iltasyazilim
FD Üye
göktürk alfabesi hakkında bilgi
Göktürk (Orhun) Alfabesi
Göktürk alfabesi ya da Orhun alfabesi Türklerin kullandığı birincil yazı sistemi olan ve Göktürkler'e ait Orhun Yazıtları'nda kullanılmasından ötürü bu adla anılan alfabedir
Göktürk alfabesinden günümüze kalan en büyük kalıntılar olan Göktürkler döneminde dikilen yazıtların çözülüp değerlendirilmeleri fakat 19 asır sonunda gerçekleşebilmiştir Bu yazıtlardan ilk bulunanları Yenisey Irmağı boyundakilerdir 1889'da ise Orhon yazıtları denilen iki büyük yazıt daha ortaya çıkarılmıştır Bunların öbür yazıtlardan ayrı olarak arkadaki yüzlerinde Çince metinler bulunuyordu Bu yazıtlar 1893'te Danimarkalı türkolog Vilhelm Thomsen tarafından gevşemiş ve böylece, bu yazıtların Kültigin ve Bilge Kağan kadar diktirilmiş oldukları, bu yazının Göktürklere özgü bir alfabe olduğu ve bu dilin de Eski Türkçe'nin bir lehçesi olduğunu ortaya çıkarılmıştır Günümüzde, gün geçtikçe Asya ’da bu yazı sistemiyle yazılı yeni Türk yazıtları ortaya çıkarılmakta ise de en meşhur Türk yazıtları hala Orhun Vadisinde, Yenisey ve Yedisu bölgesindekilerdir
Göktürkler çağında yaygınlaşan bu birincil Türk alfabesi, yazıtlar dıştan yazma eserlerde de kullanılmıştır Doğu Türkistan Yazmaları diye adlandırılan eserler bunu kanıtlamaktadır Bu alfabenin Göktürkler`den sonradan gelen Uygurlar döneminde de bir zaman kullanıldığı görülmektedir 759760 yıllarında dikilen ŞineUsu yazıtı ile son yıllarda yer alan Taryat Yazıtı bunu göstermektedir başkaca Göktürk alfabesi, bir takım değişikliklerle Bulgarlar,Hazarlar, Peçenekler ve Sekeller tarafından da kullanılmış ve böylece Orta Asya`dan Avrupa içlerine değin yayılmıştır
wikipediaorg *
Göktürk (Orhun) Alfabesi
Göktürk alfabesi ya da Orhun alfabesi Türklerin kullandığı birincil yazı sistemi olan ve Göktürkler'e ait Orhun Yazıtları'nda kullanılmasından ötürü bu adla anılan alfabedir
Göktürk alfabesinden günümüze kalan en büyük kalıntılar olan Göktürkler döneminde dikilen yazıtların çözülüp değerlendirilmeleri fakat 19 asır sonunda gerçekleşebilmiştir Bu yazıtlardan ilk bulunanları Yenisey Irmağı boyundakilerdir 1889'da ise Orhon yazıtları denilen iki büyük yazıt daha ortaya çıkarılmıştır Bunların öbür yazıtlardan ayrı olarak arkadaki yüzlerinde Çince metinler bulunuyordu Bu yazıtlar 1893'te Danimarkalı türkolog Vilhelm Thomsen tarafından gevşemiş ve böylece, bu yazıtların Kültigin ve Bilge Kağan kadar diktirilmiş oldukları, bu yazının Göktürklere özgü bir alfabe olduğu ve bu dilin de Eski Türkçe'nin bir lehçesi olduğunu ortaya çıkarılmıştır Günümüzde, gün geçtikçe Asya ’da bu yazı sistemiyle yazılı yeni Türk yazıtları ortaya çıkarılmakta ise de en meşhur Türk yazıtları hala Orhun Vadisinde, Yenisey ve Yedisu bölgesindekilerdir
Göktürkler çağında yaygınlaşan bu birincil Türk alfabesi, yazıtlar dıştan yazma eserlerde de kullanılmıştır Doğu Türkistan Yazmaları diye adlandırılan eserler bunu kanıtlamaktadır Bu alfabenin Göktürkler`den sonradan gelen Uygurlar döneminde de bir zaman kullanıldığı görülmektedir 759760 yıllarında dikilen ŞineUsu yazıtı ile son yıllarda yer alan Taryat Yazıtı bunu göstermektedir başkaca Göktürk alfabesi, bir takım değişikliklerle Bulgarlar,Hazarlar, Peçenekler ve Sekeller tarafından da kullanılmış ve böylece Orta Asya`dan Avrupa içlerine değin yayılmıştır
wikipediaorg *