göç destanı özeti

göç destanı hakkında veri ve özeti

Çin Kaynaklarına Kadar Göç Destanı:


Uygur Ülkesinde, Tuğla ve Selenge ırmaklarının birleştiği yerde Kumlançu denilen bir yokuş vardır Adına Hulin Dağı derlerdi


Hulin Dağlarında da, birbirine fazla yakın iki ağaç büyümüştü Biri kayın ağacıydı Bir gece, kayın ağacının üzerine gökyüzünden bir mavi ışık düştü, iki ırmak aralarında yaşamış ahali bu ışığı gördü ve ürpererek izledi Tanrısal bir ışıktı Kayın ağacının üzerinde aylar ayı kaldı Kutsal ışık, kayın ağacının üstünde kaldığı zaman içinde kayın ağacının gövdesi büyüdükçe büyüdü, kabardı Oradan fazla hoş türküler gelmeğe başladı Gece oldu mu, ağacın otuz adım ötesinden tüm çevre ışıklar içinde kalıyordu!


Bir gün ağacın gövdesi aniden yarıldı, içinden beş küçük çadır, beş minik odacık görünümünde ortaya çıktı Her odacığın içinde bîr çocuk bulunmaktaydı Çocukların ağızlarının üzerinde asılı birer emzik vardı, onlar bu emziklerden süt emiyorlardı Işıktan doğmuş olan bu tanrısal çocuklara insanlar ve halkın ileri gelenleri koskocoman saygı gösterdiler


Çocukların en küçüğünün adı Sungur Tekin'di, ondan sonrakinin adı Kutur Tiğin, üçüncüsünün ama Türek Tekin, dördüncüsünün Hafıza Tekin, beşincisinin adı Buğu Tekin'di Beş çocuğun beşinin de Tanrı kadar gönderildiğine inanan halk, içlerinden birini hakan gerçekleştirmek istediler Buğu Han en büyükleri idi; ötekilerden daha hoş, daha akıllı, daha yiğit görünüyordu Buğu Tekin'in hepsinden üstün olduğunu anlayan ırk onu hakan olarak seçtiler Büyük bir törenle Buğu Hanı tahta oturttular


Böylece yıllar yılı kovalamış, bir gün gelmiş Uygurlara bir başkası hakan olmuş


Bu hakanın da Gah Tekin adında bir oğlu varmış


Hakan oğlu, Gah Tekin'e, Çin prenseslerinden birini, KiuLien'i almağı yerinde görmüş


Evlendikten sonra Prenses KiuLien, sarayını Hatun Dağında kurdu Hatun Dağının çevre yanı dağlıktı; bu dağlardan birinin adı Tanrı Dağıydı, Tanrı Dağının güneyinde Kutlu Dağ derler bir diğer dağ vardı, kocaman bir kaya parçası


Bir gün Çin Elçisi, falcılarıyla birlikte KiuLien'in sarayına geldiler Kendi arasında konuşup dediler fakat:


Hatun Dağının varı yoğu, tüm bahtiyarlığı Kutlu Dağ denilen bu kaya parçasına bağlıdır Türkleri devirmek istiyorsak bu kayayı onların elinden almalıyız


Bu konuşmadan sonra varılan karar üstüne Çinliler, KuiLien'e karşılık olarak o kayanın kendilerine verilmesini istediler Yeni Hakan, isteğin nereye varacağını düşünmeden ve umursamadan Çinlilerin arzusunu kabul etti, yurdunun bir parçası olan bu kayayı onlara verdi Halbuki Kutlu Dağ bir tanrısal kayaydı; bütün Uygur Ülkesinin mutluluğu bu kayaya bağlıydı Bu tılsımlı taş Türk Yurdunun bölünmez bütünlüğünü temsil ediyordu; düşmana verilirse bu bütünlük parçalanacak Türklerin bütün saadeti değil olacaktı


Hakan kayayı vermesine verdi ama kaya böylece kolay basit sökülüp götürülecek türden değildi Bunu anlayan Çinliler, kayanın çevresine odun kömür yığıp ateşlediler Kaya ayrıntılarıyla kızınca üzerine sirke döküp paramparça ettiler Her bir parçayı aldılar, ülkelerine taşıdılar


Olan o vakit oldu işte Türkelinin tüm kurdu kuşu, bütün hayvanları dile geldi, kendi dillerince kayanın düşmana verilişine ağladılar Yedi gün sonradan günahı bağışlanmaz olan bu akılsızca yapılan hakan öldü Ne var ki Onun ölümüyle ülke felâketten kurtulamadı Bir Çin prensesi uğruna tereddütsüz bağışlanmış olan yurdun bir kayası, Türkelinin felâketine sebep oldu Halk Müziği sıcacık kolaylık yüzü görmedi Irmaklar birbiri ardınca kurudu Göllerin suyu buhar olup uçtu Topraklar yarıldı, ürün yeşermez oldu


Günlerden daha sonra Türk tahtına Buğu Han'ın torunlarından biri hakan olarak oturdu O vakit canlı cansız, evcil yaban, çoluk çocuk tüm yurtta solgun bölge almayan ne varsa hepsi birdenbire:


Göç! Göç!, diye çığrışmağa başladı Derinden, iniltili, üzüntü batmış, eli böğründe kalmış bir çığrışmaydı bu

Yürekler dayanmazdı


Uygurlar bunu bir ilahî dikte diye bildiler Toparlandılar, yollara düzüldüler; yurtlarını yuvalarını bırakıp bilinmedik ülkelere içten göç etmeğe başladılar Sonunda bir yere gelip durdular, orada sesler de kesildi Uygurlar, seslerin kesilip duyulmaz olduğu bu yerde kondular, beş mahalle kurup yerleştiler; bunun için bu yerin adını da Beşbalık koydular Burada yaşayıp çoğaldılar
*