasında önemli bir varoluşsal buhrana girdiğini, bu esnada Nietzsche'den Schopenhauer'a pek çok büyük filozofun yapıtlarında hayatın manasını arayıp eli boş çıktığını söylemiş. 

Aradığı birtakım karşılıkları bu kült kitapta bulan Musk, öteki bir değerli şeyi daha bu sayede keşfetmiş: 'Soruyu gerçek halde kurgulayarak sormayı öğrendiğinizde, karşılığı bulmak çok daha kolay oluyor.'

3. Benjamin Franklin - Walter Isaacson





ABD'nin gelmiş geçmiş en değerli yayıncılarından, bilim insanlarından, mucitlerinden, siyasetçilerinden ve diplomatlarından biri olan Benjamin Franklin paratoneri, bifokal gözlük camını, pak yanışlı sobayı icat etmiş, kendi ismini taşıyan bir yazı fontu geliştirmişti. ABD’nin posta zincirini oluşturmuştu. 

Franklin için Musk şöyle diyor: 'O benim kahramanlarımdan biri. Hayata sıfırdan başlamış, meskenden kaçmış bir çocuktu. Franklin katiyen büyük bir teşebbüsçüydü.'

4. Einstein, Ömrü ve Cihanı - Walter Isaacson



Einstein'ın zihni nasıl işliyordu?  Onu dâhi kılan olgular nelerdi?  Dahiliğinin özel hayatına tesirleri var mıydı?  Tanrı kavramına yaklaşımı nasıldı?  Einstein'ın bilimsel düş gücünde karakterinin isyankar tabiatının da bir hissesi var mıydı?..

Bu sorulara karşılık arayan bir kitabın da Musk üzere birinin ilgisini çekmemesi garip olurdu asıl.

5. Structures: Or Why Things Don't Fall Down - J.E. Gordon



Bu kitabın Türkçe baskısı bulunmasa da, hala okullarda ve üniversitelerde yaygın olarak başvurulan bir kaynaktır. 

Musk SpaceX'i kurmaya karar verdiğinde, öncelikle roket bilimini öğrenip anlamaya çalıştığını, İngiliz gereç bilimcisi Gordon'un bu kitabının ise kendine materyalin temelleri konusunda çok yararı dokunduğunu belirtiyor.

6. Ignition!: An Informal History of Liquid Rocket Propellants - John D. Clark



Roket biliminin biraz daha birinci yıllarında yayınlanmış, sıvı roket yakıtlarının tarihçesi ve kullanımı hakkındaki bu kitabın da Türkçe çevirisi olmadığı üzere, bulması da artık pek kolay değil. 

'Roket işleriyle alakalı bir kitap buldum ve üstelik de oldukça eğlenceliydi' diye tanım etmiş Musk bu yapıtı. 1960 - 1970 civarlarında roket bilimi ve roket yakıtları konusunda çalışmalar yürüten kimyacı Clark, kendisini roketler hakkında oldukça heyecanlandıran ne varsa, motamot bu heyecanı ile kitaba yansıtmış.

7. Sıfırdan Teğe: Startuplar Üzerine Notlar ya da Geleceği İnşa Etmenin Yolları -Peter Thiel



PayPal'ın kurucu ortaklarından ve Facebook'un yatırımcılarından biri olan teşebbüsçü Peter Thiel'a ilişkin bu kitap, esasen ismini çokça duyduğumuz çabucak hemen her girişimcinin başucu yapıtlarından biridir.

Musk eski rakibi Thiel'ın bu kitapta ortaya koyduğu fikir ve prosedürlerden, girişimciliğin ideolojisi hakkında hayli şey öğrendiğini belirtiyor.

8. Howard Hughes: His Life and Madness - Donald L. Barlett & James B. Steele



Son derece egzantrik, bir o kadar da mecnun bir direktör, birebir vakitte uçak teknolojisi tutkunu olan Hughes'un bu biyografisi, kendisiyle pek çok ortak tutkusu olan Musk'ın da ziyadesiyle ilgisini çekmiş. Havacılık konusunda kural, kural tanımayan Hughes'un öteki tuhaf huyları ve enteresanlıkları de vardı. Musk'ın Hughes'a kendini yakın hissetmesi pek şaşırtan değil.

9. Kuşku Tüccarları - Naomi Orestes & Erik M. Conway



Kitabın Türkçe baskısı olmasa da, belgeseli de çekilen bu yapıtı Türkçe olarak izleyebilirsiniz. İki bilim tarihçisi tarafından kaleme alınan kitap, siyasi ve endüstriyel kontakları olan bilim insanlarının sıhhat konusunda birtakım gerçekleri nasıl gizlediğini anlatıyor. 

Musk bu kitap hakkında attığı bir tweet'inde şöyle demişti: 'Bir vakitler sigaranın insanı öldürdüğünü inkar edenler, bugün global ısınmayı inkar ediyorlar.'

10. The 'Culture' series - Iain M. Banks



Musk bu seriyi 2014 yılından beri okuduğunu söylüyor. Öte yandan Türkçeye çevrilmiş çok sayıda kitabı bulunan Banks'in bu serisini lisanımızda bulabilmek mümkün değil ne yazık ki. Seride the Culture (Kültür) ismi verilen, humanoid, uzaylı ve yapay zekalardan oluşan  bir yarı anarşist toplumun öyküsü işleniyor.

11. Vakıf - Isaac Asimov



Musk'ın bilim kurguya olan ilgisinin, çok erken yaşlarda okumaya başladığı kitaplarla yeşerip geliştiğini söylemiştik. 

Musk insanlığı uzaya taşıma çalışmalarına birinci kafayı taktığı periyotlarında, aslında 3 kitaplık bir seri olan Vakıf'ın vaktinde kendisini ne derece aydınlattığının hissesi olduğunu söz ediyor.

12. Our Final Invention -James Barrat



Musk yapay zekanın getirebileceği tehditler konusunda takıntılı derecede temkinli. Hatta 2014 yılında verdiği bir röportajında yapay zeka için, 'varoluşun en büyük tehdidi' tabirini kullanmıştı. DeepMind isimli yapay zeka teşebbüsüyle Musk, bu bahisteki gelişmeler hakkında hep bir kulağının delik olmasını ve yapay zekadan doğabilecek riskleri denetim altında tutabilmeyi hedefliyor. Bu kitabı da tam olarak bu sebeple çok sevdiğini söylemiş; yapay zekanın avantajlarını ve tehditlerini objektif bir biçimde tartabildiği için.

13. Ay Zalim Bir Sevgilidir - Robert Heinlein



Son olarak ödüllü bir bilim kurgu olan bu roman, distopyalara bir oldukça meraklı Musk için de kıymetli kitaplardan biri. Romanda, ayda kolonileşerek libertaryen bir topluluk oluşturan bir küme dünyalının, kendilerine baş kaldıran robotik bir hizmetli ordusuyla olan gayreti soluksuz okunuyor. 

Kitap Musk'a nazaran, Heinlein'ın en uygun romanı.