Habercilikte Yeni Dönem: Molotof Kokteyli Tarifi ve Askeri Kamuflaj Gazeteciliği

Habertürk muharriri Nagehan Alçı'nın Ukrayna'da bulunduğu sırada askeri kamuflaj giymesi, gazetecilik etiği tartıştırmalarını başlatmıştı. Alçı'ya bir tenkit de bugün medya ombudsmanı Faruk Bildirici'den geldi. Bildirici, molotof kokteyl tanımı veren BBC’nin Ortadoğu Ofis Şefi Jeremy Bowen ile birlikte Nagehan Alçı'ya reaksiyon gösterdiği yazısında hangi sözleri kullandı? Ayrıntılara bir arada bakalım... 




Bildirici yazısının giriş kısmında molotof kokteyli tanımı veren BBC çalışanından bahsederek şu tabirlere yer verdi: 

BBC’nin Ortadoğu Ofis Şefi Jeremy Bowen da Ukrayna’daki savaşı izleyen gazetecilerden. Twitter’da “Ukraynalı istekli savaşçılar” için hazırlanan bir görseli paylaştı. Molotof kokteylinin Rusya tankları ve zırhlı araçlarının neresine atılırsa daha tesirli olacağı, araç fotoğrafları üzerinde çizimlerle anlatılıyordu.

Zafer Arapkirli, KRT TV’deki programında Jeremy Bowen’in bu paylaşımını “utanç verici” olarak nitelendirdi. Son derece haklıydı. Savaşlarda gazeteciliğin temel unsuru, tarafsızlıktır. Jeremy Bowen ise bu tutumuyla açıkça taraf tutuyor, savaşçıların molotof kokteylini daha öldürücü biçimde atmaları için hazırlanan broşürü yaymaya çalışıyordu.

Üstelik BBC üzere, İngiltere’nin Arjantin ile karşı karşıya geldiği “Falkland Savaşı”nda bile tarafsızlığını müdafaaya itina gösteren bir medya kuruluşunun tecrübeli bir muhabirinin bu türlü taraf tutması Batı medyasının Ukrayna’da geldiği noktanın özeti gibi…

Geçtiğimiz günlerde Nagehan Alçı'nın da askeri kamuflaj giymesinin akabinde meslekte etik tartışmaları başlamıştı.



Bildirici yazısının devamında şu sözlü kullandı:

Habertürk’ten Nagehan Alçı da savaş alanında gazetecilik çizgisinden uzaklaşmanın öbür bir örneği. Ukrayna’da eski Devlet Lideri Petro Poroşenko ile konuşurken askeri mont giydi. Eleştirilince de “o sırada üşüdüğü için askeri montu giydiğini ancak onunla dolaşmadığını” söyledi. “Gazeteci işgal karşısında tarafsız olamaz” diye de ekledi.

Nagehan Alçı’nın bu yaklaşımına hak vermek mümkün değil. Elbette gazeteci haksızlıklara karşı çıkar, insan ömrünü savunur; her vakit barıştan yana olur. Fakat insanı ve barışı savunmanın yolu savaşta taraf tutmak değil, tam aksine saf tutmamaktan geçer. Gazeteci, “savaşın savaşmayan tarafı” olduğu takdirde beşere ve barışa katkıda bulunabilir.

Zaten gazetecilerin, savaş alanında üzerinde “Press” yazılı kask ve yelek giymelerinin nedeni savaşan taraflardan basitçe ayırt edilebilmektir. Lakin askeri üniforma giymek, eline silah almak, taraflardan birinin sembollerini üzerinde taşımak gazeteciyi “savaşan taraf” pozisyonuna sokar.

Nagehan Alçı da -15 dakika için bile olsa- Ukraynalı sivil savaşçıların sarı bantlı montunu giyerek o savaşçılardan birinin kimliğine büründü. Üniformalı fotoğrafı yazısında yayımlayarak da kendisini indirgediği konumu okur ve izleyicilerin yanı sıra tüm taraflara ilan etti.

Hatırlarsınız, Bosna’da da Türkiye gazetesi muhabiri Yusuf Sancak, tüfeği eline alıp poz vermiş, sonra da “Cephede bir Sırp vurdum” diye yazma ayıbını işlemişti. Buket Aydın da Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye harekâtını izlerken askeri kamuflaj pantolon ile yayın yapmıştı.

Bu çeşit militanca davranışlar ve askeri sembollerle savaş alanında durum almak, gazeteciyi silahlı güçlerin modülü haline getirir. Haberlerinin, söyleşilerinin nesnelliği ve güvenilirliği kalmaz. Daha kıymetlisi savaş alanındaki başka gazetecilerin hayatını da tehlikeye atar…