Gizli yeme bağımlılığı

Uzun süren diyetler yapmak, yeni yeni diyet programları araştırmak, telefonda numaradan çok kalori sayar programları yüklemek ve en ahir cerrahi operasyona karar vermek, kapalı yeme bozukluğu yaşayan kişilerin hayatını belirleyen faktörlerin başında gelmektedir. Kişi her an açlık hissini denetim edebilmek için ekstra bir uğraş harcamak zorunda kalmaktadır. Lakin her gayret harcanan durumda başarılı olmama ihtimalleri bu durum için çok daha çokça yüksektir. Kişi her gayretinin akabinde tükenmişlik hissi ile yeme atakları geçirmektedir. Umum topluluğa bakıldığında her 100 şahıstan 49’unda bu sorun olduğu düşünülmektedir. Anoreksik olanlar ölçüsüz noktada zayıf, bulumik olanlar zayıf, yeme bağımlılığı olan kimselerse oburlarının tam bilakis şişmandır. Bilinmeyen yeme bağımlılığı olan insanlarsa ne tam zayıf ne de şişmandır. Bu insanlar sıklık anlayışı olan 36 vücudun biraz üstünde olan insanlardır.

Bir danışanım olan X ile yaptığımız görüşmelerde kendini şu biçimde anlatıyordu..

Şu anda 28 yaşındayım ; 11 yaşından beri Türkiyede gitmediğim diyetisyen kalmadı Merve hanım. Verecekleri listeleri o kadar yeterli biliyorum ki onlarına oturduğumda, onlar bilgisayar ekranına bakıp listeyi hazırlarken..

İçme tozları, bitkisel ve kimyasal zayıflama hapları, yağ aldırma, detoks kürleri.. bunların hepsini denedim. Kendimle asla barışamadım. Dolabıma baktığığımda o kadar çok birebir çeşit kıyafetlerin farklı vücutları var ki.. Aklımdan sık sık artık bu işe bir dur demeliyim cümleleri geçiyor. Tekrar olağan yemeye geçme fikri beni evvel rahatlatıyor, lakin sonrasında acilen korkutmaya başlıyor. Ya olağan yemeye geçtiğimde iş çığırından çıkarsa fikirleri gece uykumu bölüyor. Güya içimde BİR KAÇ SES VAR ve ses mütemadi birbiriyle tartışıyor. Bu kaygım beni artık yerküredeki her şeyden çok yoruyor..

Birinci ses: Aferin sana diyor, bugün hiç yememen gereken şeyleri yemedin.. Artık canın yasakları istiyor olabilir lakin yat uyu bak yarın her şey çok şık olacak göreceksin. Yarın hiç zorlanmadan bunları canın istemeyecek ve hiç üzülmeyeceksin..

2. ses: Bu kaçıncı yasak? Şimdiye kadar kendine o kadar çok yasak koydun ki hiç birine uymadın. Durmadan en başa döndün ve en baştan tekrar başladın. Baksana artık ne hale geldin. Çıkart dolabındaki büyük vücutları , yeniden şişmansın kabul et.

Ekonomik refaha ulaşmış her toplulukta kişilerin büyük bir çoğunluğu artık danışanım X olarak yaşıyor. Açlık duygusu ve yemek yemek zorunda olmak artık kişilerin düşlerine kabusu olarak giriyor. Herkesin bu durumda olması insanlardaki farkındalığı azaltıyor ve durumları ile ilgili muhakeme yapmalarını engelliyor. Belirtiler ya fark edilmiyor ya da görmezden geliniyor.

Saklı Yeme Bağımlılığının belirtileri Nelerdir?

Takıntılı bir boyutta kilo almaktan dehşet duyma.

Her gün tartılmak.

Kendi vücut sinyallerine ve gereksinimlerine güvenmemek.

Yeme muhtaçlığını spontane, olağan ve tadını çıkararak giderememek.

Her tüketilen besinin kalorisini hesaplamak.

Tertipli olarak light besinler tüketmek.

Sindirimi hızlandırıcı ilaçlar kullanmak.

Ömür kalitesinin her geçen gün önemli bir biçimde düşmesi

Topluluğun büyük bir çoğunluğunu ilgilendiren bu rahatsızlık şu günlerde psikiyatri tanı klavuzlarında hastalık olarak yan almamaktadır. Gelgelelim insanların gündelik ömürleri göz önünde bulundurulduğunda gerilim altında olan şahısların bu hastalık ile karşı zıdda kalma ihtimallerinin çok yüksek olduğu düşünülmektedir. Yukarıdaki 8 belirtiden en az 4’ünü tertipli aralıklar ile son birkaç aydır yaşayan bireylerin bilirkişilerden yardım alması gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki şayet bu hastalık görmezden gelinirse gelecek günlerde tedavisi çok daha çetin olacaktır. Birebir devranda illetin değişişim göstererek anoreksiya, bulimiya, orthoreksiya ya da binge eating’e dönüşme riski epey ziyadedir.

Uzm.Klinik Psikolog- Bariatrik Psikolog

Merve PEHLİVAN