Günlük Hayata Ait Sünnet-i Seniyye..

Günlük Hayata Ait Sünneti Seniyye 1Hayırlı işlerde sağı, adi işlerde solu kullanmak

2Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak

3Yemeğe besmele ile başlamak, Allah’ın sonsuz ikram ve nimetlerini tefekkür ederek yemek, sonunda da hamd etmek

4Yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek

5Yerde bir sofra bezinin üstünde yemek İhtiyaç olduğu takdirde masada da yenilebilir

6Yemeğe sofradakiler ile beraber başlamak

7Acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği bırakmak

8Tabağa az yemek koydurtup artık bırakmamak

9Sofrada sağ dizi dikip, sol dizi yere yatırmak

10Saf ipek ve saf altın ümmeti Muhammed’in erkeklerine haram kılınmıştır

11Selamı yaymak Selam, kelamdan önce gelir

12Eve girince ilk söz ev halkına selam vermek olmalıdır

13Selamla birlikte samimiyetle, tebessüm ederek musafahada bulunmak

14Musafaha ile birlikte, hürmet, samimiyet ve şefkate vesile olan kucaklaşmalar yapılabilir Süfli hisleri uyandıracak sarılmalar caiz değildir

15Musafahada önce eli uzatan çekmelidir Biz çekersek buluşmadan memnuniyetsizlik manası çıkabilir

16İlmiyle amil din adamları ile adil devlet başkanlarının eli öpülür, beşeri hisleri yok olmuş yaşlı hanımlara selam verilebilir, gerekirse eli de öpülebilir Yeter ki fitneye sebep olmasın

17Hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla veya daha güzeliyle karşılık vermek

18Az gülmek, gülünce kahkaha ile değil, tebessüm ederek gülmek Mütebessim olmak

19Çoğu zaman susmak, tefekkür etmek, ihtiyaç olunca konuşmak

20Tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak Çok mühim şeyleri üç defa tekrar etmek

21Konuşmaya Allah’ın adıyla başlamak ve Allah’ın adıyla bitirmek

22Nefsi ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek Bir hak zayi olduğunda ve uhrevi meselelerde, Allah ve din hakkı için öfkelenmek

23Doğru sözle şaka ve mizah yapmak

24Boş işler (malayani) ile iştigal etmemek

25Uyku için yatınca önce sağ tarafına yatmak, sağ yanağını sağ avucunun içine koymak ve o günün muhasebesini yapmak

26Yüzükoyun yatmamak

27Yatağa girdiğinde avuçları açık olarak birleştirerek İhlas, Felak ve Nas surelerini okuyup avucunun içine üfleyip sonra bütün vücudunu sıvazlamak, bunu üç defa tekrarlamak

28Beyaz giymek

29Mest giymek

30Ayakkabı giyerken önce sağdan başlamak, çıkarırken de önce soldan çıkarmak

31Takke ve sarıkla başı kapatıp namazı öyle kılmak

32Soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak

33Üzerinde kudsi kelimeler ve ayetler yazılı eşya ile tuvalet ve pis yerlere girmemek

34Misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak Misafir ve ziyaretçileri temiz bir kılık kıyafetle karşılamalı

35Aksırınca sesi az yükseltip, “Elhamdülillah demek Böyle diyene de “Yerhamükellah demek Bize dediklerinde “Yehdina ve yehdikümüllah diye cevap vermek Bu üçe kadar böyle mukabele şeklinde devam edebilir Üç defadan fazla aksıran olursa, nezleden aksırmıştır ve mukabele gerekmez

36Esnemeyi mümkün olduğu kadar gizlemek Ağzı elle kapayarak gidermeye gayret etmek Namazda iken esneme gelirse, ayakta ise sağ elin, diğer hallerde ise sol elin tersi ile ağzı kapatmak münasip olur

37Davete icabet ve hediyeyi kabul etmek

38Kapıyı üç defa vurmak, cevap verilmezse geri dönüp gitmek “Kim o? diye sorulduğunda, “Benim dememek, kendimizi açık bir şekilde tanıtmak, maksadımızı belirtmek Kapının tam karşısında durup içeriyi gözleme durumunda bulunmamak Biraz kenarda durarak, ailedeki mahremiyeti görmekten içtinap etmek

39Ayakta bevletmemek Tuvalette idrar saçıntısından, korunmak Hadiste kabir azabının çoğunun idrar saçıntısından ileri geldiği bildirilmiştir Tuvalete ihtiyaç için oturduğu vakit ön ve arkanın kıbleye karşı dönük olmaması gerekir
40Banyo yapılan yere bevletmemek Çünkü vesvesenin çoğu bundandır

41İnsanların istifade ettiği gölgeliklere, yol ve yol kenarlarına, çeşme ve pınarlara bevletmemek, pisletmemek ve de tükürmemek Hadiste, bunu yapanların lanetlenmesinden korkulacağı bildirilmiştir

42Kasık ve koltuk altı temizliğine titizlik göstermek Buralardan ayrılan parçalar temizken ayrılmasına da dikkat etmeli ve cünüp iken buraları tıraş etmemelidir Bu tür temizlik caiz olsa da sünnete uygun değildir

43Büyük ve umumi banyolarda tesettürle yıkanmalı, peştamal kullanılmalı

44Mümkünse her abdest alışta misvak (fırça) kullanmak
Diyanet İşleri Başkanlığının neşrettiği misvak hadisi tercümesinde şöyle bir hüküm mevcuttur: “Misvaktan kasıt dişlerin temizlenmesi, ağız içindeki kötü kokunun giderilmesi ve mikropların yok edilmesidir Bunu temin eden Erek ağacından başka fırçalar da varsa, o da misvak yerini tutar

45Emin ve muttaki insanlarla istişare etmek, neticedeki karara tevekkülle uymak

46Cömertlik “Cömert Allah’a yakın, cimri ise Allah’a uzaktır Cömertlik kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır Kim o dala tutunursa o dal onu cennete çeker
47Çok tefekkür etmek “Tefekkür gafleti izale eder Ölümü tefekkür etmek fani lezzetleri acılaştırır Eşyanın üzerindeki fena damgasını gösterir

48Borçlanmalarda durumu yazıyla veya bir şahitle tevsik etmek Böyle bir tedbir asla itimatsızlık sayılmaz Anlaşmalarda değişik tevil ve tefsirlere yol açacak boşluklar bırakılmamalıdır Durumu net olarak tespit etmek lazımdır

49Bir yakını vefat eden Müslüman kardeşini teselli ederek taziyede bulunmak “Allah merhuma rahmet etsin şeklinde dua yapılır Taziye ziyareti vasati üç gün içinde yapılır Üç günden sonraki ziyaretlerde vefatı hatırlatıp hüznü deşmek uygun olmaz Evinden cenaze çıkan kimseler üzüntüden dolayı yemek hazırlayıp sofra kuramazlar Bunun için vefalı komşular bir müddet bu eve yemek getirirler Böylece hüzünlerine ortak olduklarını fiilen göstermiş olurlar Cenaze sahibi üç gün kendisine kolayca erişilebilecek bir ortam hazırlar ve böylece kardeşlerinin taziyede bulunabilmelerine imkan tanınmış olur

50Ölmüş kimseleri hayırla yad etmek

51Mevtanın ardından yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak ağlamamak Böyle yapmak kadere itiraz ve Cenabı Hakkın takdirini itham etmek olur Ayrıca bu mevtaya iyilik değil azaba vesile olur

52Sekerat halindeki hastalara “La ilahe illallah, Muhammedün rasulullah şeklinde telkinde bulunmak Hastanın dudaklarını temiz ve ıslak bir bezle sulandırıp kurumamasını sağlamak Ölüm vaki olup son nefes verilince, okumalar durdurulur ve cenazenin uzağında devam edilebilir Çenesinin açık kalmaması için mendil ve benzeri şeylerle başa bağlanır Gözleri açık ise kapatılır

53Kabirleri ziyaret etmek Gafleti dağıtır ve uhrevi tefekküre vesile olur Kabristanın kapısına yaklaşınca, kabir halkına gizlice selam verilir “Ey kabir sakinleri, esselamu aleyküm Sizler bizden önce geldiniz, bizler de sizleri takip edeceğiz Size Allah’tan af ve mağfiret dileriz Şeklinde selam ifade edilebilir Sonra ziyaret edilecek merhumun ayakucu tarafından yaklaşılır Yüzüne müteveccihen veya kıbleye karşı durulur Kur’an ve dualar okunabilir Ziyaret esnasında mezarları çiğnemek mekruhtur Şayet geçip gitmek için başka müsait yol yoksa, merhuma sevap hediye edilerek, geçilebilir Mezar üzerindeki yeşillikler yolunmaz, bilakis çiçekler ekilir Kurumuş otlar ayıklanır

54Hasta akraba, dost ve arkadaşları ziyaret etmek Onlara teselli ve ümit vermek Ziyareti uzun tutmamak Hastanın hoşa gitmeyecek hallerini başka yerde anlatmamak

55Sılai rahimde bulunmak “Akrabayla alakayı kesen bir kimsenin bulunduğu meclise Allah’ın rahmeti inmez

56Zemzem suyunu hürmeten ayakta ve kıbleye karşı dönerek içmek

57Annebabaya itaat etmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini kırmamak ve hayır dualarını almak