GÖMÜK 20 YAŞ DIŞLERI
Sık rastlanılan ve korkulan bir rahatsızlık olan gömülü 20 yaş dişi ve problemleri en ileri teknik ve uzman hekimlerimizin uygulamaları sayesinde mümkün olan en kısa zamanda, sorunsuz ve başarılı bir şekilde tedavi edilmektedir.
Diş hekimliğinde sıkça karşılaşılan 20 yaş dişi problemlerine ve ne zaman mutlaka müdahale gerektiğine bir göz atmak bu konuda yarar sağlayabilecektir.
20 yaş dişi, 3. büyük azı dişi ya da akıl dişi (azı dişler arasında en büyük olan ve) çenelerin en gerisinde kalan büyük azı dişlerdir. Bu dişler ağızda süren son dişlerdir ve 18-24 yaşları arasında ağızdaki yerlerini alırlar. Ama genellikle geç yaşlara kadar çıkmazlar ya da gömük kalırlar. Gömülü 20 yaş (akıl) dişleri birçok kişi için aniden gelen bir sıkıntıyla eşanlamlıdır. 20 yaş (akıl) dişlerinizin problem olmasının esas nedeni genetik olarak bu dişe artık ihtiyaç kalmamasıdır, 20 yaş (akıl) dişleriniz kendine yer bulmakta zorlanır ve çıkamazlar.
Bu gömülü dişler çoğunlukla; diş etrafında ağrı, kulak ağrısı, ağız açmada kısıtlılık gibi şikayetlere neden olurlar. Bazen etraflarında kist oluşabilir bazen de öndeki dişin çürümesine neden olabilirler. Yerleri nedeniyle arkada kaldıklarından bu bölge hastalar tarafından iyi temizlenemez ve diş etinde iltihaba neden olabilir. Antibiyotiklerle bu belirtileri ortadan kaldırmak mümkündür fakat çoğunlukla bu belirtiler tekrarlarlar.
Ağız içiyle bağlantı kurmuş olan akıl dişleri, ağızda bazen tamamen, bazen de kısmen görünebilir. Ağrıya, bazen kötü bir tat ve akıntı eşlik edebilir. Bu dişlerin sürmesi genellikle oldukça ağrılı olur ve tamamen sürmeleri uzun zaman alır. Ağrı kesiciler, antibiyotik ve sıcak tuzlu suyla gargara ile genelde problem kontrol altına alınabilir. Her zaman problemli olurlar diye bir şart yoktur, fakat sıklıkla şişlik, hassasiyet, ağrı, ağız açılımında kısıtlılık, kötü ağız kokusu ve kötü tada neden olurlar.
Şu Durumlarda Gömülü 20 Yaş Dişlerinin Çekilmesi Gereklidir:
Çürük: 20 yaş dişleri konum olarak çok geride oldukları için ve genellikle düzgün doğrultuda süremedikleri için temizlik ve bakımları daha zor ve bu sebeple çürümeleri daha kolaydır. Bu dişler çürüdükten sonra ise çok geride olmalarından dolayı tedavileri zordur. Ayrıca diğer dişlerden çok daha değişik olan kök kanalı yapıları sebebiyle kanal tedavisi de çoğu durumda uygulanamamaktadır.
Enfeksiyon: Dişetinin altında, çıkacak 20 dişinin folikül adı verilen koruyucu bir zarı vardır. Diş sürmeye çalışırken burada enfeksiyon meydana gelebilir. Enfeksiyon sonucu dişetleri kırmızı ve şiş olup ağrı yapabilirler. Enfeksiyon ağızda kötü tat ve kokuya sebep olur. Ayrıca 20 yaş dişleri kısmen gömük kaldıkları durumlarda üstündeki dişetiyle arasında biriken bakterilerin yol açtığı çevre dişeti inflamasyonu (perikoronitis) gelişebilir. Bu esnada yüzde şişme,ağız açmada zorluk,ağrı,ağız kokusu,lenf bezlerinde şişlik ve ateş gibi durumlar görülebilir.
Ağrı: Sürmekte olan 20 yaş dişinin baskısı sonucu ağrı oluşabilir. Enfeksiyon da ağrıya yol açabilir. Ayrıca 20 yaş dişleri normal pozisyonlarında süremediklerinde yan dişlere uyguladıkları basınçla ağrıya yol açabilmektedirler.
Kist: 20 yaş dişi alınmazsa dişin etrafında kist oluşabilir. Bazı durumlarda hastanın hiçbir şikâyeti olmamasına rağmen alınan röntgenlerde gömük 20 yaş dişinden kaynaklanan çok ciddi kist vakalarıyla karşılaşılmaktadır. Kistler kemikte ve diğer diş ve dişetlerinde hasara sebep olurlar.
Öndeki Dişe Zarar Verilmesi: 20 yaş dişleri genellikle düzgün pozisyonda süremedikleri için çevrelerindeki besin artıklarının birikimiyle veya yanındaki büyük azı dişine uyguladıkları basınçla komşu dişte de madde kaybı ve çürüklere sebep olabilmektedirler. Bu şekilde zarar verebilme potansiyeline sahip 20 yaş dişlerinin çekilmeleri gerekmektedir.
Ön Dişlerde Çapraşıklık: 20 yaş dişleri normal pozisyonda süremediklerinde, sürme esnasında dişlere uyguladığı basınç sebebiyle diğer dişlerde de hareketliliğe yol açabilir ve diş dizisinde çapraşıklığa sebep olabilirler. Özellikle ortodontik tedavi sonrası çapraşıklık olmasını engellemek için 20 yaş dişlerinin çekimi tavsiye edilir.
Besin Gömülmesi: 20 yaş dişleri ağız içerisinde çok arkada oldukları için temizlenmeleri çok zordur. Hem fırça o bölgeye kadar gidemez hem de bulantıya yol açabilir. Temizlik probleminden dolayı da dişeti hastalığı ve çürük oluşma olasılığı vardır. Bu durumda önemli olan diş, 1. ve 2. büyük azı dişleridir. 20 yaş dişleri çekilebilir fakat çiğnemede 1. ve 2. büyük azı dişlerinin sağlığı daha önemlidir.
Yanak Isırma; Çok sık rastlanılmasa da 20 yaş dişleri genelde normal pozisyonda süremediklerinden hastalarda yanak ısırma ve mukozada yaralanma şikâyetlerine sebep olabilmektedir. Böyle durumlarda da 20 yaş dişlerinin zaten normal fonksiyon görmediklerinden alınmaları uygundur.
Tümör Oluşumu; nadirde olsa gömük diş etrafında çene tümörleri oluşabilmektedir.
Başka Bir Cerrahi İşleme Engel Olmaları; çene kırıklarında eğer diş kırık hattı üstünde ise çekimi gerekebilmektedir. Ayrıca ortognatik (çenelerin düzeltilmesi ameliyatı)cerrahi işlemlerinde de gömük dişlerin çekimi gerekebilmektedir.