Hafta sonu yasak olacak mı? Bakan Koca'dan açıklama

İkinci dalga beklemediklerini belirten Koca, hafta sonu uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasıyla ilgili genel bir düzenleme olmadığını da söyledi. Koca, "İller bazında olay durumuna nazaran gündeme gelebilir" dedi.

Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla ilgili olarak açıklamalarda bulundu. Türkiye'nin 1 Haziran itibariyle yeni bir sürece girdiğini belirten Koca, bu sürece 'normalleşme süreci' dediklerini hatırlattı. 

"Dünyada devam eden salgın koşullardan en az etkileneceğimiz, kesin sonuca yaklaşacağımız bir hayat için planlama yapıyoruz" diyen Koca, şunları kaydetti:



"Salgınla mücadelemizde birinci periyodu tamamladık demiştim. Uğraşımızın ikinci periyoda girdiğimizi muvaffakiyetin birtakım şartlara bağlı olduğunu tabir etmiş, hastalığa karşı ihtarda bulunmuştum. Tedbir şarttır, zira tehdit devam etmektedir. 1 Haziran'dan itibaren başlayan olağanlaşma süreci başta sağlık alanı olmak üzere geniş alanı kapsayan bir süreçtir."

Koca, açıklamalarına şöyle devam etti:

Dünya çapındaki bu salgın ölüm-kalım tasasıyla insanların konutlarına kapanmasına yol açmakla kalmadı, üretim, ticaret, eğitim, turizm, kültür hayatına ağır darbeler vurdu. Dünyanın şu anki refah düzeyi altı ay üzerinden çok geriye düşmüştür. Ülkemiz bu süreci çok az hasarla yaşayan nadir ülkelerden olmakla birlikte elbette koşullardan etkilenmiştir.

Önlemlere uymak artık yalnızca sıhhatimizi iyice güvenceye almak, salgının önünü kesmek manasına gelmiyor; birebir vakitte ülkemizin refahını arttırmakla sorumlu kurum ve insanların önünü açmak manasına geliyor. Yavaşlayan üretimin hızlanmasına takviye, eğitim kurallarının olağanlaşmasına imkan manasına geliyor.

Yeni takvim başladığında öğrencilerimiz için inançlı kaideleri hazırlamış olmalıyız. Hala sonlu sokağa çıkan büyüklerimiz, gençlerimiz ve çocuklarımıza karşı sorumluluğumuz var. Bu küme yaklaşık 30 milyonu oluşturuyor. Yaşlılarımızın sokağa çıkacağı kaideleri uyacağımız önlemlerle bizler sağlayacağız.



Artık önlemlere uyarken sorumluluk alanımız evvelkinden çok daha büyüktür. Önlemlere ahenk kendimize, milletimize, devletimize karşı bir ödevdir. Salgının en çetin günlerinde gösterdiğimiz başarıyı, günlük vaka sayısının 1000 civarına düştüğü, hastalığın yayıldığı suratının kesildiği günlerde göstermek sıkıntı değildir.

Üç zorluk vardır. Birinci salgının sona erdiği inancıdır. İkincisi tedavideki muvaffakiyete güvenerek tedbirin unutulması ve risk kümesinde olanların tedbirleri gevşetmesidir.

Planlı bir formda olağan kurallara dönmeye çalıştığımızı unutmamalıyız. Muhakkak yaş kümeleri hariç sokağa çıkma kısıtlamasının kaldırıldığı 1 Haziran'dan itibaren önlemlere uyulmazsa hastalığın daha yaygınlaşacağı kaçınılmazdır. Konuttan çıktığımızda maskemizi takacağız, karşılaştığımız, bir ortada olduğumuz beşerlerle ortamıza 1.5 metre aralık koyacağız, el temizliğine normalde olduğundan daha fazla ehemmiyet vereceğiz.

Maske yüzde yüz olmasa da ahenk gösterilen bir önlemdir. Vatandaşlarımızdan ricam mevzunun ciddiyetini hatırlamalıdır. Kovid-19 salgını sebebiyle 4 bin 558 hastamızı kaybettik. Hiçbirimiz 'daha başarılı olsaydık vefat sayımız değişmezdi' diyemeyiz. Bundan sonrası önlemler yalnızca şahsımızla ilgili değildir. Her gün karşımıza çıkan olay tablosuyla sonuçlarla yakından alakalıdır. Maske ve 1.5 metre aralık uyulması gereken önlemlerdir.

Maske toplumsal uzaklığın ihlali için münasebet olmamalıdır. Maske kullanımı yaygınken mesafe kuralına yeteri kadar uyulmadığını biliyoruz. Uzaklık kuralına uymanızı kolaylaştıracak düzenlemeler Bilim Heyetimizce hazırlanan rehberler temel alınarak yapılmıştır. Toplumsal ortamlar için yetkili kurumlara bildirimde bulunmanızı bilhassa istirham ediyorum.



Olağanlaşma sürecine denetimli toplumsal hayat ismi verildi. Muvaffakiyet maske, sosyal uzaklık, ferdî temizliğe çok fazla dikkat edilmesinin odunsuz bir formda uygulanmasına bağlıdır.

Restoranlarda 2-3 kişi oturmamalıyız, otobüslerde maskelerimizi takmış olmalıyız. Pazar yerine gideceksek en sakin ortamı tercih etmeliyiz. Olağanlaşma süreci eski alışkanlıklarımıza dönüş değildir. Önlemlere uymazsak başa dönebiliriz.

'Maske ve uzaklık kuralını ihlal edenlere, toplumsal uzaklığın ötesinde aralı davranın'

Önlemleri tek başına uygulamanız kâfi olmayacaktır. Maske ve mesafe kuralını ihlal edenlere toplumsal aralığın ötesinde uzaklıklı davranın, bu hakkınızı kullanın. Toplum sıhhatine iş yerlerini, hürmet göstermeyenlerden ayırın.

Bugüne kadar toplum olarak büyük feraset gösterdiniz. Buna dayanarak diyebiliriz ki, ikinci dalga beklemiyoruz. Bakanlığımız,, sıhhat ordumuz ismine yürekten teşekkür ediyorum. Önlemlere uymadığımız takdirde olağanlaşmaya başlayan her alan risk alanı haline gelecektir. Bu periyot risk daha çok hastalığı belirtisiz biçimde yaşayanlar üzerinden gerçekleşecektir.

Belirti göstermeyen birinden bir diğerine geçen hastalık bulaştığı şahısta önemli meselelere yol açabilecektir. Rehberlerin ana başlığı salgın idaresi ve çalışma rehberidir. Bu rehberler farklı dallardaki üretim ve iş yerlerinden başlayarak spor, aktivite alanlarına, AVM'lere kadar çalışanların, müşterilerin uyması gereken nizamı ortaya koymaktadır.

Rehberimiz şu uygulamayı talep ediyor AVM girişlerinde kalabalık oluşması önlenmeli. Uzaklık kuralının ihlaline yol açmayacak düzenleme yapılmalı. AVM girişlerinde ateş ölçümü yapılması tavsiye edilmelidir. Tüm iş yerleri ve kapalı iş yerlerinde bu önlem gerekli görülmektedir.

Patronların ve idarelerin belirlenen AVM'deki kişi sayısını dikkate almalıdırlar. Asansörlerin üçte bir kapasite ile kullanıma müsaade verilmelidir. AVM üzere kapalı ortamlarda lütfen 3 saatten fazla kalmayın.



Giysi mağazalarında eserler sık temasa maruz kalır. Bu türlü durumlarda ellerinizi yıkamalı, elinizi yüzünüze değdirmemelisiniz. Pazar yerleri de hastalık bulaşma açısından riskli alanlardır. Pazar yerlerinde uyulması zarurî olan kurallar getirilmiştir. Dikkatli olmalı ve gerekli durumlarda ikazlarda bulunmalısınız.

Size kıymetli bir muştum var. Normalleşme süreci sağlık hizmetleri açısından kıymetli sonuçlar doğurmaktadır. Hastanelerimiz olağan hastalıklarla daha çok ilgilenecek, ertelenmiş tedaviler için randevu vereceklerdir. Gerekli rehberi yayınladık.

İşin özü şudur; konutumuzun dışındaki hayatımızın ismi denetimli toplumsal hayattır. Uyulması gereken önlemler güç değildir, özünde çok kolaydır. El paklığına değer, maske ve 1.5 metre uzaklık.

Olağanlaşma sürecinde bize kılavuzluk edecek gerçek, son olayın tespit ve tedavisine kadar risk devam edecektir. Son hadiseyi en kısa müddette görmek önlemlere uymakla mümkündür. Kara görünmüştür fakat deniz durulmuş değildir. Yakalanmaktan kaçınacağımız mümkün dalgalar var.

Temennim bu konuşmaların giderek daha kısa olabilmesidir. Hepinize selam ve hürmetlerimi sunuyorum.

Bugün toplam test sayımız 52 bin 305. Vaka sayısı 867. Vefat sayısı 24. İyileşen vaka sayımız 931. Ağır bakımda olan hasta sayımız 612. Entübe olan hasta sayımız ise 261. Yoğun bakım ve entübe hastalarımızda son üç haftadan bu yana giderek düştüğünü görüyoruz.

'Bilim Konseyimiz ve Rusya'daki bilim insanları ile birlikte geçen hafta tele konferansla görüşülmüştü, yarın bu görüşmenin ikincisi yapılacak'



Aşı konusunda bir davete çıkmıştık. Ülkemizde şu an toplam ilaç ve aşı manasında 22 üniversite ve merkezin çalışması var. Hayvan deneyi evresine gelen şu an 4 merkez ve üniversitemiz var. Rusya ile görüşmemizde aşı çalışmalarının bilhassa hayvan çalışmalarının sonlarına gerçek geldiklerini, biliyorsunuz aşıları bilhassa insan çalışması, klinik çalışma periyodu değerli. Klinik çalışmayı bir öteki ülkede de yapmanız gerekiyor. O nedenle Rusya ile hem onların hem bizim geliştirdiğimiz aşılarla ilgili karşılıklı klinik çalışmaların yapılabileceği kararına vardık. Bilim Şuramız ve Rusya'daki bilim insanları ile birlikte geçen hafta tele konferansla görüşülmüştü. Yarın bu görüşmenin ikincisi yapılacak. İlaç konusundaki çalışmaların Rusya'da sentez safhasına geldiklerini tabir ettiler. Hastalarda kullanımın 1 hafta önce başlandığı tabir edildi. Biz Çin'den getirdiğimizde birinci günlerde tedaviye başlamıştık. Bundan yarar gördüğümüzü, hangi hasta kümesi ve hangi dozda kullandığımızı paylaştık. Bundan sonraki iş birliğimiz devam etmiş olacak. Bilin Kurulu'nda daha erken devirde başlamak üzere rehberde bir değişiklik ayrıyeten yapılmış oldu.

'65 yaş ve üzerindekilerin daha fazla sokağa çıkmasına yönelik bir düzenleme üzerinde çalışılıyor'

Sokağa çıkma kısıtlaması daha çok bilhassa en son 15 vilayetimizde gerçekleşmişti. Vilayetlerdeki geçişlerin kısıtlandığı durumda daha çok uyguladığımız bir durumdu. Önümüzdeki periyotta sokağa çıkma, hafta sonuyla ilgili şu an genel bir fikir yok. Lakin vilayet bazında, vilayetlerde olayların dağılımında bir değişiklik olursa gerektiğinde o manada her vakit karar almak mümkün olabilir. Bilim Kurulu'nun bu türlü bir önerisi oldu. Şu anda uygulanma noktasında bir önerisi olmadı. Gerektiğinde vilayetler bazında gündeme gelebilir. 65 yaş üstü ve gençlerimizle ilgili... Bu süreçte en çok fedakarlık gösteren 65 yaş üstü ve gençlerimiz oldu.



Halen sokağa çıkma noktasında kısıtlı olan ve en son sayın Cumhurbaşkanımızın da açıkladığı biçimiyle büyüklerimizin haftada 1 gün, gençlerimizin haftada 2 gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanıyor. Daha çok bilhassa büyüklerimizin hareket kısıtlılığı gibisi sıkıntılar nedeniyle bunun artırılmasının yanlışsız olacağı yaklaşım var. Önümüzdeki hafta gündeme gelmiş olur. Daha net bir karar açıklanmış olur. Bir düzenleme yapılması gündeme gelmiş oldu. Gelecek hafta netleşmiş olur.

Büyüklerimizin ve gençlerimizin bu fedakarlığına son vermek, 30 milyon bireyden bahsediyorum, 53 milyon kişinin önlemlere uymasıyla yanlışsız orantılı. Bu kadar fedakarlık gösteren büyüklerimiz ve gençlerimizin bu kısıtlılıklarını erken devirde sona erdirmek üzere bir yaklaşıma gelmemiz gerek. Onun için 53 milyonun önlemlere uyması gerekiyor.

'MHRS sistemi üzerinden randevu alınarak gidilmesini temel aldık'

Bilhassa bu devirde acil olmayan elektif dediğimiz hadiselerin ertelendiğini biliyorsunuz. Acil olan hadiselerimiz hiçbir vakit bırakılmadı. Bu süreçte benzeri halde mecburî olmadıkça hastanelere, sıhhat kuruluşlarımıza müracaat edilmemesini bilhassa tabir etmek istiyorum. Hastane ortamlarının bu manada riskli olduğunu hepimiz biliyoruz. Randevu sistemiyle polikliniklerin devreye girmesini temel kaldık. MHRS sistemi üzerinden randevu alınarak gidilmesini temel aldık. Bilhassa daha evvel bildiğiniz üzere acil oranımız yüzde 30'lardaydı. Bu oran bu süreçte bu kadar olmadığını bize gösterdi. Gerekli olduğu vakit mutlak sıhhat kuruluşlarına müracaat edelim, gerekli olmayan durum kelam konusu ise de zarurî olmadıkça sıhhat kuruluşlarına bu manada gitmeyelim. İhtiyacı olan, müdahale yapılması gereken hastamıza daha uygun vakit ayırıp, kurallara, önlemlere uygulayarak bulaşmayı en aza indiren bir sistemle götürelim istiyoruz.

'Var olan sayılar dışında vatandaşlarımızın zorlamaması gerekiyor'



Bildiğiniz üzere Bilim Şuramız bir rehber yayınladı. Hangi kurallara uyulması gerektiğini net tabir etmiş oldu. Mesela kentler ortası otobüslerde yüzde 50 kuralı kalkmadı, bu oran düştü. 2 koltuk yan yana ise bir koltuk yeniden boş kalacak. Tekli koltuksa o koltuğa oturabilecek. İki yan yana koltuk kentler ortası ulaşımda dolu olmayacak. Ancak kent içinde koltuk sayısından fazla kişi alınmayacak. Bu kuralın uygulanamadığı zarurî olan kurumlarda valiliklere, hıfzısıhha heyetine yetkiler verildi. Bu manada duraklar dahil olmak üzere otobüs veya minibüs veya yolcu otobüslere, kentler ortası ulaşım dahil olmak üzere var olan sayılar dışında vatandaşlarımızın zorlamaması gerekiyor. Bu manada birbirimizi uyarmamız gerekiyor.

'Biz dünyadan farklı olarak bu ilacı farklı ve erken kullandık'

(Bazı ülkelerin sıtma ilacını kullanmayı bırakması) Biz bu ilacı daha doğrusu dünya 20 yıla yakın bu ilacı güzel biliyoruz. Daha evvel sıtmada kullanılan ancak 15 yıldan bu yana romatizmal hastalıkta kullanıldığını bildiğimiz ilaç. Bu yayını milletlerarası kimi ülkelerden bilim insanlarının bir ortaya geliştirerek bir yayın değildi. Bir şirket tarafından datalar toplanarak bu yayın yapıldı. Bu bilgileri yayın haline getiren de meşhur bildiğimiz üniversitenin kalp nakli yapan tabipleri tarafından yayın hale getirildi yani enfeksiyonla bağı olmayan. Hangi ülkeden alındığı bilinmeyen, hangi hastanelerden bilgilerin alındığı bilinmeyen datadan bahsediyoruz. Biz dünyadan farklı olarak bu ilacı farklı ve erken kullandık.



Dünyada daha çok bu ilacı geç olaylarda, yoğun bakım hastalarında kullandılar. Biz ise o devirde bu ilacın yararının olmadığını, çok erken devirde başlamasının gerekliliğini düşünerek başladık. Bunun da yararını gördük. Her geçen gün hadise sayımızın azalması, yüklü burada uyguladığımız tedavi yaklaşımlardan bir tanesi olan bu ilaca bağlı. Yalnızca bu ilaç değil, bu ilaç da bunlardan bir tanesiydi. 1811 verinin 150 tanesi özel üniversitenin verisiydi. Toplam kütle dediğimiz, kalpte sorun olduğu düşünülen durum kütle uzamasıyla kendini gösteriyor. Yalnızca 5 hadise oldu. İlacı kestiğinizde de bu külte uzamaları kesildi. Münasebetiyle rastgele bir kalıcı tesir kelam konusu olmadı 1811 olayda. Bunu başka vakalarımızdaki durumu da tahlil ediyoruz. Önümüzdeki günler daha net söylemiş oluruz. Şu anda da kullanmaya devam ediyoruz.