Her gün pek çok beşerden, “Grip aşısı grip yapıyor. Soğukta kalınca çabucak grip oluyorum. Sağlıklıyım öyleyse grip aşısına gereksinimim yok!” üzere onlarca cümle duyuyoruz. Halbuki bunlar birer kent efsanesi.
Grip mevsimindeyiz, salgınlar arkası gerisine geliyor lakin griple ilgili pek çok efsane de mevcut. Doğrular ile yanlışlar birbirine karışıyor. Bu bahiste en sık düşülen cürümleri Kulak Burun Boğaz Bilirkişisi Dr. Denizhan Dizdar anlattı:
Efsane 1: Kışın hastaysanız, muhtemelen gripsinizdir
Kışın herkes gribe yakalanıyor üzere görünüyor ya da o denli düşünüyorlar. Lakin pek çok insan aslında soğuk algınlığı yahut sinüs enfeksiyonu geçiriyor. Soğuk algınlığı semptomları arasında boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, öksürük ve sinüsleri dolu üzere hissetmek var. Kulak Burun Boğaz Kompetanı Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, "Grip üzere hissedebilse de aslında; yüksek ateş, vücut ağrıları, sarih bir yorgunluk hissi, bazen bulantı ve kusma hissetmediğiniz sürece, grip değilsinizdir. Grip olduğunuzda yataktan güç çıkarsınız” diyor.
Efsane 2: Sağlıklıyım, o hengam grip aşısına gereksinimim yok
Bu, ‘Asla otomobil kazası yapmam, bu yüzden otomobil sigortasına gereksinimim yok' demek üzere. Grip aşısı, temel olarak gripten korunmak için yaptırmanız gereken bir sigortadır. Üstelik semptomlarınız çok daha az şiddetli olacak ve hastaneye yatma yahut hayatınızı kaybetme riskiniz de azalacak. Ayrıyeten grip aşısı olmanız muhitinizdeki vesair kişileri da korur. KBB Eksperi Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “İyi hissetmeniz yahut umum olarak sağlıklı olmanız, grip virüsünü taşıyamayacağınız ve diğerlerine bulaştırmayacağınız mealine gelmiyor. Virüsü taşıyabilir, yayabilir ve velev hala daha sağlıklı görünebilirsiniz. Bu da bebekler ve yaşlılar üzere immün sistemi ağırlıklanmış şahısları riske sokar” diyor.
Efsane 3: Grip geçirdim, tekrar aşıya gereksinimim yok
Suçiçeği üzere kimi virüs enfeksiyonları yalnızca bir defa olma eğilimindedir fakat bu, grip için muteber değildir. Geçmişte grip olmuş olmak, sizi gribe tekrar yakalamaktan korumak için hususî bir bağışıklık sağlamıyor. Grip olup olmadığınıza bakılmaksızın, gribe karşı en uygun korunma aşılanmadır. Misal halde, geçmişte grip aşısı olmuş olmak, sizi bu yılın virüsüne karşı korumaz. “Grip virüsü suşlarının her vakit mutasyona uğradığını bilmek gerekli” diyen KBB Eksperi Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “Her aşı mevsimi sunulan aşı, o yılın baskın olduğu öngörülen virüsün suşlarına karşı korunmaya yardımcı oluyor” dedi.
Efsane 4: Grip aşısı grip yapar
Kişilerin grip aşısının onları grip yaptığından şikayet etmeleri çok yaygın lakin gerçek bu türlü değil. Grip aşılarının birden fazla öldürülmüş grip virüsleriyle yapılır, bu nedenle gribe neden olamazlar. “Aşı yaptırdıktan sonra grip gibisi semptomların ortaya çıkmasının birkaç nedeni var” diyen Kulak Burun Boğaz Bilirkişisi Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “Aşı, soğuk algınlığı semptomları da dahil olmak üzere hafif yan tesirlere neden olabilir fakat bu grip değildir” diyor.
Efsane 5: Aşı olursanız grip olmazsınız
En yaygın olanı ise; grip aşısı olmanın, grip olmamanın garantisi olduğu efsanesidir. Ne yazık ki bu, yanlıştır. Grip aşısı yüzde 100 tesirli olmadığından aşı yaptırmış olmanıza karşın her devir grip olma ihtimaliniz vardır. Aşı olduktan sonra grip olursanız, belirtilerinizin aşı olmadığınızdan daha hafif ve kısa olması olasıdır.
Efsane 6: Grip olduysanız aşı için çok geçtir
Grip olmuş olsanız bile, grip aşısı olmak için geç değildir. Çoklukla her mevsimde üç yahut daha ziyade virüs dolaşır.
Efsane 7: Grip yalnızca birinci 48 saat bulaşıcıdır
Yakın tarihli bir araştırmaya nazaran, kişilerin üçte biri gripli biçimde en az bir sefer işe gittiğini bildirdi. Yalnızca grip olduktan sonraki birinci 48 saat içinde bulaşıcı olduğuna dair bir yanlış anlaşılma var lakin durum bu türlü değil. Burada değerli olan ateşinizdir. Ateş düşürücü ilaçlar almadan, 24-48 saat ateşsiz kaldıktan sonra işe geri dönebilirsiniz. Bu nedenle, bir gün ya da bir hafta boyunca grip olmanızın kıymeti yoktur. Bunun tarafına, ateşin ne kadar sürdüğüne dikkat edin. “Vücudun dinlenmesi ve güzelleşmesi devir alır ve bu mühlet her insan için farklı olabilir” diyen Kulak Burun Boğaz Mütehassısı Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “Çoğu insan ekseriyetle üç-beş gün içinde düzgünleşir; genç kişiler daha süratli güzelleşmeye meyilliyken, sairleri büsbütün uygunlaşmak için iki haftaya muhtaçlık duyarlar. Öyleyse vücudunuzu dinleyin ve çabuk etmeyin. Virüsü daha istenilmeyen hale getirme yahut yayma riskiyle karşı zıdda kalabilirsiniz” dedi.
Efsane 8: Yumurta alerjisi olanlar grip aşısı olmamalı
Grip aşılarının birden fazla ovalbumin ismi verilen az ölçüde yumurta proteini içerir ve bu nedenle yumurta alerjisi olanların endişelenmesi mantıklıdır. Lakin yumurta alerjisi olan evlatlar ve yetişkinler için grip aşısı yaptırmak büsbütün inançlıdır. Hafif ve orta aşamalı yumurta alerjileri olanlar, gözlem altında kalmadan da aşılanabilirler. Şiddetli yumurta alerjileri olanların aşılarını hastanede, gözlem altında yaptırmaları gerekir.
Efsane 9: Soğukta kalınca grip olursunuz
Kışın ebeveynler evlatlarına mütemadi kalın bir halde giyinmeleri için bağırmaya devam etseler de üşüyünce direkt grip olmazsınız. Öyleyse soğukta dışarı çıkın ancak mevsime mütenasip giyinin.
Grip mevsimindeyiz, salgınlar arkası gerisine geliyor lakin griple ilgili pek çok efsane de mevcut. Doğrular ile yanlışlar birbirine karışıyor. Bu bahiste en sık düşülen cürümleri Kulak Burun Boğaz Bilirkişisi Dr. Denizhan Dizdar anlattı:
Efsane 1: Kışın hastaysanız, muhtemelen gripsinizdir
Kışın herkes gribe yakalanıyor üzere görünüyor ya da o denli düşünüyorlar. Lakin pek çok insan aslında soğuk algınlığı yahut sinüs enfeksiyonu geçiriyor. Soğuk algınlığı semptomları arasında boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, öksürük ve sinüsleri dolu üzere hissetmek var. Kulak Burun Boğaz Kompetanı Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, "Grip üzere hissedebilse de aslında; yüksek ateş, vücut ağrıları, sarih bir yorgunluk hissi, bazen bulantı ve kusma hissetmediğiniz sürece, grip değilsinizdir. Grip olduğunuzda yataktan güç çıkarsınız” diyor.
Efsane 2: Sağlıklıyım, o hengam grip aşısına gereksinimim yok
Bu, ‘Asla otomobil kazası yapmam, bu yüzden otomobil sigortasına gereksinimim yok' demek üzere. Grip aşısı, temel olarak gripten korunmak için yaptırmanız gereken bir sigortadır. Üstelik semptomlarınız çok daha az şiddetli olacak ve hastaneye yatma yahut hayatınızı kaybetme riskiniz de azalacak. Ayrıyeten grip aşısı olmanız muhitinizdeki vesair kişileri da korur. KBB Eksperi Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “İyi hissetmeniz yahut umum olarak sağlıklı olmanız, grip virüsünü taşıyamayacağınız ve diğerlerine bulaştırmayacağınız mealine gelmiyor. Virüsü taşıyabilir, yayabilir ve velev hala daha sağlıklı görünebilirsiniz. Bu da bebekler ve yaşlılar üzere immün sistemi ağırlıklanmış şahısları riske sokar” diyor.
Efsane 3: Grip geçirdim, tekrar aşıya gereksinimim yok
Suçiçeği üzere kimi virüs enfeksiyonları yalnızca bir defa olma eğilimindedir fakat bu, grip için muteber değildir. Geçmişte grip olmuş olmak, sizi gribe tekrar yakalamaktan korumak için hususî bir bağışıklık sağlamıyor. Grip olup olmadığınıza bakılmaksızın, gribe karşı en uygun korunma aşılanmadır. Misal halde, geçmişte grip aşısı olmuş olmak, sizi bu yılın virüsüne karşı korumaz. “Grip virüsü suşlarının her vakit mutasyona uğradığını bilmek gerekli” diyen KBB Eksperi Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “Her aşı mevsimi sunulan aşı, o yılın baskın olduğu öngörülen virüsün suşlarına karşı korunmaya yardımcı oluyor” dedi.
Efsane 4: Grip aşısı grip yapar
Kişilerin grip aşısının onları grip yaptığından şikayet etmeleri çok yaygın lakin gerçek bu türlü değil. Grip aşılarının birden fazla öldürülmüş grip virüsleriyle yapılır, bu nedenle gribe neden olamazlar. “Aşı yaptırdıktan sonra grip gibisi semptomların ortaya çıkmasının birkaç nedeni var” diyen Kulak Burun Boğaz Bilirkişisi Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “Aşı, soğuk algınlığı semptomları da dahil olmak üzere hafif yan tesirlere neden olabilir fakat bu grip değildir” diyor.
Efsane 5: Aşı olursanız grip olmazsınız
En yaygın olanı ise; grip aşısı olmanın, grip olmamanın garantisi olduğu efsanesidir. Ne yazık ki bu, yanlıştır. Grip aşısı yüzde 100 tesirli olmadığından aşı yaptırmış olmanıza karşın her devir grip olma ihtimaliniz vardır. Aşı olduktan sonra grip olursanız, belirtilerinizin aşı olmadığınızdan daha hafif ve kısa olması olasıdır.
Efsane 6: Grip olduysanız aşı için çok geçtir
Grip olmuş olsanız bile, grip aşısı olmak için geç değildir. Çoklukla her mevsimde üç yahut daha ziyade virüs dolaşır.
Efsane 7: Grip yalnızca birinci 48 saat bulaşıcıdır
Yakın tarihli bir araştırmaya nazaran, kişilerin üçte biri gripli biçimde en az bir sefer işe gittiğini bildirdi. Yalnızca grip olduktan sonraki birinci 48 saat içinde bulaşıcı olduğuna dair bir yanlış anlaşılma var lakin durum bu türlü değil. Burada değerli olan ateşinizdir. Ateş düşürücü ilaçlar almadan, 24-48 saat ateşsiz kaldıktan sonra işe geri dönebilirsiniz. Bu nedenle, bir gün ya da bir hafta boyunca grip olmanızın kıymeti yoktur. Bunun tarafına, ateşin ne kadar sürdüğüne dikkat edin. “Vücudun dinlenmesi ve güzelleşmesi devir alır ve bu mühlet her insan için farklı olabilir” diyen Kulak Burun Boğaz Mütehassısı Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, “Çoğu insan ekseriyetle üç-beş gün içinde düzgünleşir; genç kişiler daha süratli güzelleşmeye meyilliyken, sairleri büsbütün uygunlaşmak için iki haftaya muhtaçlık duyarlar. Öyleyse vücudunuzu dinleyin ve çabuk etmeyin. Virüsü daha istenilmeyen hale getirme yahut yayma riskiyle karşı zıdda kalabilirsiniz” dedi.
Efsane 8: Yumurta alerjisi olanlar grip aşısı olmamalı
Grip aşılarının birden fazla ovalbumin ismi verilen az ölçüde yumurta proteini içerir ve bu nedenle yumurta alerjisi olanların endişelenmesi mantıklıdır. Lakin yumurta alerjisi olan evlatlar ve yetişkinler için grip aşısı yaptırmak büsbütün inançlıdır. Hafif ve orta aşamalı yumurta alerjileri olanlar, gözlem altında kalmadan da aşılanabilirler. Şiddetli yumurta alerjileri olanların aşılarını hastanede, gözlem altında yaptırmaları gerekir.
Efsane 9: Soğukta kalınca grip olursunuz
Kışın ebeveynler evlatlarına mütemadi kalın bir halde giyinmeleri için bağırmaya devam etseler de üşüyünce direkt grip olmazsınız. Öyleyse soğukta dışarı çıkın ancak mevsime mütenasip giyinin.