Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Teknoloji ilerledikçe bir yandan yeni illetler ortaya çıkarken, öbür da bilinen illetlere karşı yeni tedavi yolları geliştirilmekte ve yeni aşılar bulunmaktadır. Aşılama nispetleri arttıkça da evvelce korkulan illetler günümüzde değerini yitirmektedir. Bu metinde, gündemdeki virüs ve bakteri enfeksiyonlarından birkaçı ve yeni tatbike başlanan aşılar ele alınmıştır. Maksat ana ve pederleri yeni illetler ve yeni pratiğe giren aşılar konusunda bilinçlendirmektir.
El-Ayak-Ağız Marazı
El-Ayak-Ağız Marazı enterovirüslerin neden olduğu bir hastalıktır. En çok sebep olan virüs Coxsackie Virus A16 olmakla birlikte, tekrar bu aileden olan Enterovirus 71 de salgınlara yol açmaktadır. Kuluçka periyodu 3-5 gündür. Hastalık sıklıkla ateş, iştahsızlık ve boğaz ağrısı ile başlar. Ateş başladıktan 2-3 gün sonra, ağızda herpanjina ismi verilen ağrılı döküntüler meydana gelir. Küçük al lekeler olarak başlayan lezyonlar ülserleşir. Deri döküntüsü 1-2 gün sonra gelişir. Ayak tabanı ve el ayalarında kırmızı noktalar halinde başlayan bu döküntüler bazen su toplayıp ülserleşebilir. Nadiren, döküntüler vücudun sair kesimlerinde de bulunabilir. Mahsusen küçük çocuklarda ağızdaki yaralar nedeni ile yutma güçlüğü ve dolayısı ile likit kaybı görülebilir.
El-Ayak-Ağız Illeti kişiden beşere direkt temas ile bulaşan viral bir hastalıktır. Illete neden olan virüsler burun ve boğaz ortamına yerleşir. Başkaca gaitada ve döküntülerin içindeki likitlerde da bulunurlar. Bu sebeple dışkı yolu ile, havadan damlacık enfeksiyonu ile ve lezyonlara direk temas ile kişiden kişiye bulaşabilir. Bu illetten korunmak için aşı yoktur. Korunmak için, hasta ile temastan kaçınmak ve temel hijyen kurallarına dikkat etmek gerekir. Illetin spesifik bir tedavisi de bulunmamaktadır. Bulguları hafifletmek için ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Ağız yaralarına karşı ağrı kesici özellikte solüsyon ve spreyler, ağızdan beslenemeyen küçük evlatlar için damar yolu ile likit tedavisi önerilebilir.
MERS
Orta Şark Teneffüs Sendromu (Middle East Respiratory Syndrome) olarak da bilinir. MERS illetine yol açan virüs corana virüs ailesinden olan MERS-CoV’dır. Bu virüs birinci sefer 2012 yılında Suudi Arabistan’da tespit edilmiştir.
Mers vakaları Suudi Arabistan’da süratle artarken, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Almanya, İtalya ve Tunus’ta da vakalara rastlanmıştır.
Corona virüslerinin umumiyetle hafif teneffüs yolu enfeksiyonlarına yol açtıkları bilinmektedir. Lakin nadiren MERS ya da SARS üzere ölümcül olabilen enfeksiyonlara da yol açarlar. Virüs, teneffüs yoluyla bulaşır. Ateş, öksürük, nefes darlığı ve akabinde gelişen teneffüs yetmezliği ile hastalık ölümcül olabilmektedir.
Corona virüslere karşı esirgeyici rastgele bir aşı bulunmamaktadır. Enfeksiyon riskini azaltmanın en önemli yolları; Su ve sabunla ellerin yıkanması ve hasta kişilerle yakın temastan kaçınılmasıdır. Spesifik bir tedavi bulunmamaktadır. Tedavi semptomlara yöneliktir.
Ana ve Babalara Boğmaca Aşısı Yaparak Bebekleri Koruyalım
Boğmaca Bordetalla Pertussis isimli bakteri ile oluşan bir enfeksiyondur. Hava yolu ile bulaşır ve öksürük nöbetleri ile kendini gösterir.
Çok bulaşıcı bir hastalıktır. Hasta kişi kuluçka devri dahil olmak üzere yaklaşık 3 hafta müddet ile marazı bulaştırmaya devam eder.
Hastalık bilhassa alt ayın altındaki bebeklerde ağır bakım gereksinimi gerektirecek kadar ağır seyredebilmekte ve ölümcül olabilmektedir. Marazdan korunmada aşı büyük kıymet taşımaktadır. Bebeklere 2 aylıktan itibaren yapılmaya başlanan ve 4., 6. ve 18. aylarda tekrarlanan karma aşı, boğmaca aşısı da içermektedir.
Ama aşının boğmacaya karşı tam koruyuculuğu birinci 3 doz tamamlandıktan sonra, yani 6. aydan itibaren başladığı için, bebekler birinci aylarda bu illete karşı muhafazasız kalmaktadır.
Bebeklere bu hastalık umumide mektebe giden ağabey-abla, bakıcı, ana yahut peder aracılığı ile bulaşmaktadır. Bu nedenle Amerikan Bağışıklama Komitesi, birinci aylarda bebeği bu illetten korumak için bebekle yakın temasta olan insanlara (anne, peder, bakıcı vb.) boğmaca aşısı yapılmasını tavsiye etmektedir. Ayrıyeten 4-6 yaş arasındaki ağabey yahut abla da aşılanmalıdır. Bu biçimde hem kendileri, hem de etraflarındaki küçük bebekler boğmacadan korunacaktır.
Meningokok Menenjiti ve Yeni Aşı Önerisi
Meningokok marazı, Neisseria Meningitidis’in neden olduğu bakteriyel bir hastalıktır. Bu bakteri, Amerika Birleşik Devletleri'nde 2-18 yaş arasında görülen bakteriyel menenjitlerin en değerli etkenidir. Hengam devir salgınlar yapabilen bu bakteri, münhasıran Hac mevsiminde Orta Doğu'dan devletimize taşınabilmektedir. Türkiye’de meningokokal hastalık en sık 5 yaş altı çocuklarda görülmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) donelerine nazaran, 5 yaş altında ölen her 10 evlattan 1’i meningokokal hastalık nedeniyle ölmektedir. Menenjit dışında tüm vücutta ağır kanamalar, döküntü ve birçok organın yetmezliğiyle seyreden meningokoksemi denen şok tablosuna da yol açabilmektedir. Meningokokal hastalık, tedavi edilmezse % 70-90 öldürücüdür.
Gelgelelim en düzgün tedavi koşullarında bile tekrar de % 10-15 arasında ölümcül olmaktadır. Yaşayanların yaklaşık % 20’sinde ise işitme kaybı, havale, zeka geriliği görülmekte, damar patolojileri sonucu ekstremite kayıpları gelişebilmekte ve sakatlıklar ortaya çıkmaktadır.
Böylesine ölümcül olabilen bir marazdan korunmada aşı çok büyük ehemmiyet taşımaktadır. 2 çeşit meningokok aşısı vardır: 1970 den beri var olan Polisakkarid meningokok aşısı lakin 55 yaş üstü kimselere uygulanabilmekte olup, bu aşı kimseyi bakteriden korumakta lakin taşıyıcılığa handikap olmamaktadır.
Yani bu aşı ile aşılanmış bir kişi, kendi hasta olmasa bile marazı etrafına yayabilmektedir. Konjüge meningokok aşısı ise erişkinlerin yanı sıra bebeklere ve evlatlara da uygulanabilmektedir. Ayrıyeten taşıyıcılığı da engellemektedir. 2006 yılından bu yana yapılan konjuge aşı, başta ABD ve Avrupa memleketlerinde mevcuttur. Türkiye'de Mart 2013'te ruhsat almıştır ve devletimizde de artık bu aşı uygulanmaktadır.
Aşı halk arasında menenjit aşısı olarak bilinmektedir. Fakat ana pederlerin, evlatlarına daha evvel karma aşının içinde yapılan menenjit aşısının, meningokoka karşı muhafaza sağlamadığını bilmeleri ve sıhhat ocaklarında şimdi uygulanmayan bu aşı için kesinlikle evlat tabiplerine başvurmaları gerekmektedir.
El-Ayak-Ağız Marazı
El-Ayak-Ağız Marazı enterovirüslerin neden olduğu bir hastalıktır. En çok sebep olan virüs Coxsackie Virus A16 olmakla birlikte, tekrar bu aileden olan Enterovirus 71 de salgınlara yol açmaktadır. Kuluçka periyodu 3-5 gündür. Hastalık sıklıkla ateş, iştahsızlık ve boğaz ağrısı ile başlar. Ateş başladıktan 2-3 gün sonra, ağızda herpanjina ismi verilen ağrılı döküntüler meydana gelir. Küçük al lekeler olarak başlayan lezyonlar ülserleşir. Deri döküntüsü 1-2 gün sonra gelişir. Ayak tabanı ve el ayalarında kırmızı noktalar halinde başlayan bu döküntüler bazen su toplayıp ülserleşebilir. Nadiren, döküntüler vücudun sair kesimlerinde de bulunabilir. Mahsusen küçük çocuklarda ağızdaki yaralar nedeni ile yutma güçlüğü ve dolayısı ile likit kaybı görülebilir.
El-Ayak-Ağız Illeti kişiden beşere direkt temas ile bulaşan viral bir hastalıktır. Illete neden olan virüsler burun ve boğaz ortamına yerleşir. Başkaca gaitada ve döküntülerin içindeki likitlerde da bulunurlar. Bu sebeple dışkı yolu ile, havadan damlacık enfeksiyonu ile ve lezyonlara direk temas ile kişiden kişiye bulaşabilir. Bu illetten korunmak için aşı yoktur. Korunmak için, hasta ile temastan kaçınmak ve temel hijyen kurallarına dikkat etmek gerekir. Illetin spesifik bir tedavisi de bulunmamaktadır. Bulguları hafifletmek için ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Ağız yaralarına karşı ağrı kesici özellikte solüsyon ve spreyler, ağızdan beslenemeyen küçük evlatlar için damar yolu ile likit tedavisi önerilebilir.
MERS
Orta Şark Teneffüs Sendromu (Middle East Respiratory Syndrome) olarak da bilinir. MERS illetine yol açan virüs corana virüs ailesinden olan MERS-CoV’dır. Bu virüs birinci sefer 2012 yılında Suudi Arabistan’da tespit edilmiştir.
Mers vakaları Suudi Arabistan’da süratle artarken, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Almanya, İtalya ve Tunus’ta da vakalara rastlanmıştır.
Corona virüslerinin umumiyetle hafif teneffüs yolu enfeksiyonlarına yol açtıkları bilinmektedir. Lakin nadiren MERS ya da SARS üzere ölümcül olabilen enfeksiyonlara da yol açarlar. Virüs, teneffüs yoluyla bulaşır. Ateş, öksürük, nefes darlığı ve akabinde gelişen teneffüs yetmezliği ile hastalık ölümcül olabilmektedir.
Corona virüslere karşı esirgeyici rastgele bir aşı bulunmamaktadır. Enfeksiyon riskini azaltmanın en önemli yolları; Su ve sabunla ellerin yıkanması ve hasta kişilerle yakın temastan kaçınılmasıdır. Spesifik bir tedavi bulunmamaktadır. Tedavi semptomlara yöneliktir.
Ana ve Babalara Boğmaca Aşısı Yaparak Bebekleri Koruyalım
Boğmaca Bordetalla Pertussis isimli bakteri ile oluşan bir enfeksiyondur. Hava yolu ile bulaşır ve öksürük nöbetleri ile kendini gösterir.
Çok bulaşıcı bir hastalıktır. Hasta kişi kuluçka devri dahil olmak üzere yaklaşık 3 hafta müddet ile marazı bulaştırmaya devam eder.
Hastalık bilhassa alt ayın altındaki bebeklerde ağır bakım gereksinimi gerektirecek kadar ağır seyredebilmekte ve ölümcül olabilmektedir. Marazdan korunmada aşı büyük kıymet taşımaktadır. Bebeklere 2 aylıktan itibaren yapılmaya başlanan ve 4., 6. ve 18. aylarda tekrarlanan karma aşı, boğmaca aşısı da içermektedir.
Ama aşının boğmacaya karşı tam koruyuculuğu birinci 3 doz tamamlandıktan sonra, yani 6. aydan itibaren başladığı için, bebekler birinci aylarda bu illete karşı muhafazasız kalmaktadır.
Bebeklere bu hastalık umumide mektebe giden ağabey-abla, bakıcı, ana yahut peder aracılığı ile bulaşmaktadır. Bu nedenle Amerikan Bağışıklama Komitesi, birinci aylarda bebeği bu illetten korumak için bebekle yakın temasta olan insanlara (anne, peder, bakıcı vb.) boğmaca aşısı yapılmasını tavsiye etmektedir. Ayrıyeten 4-6 yaş arasındaki ağabey yahut abla da aşılanmalıdır. Bu biçimde hem kendileri, hem de etraflarındaki küçük bebekler boğmacadan korunacaktır.
Meningokok Menenjiti ve Yeni Aşı Önerisi
Meningokok marazı, Neisseria Meningitidis’in neden olduğu bakteriyel bir hastalıktır. Bu bakteri, Amerika Birleşik Devletleri'nde 2-18 yaş arasında görülen bakteriyel menenjitlerin en değerli etkenidir. Hengam devir salgınlar yapabilen bu bakteri, münhasıran Hac mevsiminde Orta Doğu'dan devletimize taşınabilmektedir. Türkiye’de meningokokal hastalık en sık 5 yaş altı çocuklarda görülmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) donelerine nazaran, 5 yaş altında ölen her 10 evlattan 1’i meningokokal hastalık nedeniyle ölmektedir. Menenjit dışında tüm vücutta ağır kanamalar, döküntü ve birçok organın yetmezliğiyle seyreden meningokoksemi denen şok tablosuna da yol açabilmektedir. Meningokokal hastalık, tedavi edilmezse % 70-90 öldürücüdür.
Gelgelelim en düzgün tedavi koşullarında bile tekrar de % 10-15 arasında ölümcül olmaktadır. Yaşayanların yaklaşık % 20’sinde ise işitme kaybı, havale, zeka geriliği görülmekte, damar patolojileri sonucu ekstremite kayıpları gelişebilmekte ve sakatlıklar ortaya çıkmaktadır.
Böylesine ölümcül olabilen bir marazdan korunmada aşı çok büyük ehemmiyet taşımaktadır. 2 çeşit meningokok aşısı vardır: 1970 den beri var olan Polisakkarid meningokok aşısı lakin 55 yaş üstü kimselere uygulanabilmekte olup, bu aşı kimseyi bakteriden korumakta lakin taşıyıcılığa handikap olmamaktadır.
Yani bu aşı ile aşılanmış bir kişi, kendi hasta olmasa bile marazı etrafına yayabilmektedir. Konjüge meningokok aşısı ise erişkinlerin yanı sıra bebeklere ve evlatlara da uygulanabilmektedir. Ayrıyeten taşıyıcılığı da engellemektedir. 2006 yılından bu yana yapılan konjuge aşı, başta ABD ve Avrupa memleketlerinde mevcuttur. Türkiye'de Mart 2013'te ruhsat almıştır ve devletimizde de artık bu aşı uygulanmaktadır.
Aşı halk arasında menenjit aşısı olarak bilinmektedir. Fakat ana pederlerin, evlatlarına daha evvel karma aşının içinde yapılan menenjit aşısının, meningokoka karşı muhafaza sağlamadığını bilmeleri ve sıhhat ocaklarında şimdi uygulanmayan bu aşı için kesinlikle evlat tabiplerine başvurmaları gerekmektedir.
