Görünüşleriyle birbirine çok benzeyen kişiler, görünümden çok daha fazlasını paylaşıyormuş

Görünene nazaran, tanıdığımız birine neredeyse ikiz olacak kadar benzeyen bireyler, aslında tanıdığımız kişi ile yalnızca bu görünüşlerden çok daha fazlasını paylaşıyor. Yeni bir araştırma, birbirlerine inanılmaz derecede benzeyen bu şahısların pek çok genetik varyantı paylaştığını buldu. Daha kıymetlisi, bu varyantlar yalnızca görünüşlerini değil, hayatlarının genel özelliklerini de etkiliyor. Birebir vakitte, bedenlerinde bulunan mikrobiyomlar üzere öteki kıymetli tesirlerin bu simetriye çok fazla katkısı bulunmuyor üzere gözüküyor.

Araştırmanın muharriri ve tıpkı vakitte İspanya, Barselona’daki Josep Carreras Lösemi Araştırma Enstitüsü (IJC) yöneticisi olan genetikçi Manel Esteller, insanların oldukları formu nelerin etkilediği hususuyla çok ilgilendiğini söylüyor. 2005 yılında kendisi ve çalışma arkadaşları, tek yumurta ikizlerinin aslında göründükleri kadar misal olmadıklarını, birtakım genetik desenlere sahip olsalar da epigenetik alanın, yani genlerimizin kendini gösterme biçimindeki çoğunlukla çevresel yahut davranışlar etkenlerle yaşanan değişiklikler olduğunu gösteren bir araştırma yayınlamıştı.

Geçtiğimiz gün Cell Reports’ta yayınlanan yeni araştırmalarında, Esteller’in takımı bu sefer öbür istikamete bakmak istedi. Bu yüzden çoğunlukla emsal gözüken, fakat ikiz olmayan, hatta birbirlerini tanımayan insanları bulmak için üç farklı yüz tanıma algoritması ile insanların fotoğraflarını inceledi. Özgün 32 çiftin 16’sı her üç program tarafından da tıpkı olarak algılandı ve araştırmacılar, çalışmalarının büyük bir kısmını bu kümeye odakladılar.

Bu ikililer, genel olarak tek nükleotit polimorfizmaları (SNP) olarak isimlendirilen, insanlardaki en yaygın genetik varyasyonların birçoklarını paylaşıyordu. 16 ikilinin dokuzu genetik olarak o kadar birbirleriyle uyumluydu ki, “ultra” benzerler olarak yorumlandılar. Lakin bu ikililerin epigenetikleri ve oral mikrobiyomları izafî olarak çok az iştirake sahipti.

Esteller, Gizmoda’ya yaptığı bir açıklamada bu misal insanların neredeyse gerçek ikizler üzere olduklarını, genetik sıralamalarının çok benzeri olduğunu lakin epigenetik ve mikroorganizma flora profillerinin ayrım yarattığını söyledi. Ayrıyeten bu çiftler ortasında genetik benzerlik yüz görünümüyle de bitmiyordu. Tıpkı vakitte emsal eğitim düzeylerine, uzunluklara, yüklere ve hatta sigara içme geçmişine sahip olmaları da birbirlerine benzemeyen ikililere nazaran daha yüksekti.

Ayrıca araştırmacılar, bu benzerlerin bilgileri olmadan akraba olmadıklarını kanıtlamak için de bol ölçüde efor gösterdi. İkililer ekseriyetle birebir ülkeden yahut kendi tanımlamalarıyla birebir etnik kökenden gelmiş olsalar da, birebir toplumdan rastgele seçilen rastgele iki şahıstan daha fazla akrabalıkları yoktu. Yalnızca bir çiftin son birkaç yüzyıl içerisinde potansiyel bir ortak atası bulunurken, birtakım çiftler büsbütün farklı kıtalarda yaşamaktaydı. Bu yüzden Esteller, bu çiftlerin birtakım genetik benzerliklerinin rastgele bahttan oluştuğunu düşündüklerini söylüyor: “Gezegen üzerinde o kadar fazla insan var ki, sistem kendisini tekrar ediyor – genom kombinasyonları artık sonsuz değil.”

Esteller ve grubunun araştırması, uzun yıllardır (hatta yüzyıllar yahut binyıllardır) devam eden “doğuştan mı yoksa yetişme biçiminden mi” sorusuna ışık tutabilir. Her ne kadar genlerimizin yüzlerimiz ve kim olduğumuzu tanımlayan başka özelliklerimiz üzerinde bir tesire sahip olduğu görülse de, hem bu araştırma hem de Esteller’in daha evvelki çalışmaları, her şeyin büsbütün genetik yapıya bağlı olmadığını gösteriyor.