Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
elektronikci
FD Üye
Yapımı 16 yıl süren ve Aralık 2021'de fırlatılan tarihin en yüksek teknolojiye sahip uzay teleskobu James Webb sayesinde yapılan keşifler hız kesmeden devam ediyor. Artık de Güneş sisteminin dışında yer alan, yani bir öbür yıldızın yörüngesinde dönen milyonlarca ötegezegenden birinin atmosferinde karbondioksit keşfedildi.
Daha evvel yapılan keşifler, ötegezenlerde atmosfer olabileceğini ve bu atmosfer içerisinde farklı hususların yer alabileceğini gösteriyordu. Artık Dünya'daki hayatın bel kemiği olan karbondioksitin Güneş Sistemi'nin dışındaki gezegenlerde de olabileceği katılaştı.
Karbondioksite sahip olduğu keşfedilen WASP-39b gezegeni ile tanışın: 700 ışık yılı uzaklıktaki Güneş gibisi bir yıldızın yakın yörüngesinde, Satürn büyüklüğünde, su buharı, sodyum ve potasyum üzere elementlere sahip...
WASP-39b gezegeni, aslında 2011 yılında yeryüzündeki teleskoplarla yapılan WASP projesi sayesinde keşfedilmişti. Bu projenin akabinde Hubble ve Spitzer üzere uzay teleskobu ile yakın markaja alınan ötegezenin bir atmosfere sahip ve bu atmosferin su buharı, sodyum, potasyum açısından varlıklı olduğu tespit edilmişti. James Webb'in daha gelişmiş kızılötesi müşahede yeteneği sayesinde gezegende artık karbondioksit olduğu da mutlaklaşmış oldu.
Ayrıca WASP-39b gezegeni, yıldızında Güneş-Merkür ortasındaki uzaklıktan 8 kat daha yakın, yani sıcak bir bolgede. Bu sebeple süratli bir yörünge hareketine sahip olan gezegenin bir yılı 4 Dünya gününden biraz fazlasına eşit. Tüm bu özellikleri sebebiyle gezegene 'sıcak Jüpiter' benzetmesi de yapılıyor.
Karbondioksitin varlığı dünya dışı hayatın keşfi için de kıymetli bir adım:
Dünya'daki doğal döngünün bir kesimi olan karbondioksit, birebir vakitte insan faaliyetleri sebebiyle de ağır halde salgılanıyor. Lakin bu keşif, karbondioksitin, hayatın kimyasal döngüsü içerisinde oynadığı kıymetli role odaklanıyor. Elbette tek maksat dünya dışı hayatın izlerini bulmak da değil, bir ötegezenin nasıl oluştuğunu ve geliştiğini anlayabilmek.
Keşfi teleskopla uzaya bakan bir odadaki 2-3 bilim insanı yapmadı. Grupta 300'den fazla bilim insanı çalıştı:
"Bu tıpkı vakitte açık bilim ismine çok gurur duyduğumuz bir deney oldu. Dünyanın her yerinden 300'den fazla bilim insanı iştirak gösterdi. Bu araştırmayla ilgili datalara şuradan ulaşabilirsiniz."
Açık bilim, bir alanda çalışan istekli tüm bilim insanlarının erişimine açılan dataların topluca gözlemlenmesi yahut test edilmesi yoluyla yapılıyor. Araştırmanın bilimsel makalesi arXiv üzerinde yayınlandı ve yakın vakitte Nature mecmuası tarafından da yayınlanması bekleniyor.
James Webb sayesinde yapılan öteki keşiflere ve ufkunuzu açacak bilgilere aşağıdan ulaşabilirsiniz:
