Golge Oyunu tarihi

Golge Oyunu: Genellikle deriden kesilmiş bir takım insan, hayvan ve eşya tasvirlerinin arkadan ışık verilerek, golgelerinin gerili beyaz bir perde uzerine duşurulmesiyle oynatılan oyun Doğu'da ortaya cıkarak yetkinleşen Golge Oyunu'nun buyusel dinsel kokenlerden kaynaklandığı Cin'de 11 yuzyıla uzandığı belirtilmektedir Cin'de Buddhacı ve Taocu efsaneler ile Cin tarihinden oykuleri işleyen Golge Oyunu, 13 yuzyılda yer aldığı Hindistan'da hinducu destanları işlemiş, bu yolla da Endonezya Golge Oyunu ustunde etkili olmuştur Endoneza'da İslamcı etkiler kazanan Golge Oyunu, 15 yuzyıldan başlayarak Tayland'da da yer almıştır Orta Doğu'da, en eski Golge Oyunu metinleri Mısır kokenlidir Golge Oyunu, 16 yuzyılda, geleneksel Tur tiyatrosuyla birlikte yeniden canlanmıştır Doğu Asya orneklerine karşıt, Turk Golge Oyunu olan Karagoz, geleneksel dinsel bicimlerin dışında gelişme gosterdiği kadar, dunyevi ve komik icerikli de olmuş, toplumsal eleştirel cizgiler taşımış; butun Osmanlı topraklarına, Yunanistan ve Balkanlar'a yayılmıştır Avrupa'da 17 yuzyıldan başlayarak tanınan Golge Oyunu, kukla oyununun yaygınlığı karşısında gelişme olanağı bulamamış; ancak Fransa'da Cin golgeleriadı altında, kabare tiyatrosu ozellikleri icinde ele alınmıştır Golge oyunu, bu geniş yayılma sureci icinde bircok kultur etkinleşmesini kendinde barındırmış; temel ozelliği aynı kalmakla birlikte, tasvirler ve oynatma bakımından teknik ayrılıklar gosterdiği kadar, değişik toplumlardaki işlevselliği bakımından da icerikce ayrı ozellikler gostermiştir

Golge Oyunu geleneksel olarak hayvan derilerinden kesilerek hazırlanmış insan, hayvan, eşya gibi figurlerin bir ışık kaynağı onunde oynatılarak, golgelerinin gerdirilmiş, beyaz bir perdeye duşurulduğu gosteri sanatıdır

İslam ulkelerinde gorulen golge oyununun, benzerlikler de goz onune alındığında, Cava'dan geldiği tahmin edilmektedir Anadolu'ya ise, 16 yuzyılda Mısır'dan gelmiş olma ihtimali buyuktur Turklere, Cava ve Hindistan'dan, Cingene oynatıcılar yoluyla geldiği de iddia edilmektedir

Zamanla bu oyuna Turkler kendi yaratıcılıklarını katmış; ona cok daha renkli, hareketli, ozgun bir bicim vermişlerdir Oyle ki, 19 yuzyılda Mısır'ı ziyaret eden gezginler, orada izledikleri oyunun Karagoz ve Hacivat olduğunu ve golge oyununun Mısır'a Turkler tarafından getirildiğini duşunmuşlerdir