iltasyazilim
FD Üye
HOŞ ETIK
Insanoğlu, ancak hoş ahlaka sahip olmakla nefsani hastalıklardan korunup ma‘rifettullah mertebesine ulaşabilir
Bir insanın, Halik ve mahlukat yanına:
izzet, Şeref vekaarı, Şeref, l‘timad ve l‘tibarı ahlakıyla ölçülür Müslümanlık güzel etik ile kesin olur Cenabı Hak:
1 “Dikte olunduğu gibi doğrudan doğruya ol“ buyuruyor
Ayrıca:
2 “Kesin Olmama değil ancak Rabbimiz Allah diyenler, sonra doğruluk üzere bulunanlar için korku yoktur Mahzun da olmazlar Bunlar cennetlikdirler Yaptıklarının karşılığı olarak orada sonsuz kalırlar“
Keza:
3 “Hayırlı işlere acele ediniz, iylik hususunda yarışınız!“
Hadisi Şeriflerde Peygamberimiz Sallallahu Teala aleyhi ve sellem buyuruyor:
“Hoş etik Allah Teala‘nın Yüce ahlakıdır
“Hoş ahlak, cennet ehlinin amellerindendir
“Güzel etik dinin kabıdır Bir kimsenin Dini, ahlakının güzelliği İle ölçülür“
“Dinden sonradan, aklın başı: kendisini, güzel etik ile halka sevdirmek, iyi ve fena kimselere aleyhinde bol hayır yapmaktır“
“Hoş ahlakdan bölünme! Çünkü Ahlak bakımından insanların en iyisi, din bakımından en güzelidir“
“Müslümanlık hoş ahlaktır“
“Allah Teala Hazretleri, bir kulunun ayrıca dış görünüşünü, hem de içini ve ahlakını güzel yaratıp da, daha sonra onu ateşde yakmaz“
“Siz insanların hepsine, malınızla iylik etmeye yetişemezsiniz Öyle ise güller yüzlülükle, güzel etik ile yetişiniz!“ (Bu Vesile Ile tüm insanlara iyilik yapmış olursunuz)
“İçinizde en sevdiklerim, kıyamet gününde bana en yakın olanınız, ahlakı en güzel olan mü‘minlerdir Ancak bunlarla güzel geçilinir Bunlar insanlarla ülfet ederler ve kendileriyle ülfet ederler ve kendileriyle ülfet olunur“
“Allah Teala Hazretleri hoş ahlakı sever,kötü ahlakı sevmez“
“Bir insan ibadeti az olduğu halde hoş ahlakı bir uçtan bir uca, öbür dünya derecelerinin en büyüğüne ve konakların en şereflisine erişiribadeti fazla olan bir kul da, fena ahlakı yüzünden cehennemin en aşağı derecesine boylar“
“Sirke balı bozduğu gibi, kötü etik da insanın iyi amellerini bozup fenalaşdırır
“Gerçek müslümanda“: Allah‘a karşı, günah yapmakta, kendini alıkoyacak bir korunma duygusu,Sefihe aleyhinde gelebilecek bir yumuşaklık huyu, halk arasında kendisini güzel yaşatacak hoş bir etik olmalıdırBunlardan birisi bile bulunmazsa, o kimsenin işlerinden hiç birine i‘timad etmeyiniz!“ “Hoş etik, güneşin karı erittiği gibi günahları eritir“
“Bir insan ahlakı fena oldukça, Allah Teala‘dan hep uzaktan kalır “Diliyle eliyle insanları incitmeyen, Başkaları kendisinden kesin olan, Bir mü‘min ve müstüman; iman ve müslümanlığın en yüksek mertebesini bulmuştur:“
“Bir kul,
Ahlakını güzelleştirmedikçe,
Öfkesini yenmedikçe,
Kendisi için sevip istediğini, başkaları için istemedikçe, olgun bir mümin değildir“
“Bir kimse,
Kalbi diliyle beraber,
Dilide kalbiyle beraber olmadıkça
Sözü, işine aykırı olmaktan kurtulmadıkça Komşuları şerrinden emin olmadıkça Gerçek mümin değildir“
“Merhameti olmayan, acınacak şey görmez“
“Büyüklerini saymayan, küçüklerine şefkat ve merhamet göstermeyen bizden değildir“
“Yeryüzündekilere acıma ediniz ancak, gökdekilerde size merhamet etsinler“
“Mü‘min kişinin gönlüne mutluluk havası esdirmek ve onun İhtiyacını yerine getirmek, tüm nafile ibadetten, benim için daha sevimlidir“
“Ben ancak yüksek ahlakı bitirmek için gönderildim Peygamberlik vazifemin hedefi budur“
Etik hakkında Peygamberimiz Sallallahu Teala aleyhi ve sellemin binlerce hadisi şerifi vardır
Yukarıki hadisi şeriflerdende anlaşılır oysa islam Dini, hoş ahlak ve fazilet dinidir
Hoş etik sahibi olmayanlar, ne değin ilim, ibadet ve taatla meşgul olsalar yine olgun ve kamil müslüman sayılmazlar
Bir gün peygamber sallallahu teala aleyhi vesellem Efendimizin yanında, her gün oruç tutan, tüm gece namaz kılan bir kadından bahsetmişler
ve onu övmüşler, sonrada;
Yalnız huyu kötüdür Diliyle komşularını incitir, rahatsız eder demişler
Bunun üstüne Resuli Ekrem Sallallahu aleyhi ve sellem:
“O kadında hayır yoktur; Cehennemliktir“ buyurmuşlar
Buda gösteriyorki:
Müminin başlıca sıfatı güze! ahlakıdır
Vekar ve Hilm:
Peygamberimiz aleyhi‘ssalatü ve‘sselam ashabdan birine; şöyle buyurdu:
Sende Allah‘ın sevdiği iki haslet vardır:
Hilm: Yumuşak huyluluk
Vekar: Ağır başlılık
“İnsanların ekserisini cennete koyan:
Allah korkusu
Hoş ahlakıdır
Cehenneme koyan, dil ve fuhşiyattır“
Nefsimi kudret elinde bulunduran Allah a yemin ederimki “Cennete ama huyu güzel olanlar girerler“
“Allah Teala, yumuşak, mülayim, tatlı ve güzel yüzlü insanları sever“
Resuli Ekrem Sallallahu aleyhi ve sellem sordu:
Cehennemin kimlere haram olduğunu bilirmisiniz?
Ashabı kiram:
Allah ve Resulü bilir, dediler
Bunun üstüne Resuli Ekrem:
Cümbür Cemaat yumuşak davranan, dostça olan kimselerdir, buyurdu
“Nefsin için sevdiğini (hayırı), halk için de seversen, reel müslüman olursun!“
Hoş etik, reel müslümanın huyudur Tüm insanların, hoş ahlaklı olması nizamı alem için şarttır
Hoş ahlakıyla kafirler bile hürmet ederler
Hayvanlarda bile güzel huylar görülür
köpek‘de on güzel ahlak olduğu açıklama ediliyor Üstadın buyurduğuna tarafından
“Bu on hasleti hamide‘nin {hoş ahlakın) her mü‘minde belirli bulunması layıktır ve gereklidir“
1Sadakat:
Köpek sahibini terk etmez? Kovsa da bırakmaz, küsmez, hizmet eder
2 Kanaat:
Ne verilirse razı olur Sofraya sokulmaz, bulduğu ile iktifa eder Yerine biri gelse onu oradan kovmaz
3 Alçakgönüllü‘:
Yattığı ve gezdiği yer, alelade yerlerdir Kendi için yüksek yer aramaz Ne yediritirse yer
4 Tevekkül:
Yarını düşünmez, yerini yermez, yiyecek içecek biriktirmez
5 Teslimiyyet:
Sahibini bırakmaz Dövse de, ayağını kırsa da tekrar çağırınca gelir, (kuyruğunu sallayarak) teslimiyyet gösterir, lylik edeni bilir ve unutmaz
6 Zühd:
Kendisini umumi zuhurata bırakmıştır Gelecek için bir düşüncesi ve hazırlığı ve esaslı bir bakımı yokdur
7 Tembellik:
Her yeri dolaşır Bir şey verilirse alır, vermezlerse bakar geçer
Kendine dokunmazlarsa, bir şey yapmaz; yoluna gider
8 Kurnazlık:
Fazla az uyur Şehirlerin, köylerin sokaklarında gece bekçisidirHırsızları tanır, haber verirEvleri, bağları, bahçeleri, sürüleri korur
9 İstiğna:
Çekingendir Başkalarının nasibine tecavüz etmez (Kedi gibi sofralara sokulmaz) kabları bulaştırmaz
10Nezaket:
Köpek, haddini bilir, halk arasında ve hayvan cinsleri içinde, İnsanlara en çok hizmet edenlerdendir Emredilen işi tutar Terbiyeyi kabul eder, terbiye edildiği süre, bütün bir liyakatla, koskocoman işler görür Sürü, kızak, ev, harb, bekçilik, keşif ve yitik bulgu işlerinde hizmetleri çoktur
Bu on güzel ahlak köpeklerde bulunmaktadır
Halbuki bunlar Halis müminlerin ve vefalı müridlerin sıfatlarındandır
Bir gün bir sohbette bu bahsi okuyunca, kardeşlerden biri, duygulanarak:
“Daha bir köpeğin sahib olduğu ahlakı elde edemedik“ diye ağladı ve sohbettekileride ağlattı
Yine hadisi şeriflerden buyrulur:
“Sizden biriniz kendisi için özlem ettiğini kardeşi içinde açlık etmedikçe, iman etmiş olamaz“
“Bayan 4 şey için nikah edilir:
Malı,
Soyu,
Güzelliği ve
Dini
Sen dindar (islam iman ve ahlakıyla mücehhezi kadını al; Mes‘ud olursun!“
“ Yedi sınıf insan vardır fakat Allah Teala onları hiç bir gölgenin bulunmadığı günde, arşın gölgesinde gölgelendirir:
Adil devlet reisi,
Allah‘a ibadetle gelişen genç
Kalbi mescidlere ast kimse
Allah için sevişen; birleşenler vede bu sevgiyi devam ettirenler
Mevki sahibi olan güzel bir bayan kadar talepı nefs için çağrıldığı zaman:
Ben Allah‘dan korkarım! diyerek reddeden adam Tenhalarda Allah‘ı zikrederek, gözleri yaşla dolup taşan kimseler“
“İyiliklerin en mükemmeli, bir kimsenin baba dostlarını görüp gözetmesidir“
Allah Teala kudsi hadiste buyuruyor: “Benim rızam uğrunda sevişenler için, nebilerin, şehidlerin bile imrenecekleri derecede nurdan minberler vardır“
Allah Teala buyuruyor:
“Allah‘a ibadet edin!
Ona hiçbirşeyi şerik koşmayın,
Başlıca, babaya, akrabaya
Yetimlere, Yoksullara,
Yakın komşuya,, tanıdık olmayan komşuya,
Yanınızdaki arkadaşa,
Yolcuya ve
Malik bulunduğunuz kimselere iylik ediniz!“
Resuli Ekrem Sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz üç şeye fazla uyarı ederdi:
Başkaları ile çekişmezdi
Çok konuşmazdı
Faydasız şeylerle uğraşmazdı
Üç hususda kendini tutardı:
Kimseyi kınamaz, ayıplamazdı
Kimsenin ayıp ve kusurlarını araştırmazdı
Müstehak olan kimseye bile fena laf söylemezdi Hoş nasihatlerde bulunurdu
Hazreti Hasan, babası Ali Kerremallahu veche‘den, o da Resulullah sallallahu aleyhi ve seltem‘den duyarak şu hadisi naklederler:
“Belirli güzellerin en güzeli, hoş ahlakdır
Allahümme sallı ala Seyyidina ve Nebiyyina ve Mevlana Muhammedin ve alihi ve sahbihi ecmainVelhamdü lillahi rabbi‘lalemin Mü‘minler, iman, ilim,Ameli salih ve Hoş ahlak sahibi olarak; kardeşlik için şu esaslara uymaları lazımdır:
*
Insanoğlu, ancak hoş ahlaka sahip olmakla nefsani hastalıklardan korunup ma‘rifettullah mertebesine ulaşabilir
Bir insanın, Halik ve mahlukat yanına:
izzet, Şeref vekaarı, Şeref, l‘timad ve l‘tibarı ahlakıyla ölçülür Müslümanlık güzel etik ile kesin olur Cenabı Hak:
1 “Dikte olunduğu gibi doğrudan doğruya ol“ buyuruyor
Ayrıca:
2 “Kesin Olmama değil ancak Rabbimiz Allah diyenler, sonra doğruluk üzere bulunanlar için korku yoktur Mahzun da olmazlar Bunlar cennetlikdirler Yaptıklarının karşılığı olarak orada sonsuz kalırlar“
Keza:
3 “Hayırlı işlere acele ediniz, iylik hususunda yarışınız!“
Hadisi Şeriflerde Peygamberimiz Sallallahu Teala aleyhi ve sellem buyuruyor:
“Hoş etik Allah Teala‘nın Yüce ahlakıdır
“Hoş ahlak, cennet ehlinin amellerindendir
“Güzel etik dinin kabıdır Bir kimsenin Dini, ahlakının güzelliği İle ölçülür“
“Dinden sonradan, aklın başı: kendisini, güzel etik ile halka sevdirmek, iyi ve fena kimselere aleyhinde bol hayır yapmaktır“
“Hoş ahlakdan bölünme! Çünkü Ahlak bakımından insanların en iyisi, din bakımından en güzelidir“
“Müslümanlık hoş ahlaktır“
“Allah Teala Hazretleri, bir kulunun ayrıca dış görünüşünü, hem de içini ve ahlakını güzel yaratıp da, daha sonra onu ateşde yakmaz“
“Siz insanların hepsine, malınızla iylik etmeye yetişemezsiniz Öyle ise güller yüzlülükle, güzel etik ile yetişiniz!“ (Bu Vesile Ile tüm insanlara iyilik yapmış olursunuz)
“İçinizde en sevdiklerim, kıyamet gününde bana en yakın olanınız, ahlakı en güzel olan mü‘minlerdir Ancak bunlarla güzel geçilinir Bunlar insanlarla ülfet ederler ve kendileriyle ülfet ederler ve kendileriyle ülfet olunur“
“Allah Teala Hazretleri hoş ahlakı sever,kötü ahlakı sevmez“
“Bir insan ibadeti az olduğu halde hoş ahlakı bir uçtan bir uca, öbür dünya derecelerinin en büyüğüne ve konakların en şereflisine erişiribadeti fazla olan bir kul da, fena ahlakı yüzünden cehennemin en aşağı derecesine boylar“
“Sirke balı bozduğu gibi, kötü etik da insanın iyi amellerini bozup fenalaşdırır
“Gerçek müslümanda“: Allah‘a karşı, günah yapmakta, kendini alıkoyacak bir korunma duygusu,Sefihe aleyhinde gelebilecek bir yumuşaklık huyu, halk arasında kendisini güzel yaşatacak hoş bir etik olmalıdırBunlardan birisi bile bulunmazsa, o kimsenin işlerinden hiç birine i‘timad etmeyiniz!“ “Hoş etik, güneşin karı erittiği gibi günahları eritir“
“Bir insan ahlakı fena oldukça, Allah Teala‘dan hep uzaktan kalır “Diliyle eliyle insanları incitmeyen, Başkaları kendisinden kesin olan, Bir mü‘min ve müstüman; iman ve müslümanlığın en yüksek mertebesini bulmuştur:“
“Bir kul,
Ahlakını güzelleştirmedikçe,
Öfkesini yenmedikçe,
Kendisi için sevip istediğini, başkaları için istemedikçe, olgun bir mümin değildir“
“Bir kimse,
Kalbi diliyle beraber,
Dilide kalbiyle beraber olmadıkça
Sözü, işine aykırı olmaktan kurtulmadıkça Komşuları şerrinden emin olmadıkça Gerçek mümin değildir“
“Merhameti olmayan, acınacak şey görmez“
“Büyüklerini saymayan, küçüklerine şefkat ve merhamet göstermeyen bizden değildir“
“Yeryüzündekilere acıma ediniz ancak, gökdekilerde size merhamet etsinler“
“Mü‘min kişinin gönlüne mutluluk havası esdirmek ve onun İhtiyacını yerine getirmek, tüm nafile ibadetten, benim için daha sevimlidir“
“Ben ancak yüksek ahlakı bitirmek için gönderildim Peygamberlik vazifemin hedefi budur“
Etik hakkında Peygamberimiz Sallallahu Teala aleyhi ve sellemin binlerce hadisi şerifi vardır
Yukarıki hadisi şeriflerdende anlaşılır oysa islam Dini, hoş ahlak ve fazilet dinidir
Hoş etik sahibi olmayanlar, ne değin ilim, ibadet ve taatla meşgul olsalar yine olgun ve kamil müslüman sayılmazlar
Bir gün peygamber sallallahu teala aleyhi vesellem Efendimizin yanında, her gün oruç tutan, tüm gece namaz kılan bir kadından bahsetmişler
ve onu övmüşler, sonrada;
Yalnız huyu kötüdür Diliyle komşularını incitir, rahatsız eder demişler
Bunun üstüne Resuli Ekrem Sallallahu aleyhi ve sellem:
“O kadında hayır yoktur; Cehennemliktir“ buyurmuşlar
Buda gösteriyorki:
Müminin başlıca sıfatı güze! ahlakıdır
Vekar ve Hilm:
Peygamberimiz aleyhi‘ssalatü ve‘sselam ashabdan birine; şöyle buyurdu:
Sende Allah‘ın sevdiği iki haslet vardır:
Hilm: Yumuşak huyluluk
Vekar: Ağır başlılık
“İnsanların ekserisini cennete koyan:
Allah korkusu
Hoş ahlakıdır
Cehenneme koyan, dil ve fuhşiyattır“
Nefsimi kudret elinde bulunduran Allah a yemin ederimki “Cennete ama huyu güzel olanlar girerler“
“Allah Teala, yumuşak, mülayim, tatlı ve güzel yüzlü insanları sever“
Resuli Ekrem Sallallahu aleyhi ve sellem sordu:
Cehennemin kimlere haram olduğunu bilirmisiniz?
Ashabı kiram:
Allah ve Resulü bilir, dediler
Bunun üstüne Resuli Ekrem:
Cümbür Cemaat yumuşak davranan, dostça olan kimselerdir, buyurdu
“Nefsin için sevdiğini (hayırı), halk için de seversen, reel müslüman olursun!“
Hoş etik, reel müslümanın huyudur Tüm insanların, hoş ahlaklı olması nizamı alem için şarttır
Hoş ahlakıyla kafirler bile hürmet ederler
Hayvanlarda bile güzel huylar görülür
köpek‘de on güzel ahlak olduğu açıklama ediliyor Üstadın buyurduğuna tarafından
“Bu on hasleti hamide‘nin {hoş ahlakın) her mü‘minde belirli bulunması layıktır ve gereklidir“
1Sadakat:
Köpek sahibini terk etmez? Kovsa da bırakmaz, küsmez, hizmet eder
2 Kanaat:
Ne verilirse razı olur Sofraya sokulmaz, bulduğu ile iktifa eder Yerine biri gelse onu oradan kovmaz
3 Alçakgönüllü‘:
Yattığı ve gezdiği yer, alelade yerlerdir Kendi için yüksek yer aramaz Ne yediritirse yer
4 Tevekkül:
Yarını düşünmez, yerini yermez, yiyecek içecek biriktirmez
5 Teslimiyyet:
Sahibini bırakmaz Dövse de, ayağını kırsa da tekrar çağırınca gelir, (kuyruğunu sallayarak) teslimiyyet gösterir, lylik edeni bilir ve unutmaz
6 Zühd:
Kendisini umumi zuhurata bırakmıştır Gelecek için bir düşüncesi ve hazırlığı ve esaslı bir bakımı yokdur
7 Tembellik:
Her yeri dolaşır Bir şey verilirse alır, vermezlerse bakar geçer
Kendine dokunmazlarsa, bir şey yapmaz; yoluna gider
8 Kurnazlık:
Fazla az uyur Şehirlerin, köylerin sokaklarında gece bekçisidirHırsızları tanır, haber verirEvleri, bağları, bahçeleri, sürüleri korur
9 İstiğna:
Çekingendir Başkalarının nasibine tecavüz etmez (Kedi gibi sofralara sokulmaz) kabları bulaştırmaz
10Nezaket:
Köpek, haddini bilir, halk arasında ve hayvan cinsleri içinde, İnsanlara en çok hizmet edenlerdendir Emredilen işi tutar Terbiyeyi kabul eder, terbiye edildiği süre, bütün bir liyakatla, koskocoman işler görür Sürü, kızak, ev, harb, bekçilik, keşif ve yitik bulgu işlerinde hizmetleri çoktur
Bu on güzel ahlak köpeklerde bulunmaktadır
Halbuki bunlar Halis müminlerin ve vefalı müridlerin sıfatlarındandır
Bir gün bir sohbette bu bahsi okuyunca, kardeşlerden biri, duygulanarak:
“Daha bir köpeğin sahib olduğu ahlakı elde edemedik“ diye ağladı ve sohbettekileride ağlattı
Yine hadisi şeriflerden buyrulur:
“Sizden biriniz kendisi için özlem ettiğini kardeşi içinde açlık etmedikçe, iman etmiş olamaz“
“Bayan 4 şey için nikah edilir:
Malı,
Soyu,
Güzelliği ve
Dini
Sen dindar (islam iman ve ahlakıyla mücehhezi kadını al; Mes‘ud olursun!“
“ Yedi sınıf insan vardır fakat Allah Teala onları hiç bir gölgenin bulunmadığı günde, arşın gölgesinde gölgelendirir:
Adil devlet reisi,
Allah‘a ibadetle gelişen genç
Kalbi mescidlere ast kimse
Allah için sevişen; birleşenler vede bu sevgiyi devam ettirenler
Mevki sahibi olan güzel bir bayan kadar talepı nefs için çağrıldığı zaman:
Ben Allah‘dan korkarım! diyerek reddeden adam Tenhalarda Allah‘ı zikrederek, gözleri yaşla dolup taşan kimseler“
“İyiliklerin en mükemmeli, bir kimsenin baba dostlarını görüp gözetmesidir“
Allah Teala kudsi hadiste buyuruyor: “Benim rızam uğrunda sevişenler için, nebilerin, şehidlerin bile imrenecekleri derecede nurdan minberler vardır“
Allah Teala buyuruyor:
“Allah‘a ibadet edin!
Ona hiçbirşeyi şerik koşmayın,
Başlıca, babaya, akrabaya
Yetimlere, Yoksullara,
Yakın komşuya,, tanıdık olmayan komşuya,
Yanınızdaki arkadaşa,
Yolcuya ve
Malik bulunduğunuz kimselere iylik ediniz!“
Resuli Ekrem Sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz üç şeye fazla uyarı ederdi:
Başkaları ile çekişmezdi
Çok konuşmazdı
Faydasız şeylerle uğraşmazdı
Üç hususda kendini tutardı:
Kimseyi kınamaz, ayıplamazdı
Kimsenin ayıp ve kusurlarını araştırmazdı
Müstehak olan kimseye bile fena laf söylemezdi Hoş nasihatlerde bulunurdu
Hazreti Hasan, babası Ali Kerremallahu veche‘den, o da Resulullah sallallahu aleyhi ve seltem‘den duyarak şu hadisi naklederler:
“Belirli güzellerin en güzeli, hoş ahlakdır
Allahümme sallı ala Seyyidina ve Nebiyyina ve Mevlana Muhammedin ve alihi ve sahbihi ecmainVelhamdü lillahi rabbi‘lalemin Mü‘minler, iman, ilim,Ameli salih ve Hoş ahlak sahibi olarak; kardeşlik için şu esaslara uymaları lazımdır:
*