Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Haftalık Bebek Gelişimi
Hafta Hafta Bebek Gelişimi
1 Hafta
GEBELİĞİN İLK HAFTASI
Coğu insan icin şaşırtıcı olmakla birlikte gebeliğin başlangıcı olarak, gebe kalınan ilişkinin olduğu gun değil, bundan yaklaşık 14 gun oncesi yani son adet kanamasının ilk gunu (SAT) kabul edilir Bu durumda kanamanızın başladığı gun istatistiksel anlamda gebeliğiniz başlar Bu şekilde hesaplandığında insanlarda gebelik 280 gun yani 40 hafta surer Ay hesabı yapmak karışıklığa neden olabileceğinden gebeliğinizi takip ederken hafta olarak ifade etmeyi oğrenmelisiniz
28 gunde bir adet goren kadın icin yumurtlama zamanı kanamanın başlangıcından itibaren 14 gun civarıdır Bu gunler zararlı alışkanlıklardan vaz gecmek icin en uygun donemdir Orneğin sigara icmeye son verilip, alkol ve ilac alımını kısıtlayın Uygun ve sağlıklı beslenme alışkanlığı elde etmeye calışın Bu alışkanlıklar rahat bir gebelik sureci icin onemli Bol miktarda taze meyve ve sebze tuketmeniz, yapay maddeler iceren besinlerden uzak durmanız ve olabildiğince fazla su icmeniz gerekiyor Daha onceden başlanmadı ise bu zaman icinde folik asit alımına başlanabilir Folik asit sayesinde noral tup defekterinin yaklaşık %50lik bir kısmı onlenebilir Eğer mumkunse egzersiz yapmak yine oldukca yarar sağlar Bu gebelik oncesi donemde pozitif duşunmek ve mumkun olduğunca dinlenerek stresden uzak durmak dunyaya getirmeye calıştığınız bebeğiniz icin oldukca iyi bir başlangıc olur
* 2 Hafta
HORMONLAR İŞ BAŞINDA
Anne adayının yumurtalıklarında yumurta hucresi gelişimi devam eder Bu esnada endometrium adı verilen rahim zarı da kalınlaşmaya başlar Bu kalınlaşmanın amacı dollenme meydana geldikten sonra oluşacak embryonun rahim icinde rahatlıkla tutunmasını sağlamaktır Yeni gelişecek olan canlının ihtiyaclarını karşılamak uzere vucudun bu kısmında kanlanma artar Bu haftanın sonunda gelişen yumurta catlayarak yumurtalıktan atılır Yani yumurtlama meydana gelir Bir adet doneminde kadında sadece 1 yumurta uretilir ve catlar
Cift yumurta ikizlerinde ve ucuzlerinde farklı olarak tek bir yumurta değil birden fazla yumurta atılır Bu yumurtaların hepsi dollenir ise coğul gebelik olur
* 3 Hafta
HAYATIN BAŞLADIĞI ANDASINIZ
Yumurtalıklardan atılan yumurta hucresi ile erkekden gelen sperm fallop tuplerinde karşılaşır Pekcok sperm, yumurta etrafında kumelenmesine rağmen bunlardan sadece 1 tanesi yumurtanın zarını gecerek icine girer ve kendi genetik materyali ile yumurtanın genetik materyali birleşir Yani dollenir Dollenme ile birlikte adına yaşam denilen mucize başlar Fertilizasyon yani dollenme tek bir spermin yumurta hucresinin icine girmesi ile başlar ve zigot adı verilen oluşumun ortaya cıkması ile sonlanır Fertilizasyon sureci yaklaşık 24 saat kadardır Bir sperm yaklaşık 48 saat canlı kalabilir İlişki esnasında vajina icine yaklaşık 300 milyon sperm bırakılır Spermlerin sadece %1i yani 3 milyon kadarı rahim icine girebilir Rahim icine giren spermler kadının ureme organları icinde ilerleyerek tuplere kadar ulaşırlar 10 saat suren bu seyahat sonunda yumurta hucresine kadar gelen spermleri başka bir gorev bekler; yumurta hucresinin kabuğunu kırarak icine girmek Yumurta hucresi zona pellucida adı verilen bir zar ile cevrilidir Spermlerden sadece 1 tanesi bu zarı delerek yumurtanın icine girebilir Penetrasyon adı verilen bu işlem 20 dakika kadar surer ve bir sperm penetre olduktan sonra zona pellucida tamamen kapanarak başka bir spermin girişine izin vermez Sperm ve yumurta hucrelerinin cekirdeklerinin birleşmesi ile zigot ortaya cıkar ve dollenme sona erer
Zona pellucidanın icindeki tek hucreli zigot dollenmeden 153 gun sonra bolunmeye başlar Bu ilk bolunmeye klivaj adı verilir Ortaya cıkan hucrelere ise blastomerdir Klivajı takiben hızlı bir bolunme sureci başlar Yaklaşık her 20 saatte bir hucre sayısı ikiye katlanır ve her bolunme ile birlikte zona pellucida icinde bulunan blastomerlerin capı kuculur Hucre sayısı 16ya ulaştığında artık zigot morula adını alırTum bu olaylar gercekleşirken zigot tup icinde rahim boşluğuna doğru olan seyahatini devam ettirmektedir 4 gune gelindiğinde morula uterus icine ulaşmıştır Bu aşamada hucre bolunmesi hızla devam etmektedir ve morulanın merkezinde bir boşluk oluşmaya başlar Bu aşamadaki oluşuma blastokist adı verilir Zona pellucida boyutları sabit olmakla birlikte icindeki hucreler duzleşir ve yoğunlaşır Blastokist aşamasında artık hucre faklılaşmasıda balşamaktadır Hucrelerin bir kısmı embryoyu oluşturacak olan embryobalastlar iken geri kalan hucreler plasentayı yapmak uzere trofoblast olarak farklılaşır
Dollenmeden 56 gun sonra implantasyon yani rahim icine yerleşme başlar Blastokist zona pellucidayı yırtarak cıkar Buna Hatching adı verilir Bu esnada trafoblastlar bir enzim salgılayarak rahim icindeki hucre yapısını değiştirir ve blastokist icin bir implantasyon alanı sağlar Aynı anda trofoblastlardan hCG hormonu da salgılanmaya başlar Bu hormon gebelik testlerinin pozitif olmasını sağlayan hormondur İmplantasyonu takiben endometriumun (rahim ic zarı) o bolumunde kanlanma artar ve gebeliğin devamı icin gerekli olan kan dolaşımı başlar
Dollenme anında bebeğin cinsiyeti bellidir Eğer dolleyen sperm X kromozomu taşıyor ise bebek kız, Y kromozomu taşıyor ise erkek olacaktır Dolayısı ile bebeğin cinsiyetini belirleyen erkek, yani babasıdır Kadının bebek cinsiyetinde en ufak bir rolu yoktur Bu devrede cinsiyeti saptamak ancak genetik inceleme ile mumkundur Bu aşamada belli olan sadece cinsiyet değildir 38 hafta sonra dunyaya merhaba diyecek olan bireyin goz renginden kan grubuna kadar butun genetik yapısı bellidir ve değiştirilemez
Annedeki değişiklikler
Bu aşamada anne adayında herhangi bir fiziksel ya da ruhsal değişiklik yoktur Yanlız implantasyon esnasında hafif bir lekelenme şeklinde kanama olabilir
* 4 Hafta
ANNE OLACAĞIM
Bu haftanın sonunda tum dunyaya anne olacağınızı ilan edebilirsiniz Normalde adet gormeniz gerekirken adetiniz gecikti Zaman zaman bu tur gecikmeler olabileceğini biliyorsunuz ama yine de heyecanlısınız O halde neden daha fazla merakta kalacaksınız Hemen eczaneden bir gebelik testi alıp evde yapın Sonuc negatif cıkarsa hemen umitsizliğe kapılmayın cunku zaman zaman gebelik testleri negatif olabilir Bu durumda yapılması gereken en akıllıca iş hemen doktorunuzdan randevu almakdır Henuz bir doktorunuz yoksa hemen arkadaşlarınıza sormaya başlayın Gunumuzde bilincli bir kadının duzenli goruştuğu ve aklına takılanları sorabildiği bir jinekoloğunun olmaması cok yazık Doktorunuz sizi muayene edecektir Bu donemde yapılan ultrasonografide gebelik kesesini gormek genelde mumkun değildir Ancak kanda yapılan gebelik testi %100e yakın doğrulukla gebeliğin olup olmadığını tespit edebilir Eğer gebelik varsa doktorunuz size onerilerde bulunacaktır
Gebelik yoksa ya da adet gorurseniz fazla uzulmemeye calışın İlk denemede gebe kalma oranının sadece %25 olduğunu aklınızdan cıkarmayın Denemeye devam edin Eğer adet gecikmesine rağmen gebe değilseniz doktorunuz size adet gordurecek bir tedavi verecektir
Gebe bir kadında bazı fizyolojik ve ruhsal değişiklikler olur Bu aşamadaki belirtiler adet oncesi belirtilerle hemen hemen aynıdır Halsizlik, yorgunluk ve goğuslerde hassasiyet bulunur
Bu arada icerilerde neler olduğuna bir goz atalım Dollenmeden yaklaşık 1 hafta sonra impalantasyon gercekleşmiştir ve trofoblast adı verilen hucreler endometrium hucrelerini hasarlayarak minik kan gollenmelerine neden olmaktadırlar Bu gollenmeler yeni damar oluşumunu tetikler ve oluşacak olan plasentanın dolaşımı başlar Embryoblast adı verilen hucre grubu ise hızla coğalarak 2 tabakalı bir disk oluşturur Bu tabakalardan ustte olanı amniyon zarı ve embryo olarak gelişimine devam ederken alt tabaka ise yolk sac adı verilen oluşumu meydana getirir
4 haftanın sonunda koriyonik villus adı verilen doku rahmin icine doğru ilerler ve embryoda kan damarları teşekkul etmeye başlar Yolk sac ise kan sistemini meydana getiren hucreleri uretmeye başlamıştır Bu haftanın sonunda embryo ile plasenta arasında connecting stalk adı verilen bir oluşum bulunur ve bu daha sonra gobek kordonunu meydana getirir
Yine embryonik disk uzerinde ince bir hucre tabakasının ortaya cıkması gastrulasyon adı verilen devreye gelindiğini belirler Bu işlemin sonunda embryonun 3 katmanı; ektoderm, endoderm ve mesoderm oluşur
* 5 Hafta
ŞU GEBELİĞE BİR GOZ ATALIM
Salgılanan hormonların etkisi ile erken gebelik belirtilerini hissedeceksiniz Memelerde dolgunluk ve hassasiyet bu haftada en sık karşılaşılan yakınmadırSurekli uyku hali ve halsizlik genelde gorulen bulgulardandır Uterusunuzdaki buyume mesanenizin kapasitesini azalltığı icin sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabilirsiniz Eğer hala daha doktorunuza gitmediyseniz biran once gidin cunku icinizdeki canlı ile tanışma zamanı geldiDoktorunuz vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesini uterus icinde size gosterecektir Eğer ultrasonda kese gorulemez ise bu bir dış gebelik olabilirDış gebelik hayati tehlike yaratabilen ciddi bir durumdur, bu nedenle ilk kontrolunuzu geciktirmemeniz kendi menfaatiniz icabıdır
Dollenmeden sonraki 16 gunde gelişim iyice hızlanır Endoderm tabakasından akciğerleri cevreleyen zarlar, dil, bademcikler, urethra, mesane ve sindirim sistemi gelişirken, mesodermden kaslar, kemikler, lenf sistemi, dalak, kan hucreleri, kalp, akciğerler ile ureme ve boşaltım sistemleri farklılaşırCilt, tırnaklar, sac, gozun lens tabakası, işitme sistemi, burun, sinusler, ağız, anus, diş mineleri, hipofiz bezi, meme dokusu ve sinir sitemi ise ektoderm tabakasından farklılaşır Dollenmeden 1719 gun sonra embryonik alan bir armuta benzer Kafa kısmı kuyruk kısmına oranla daha geniştir Ektoderm tabakası noral plakayı oluşturmak uzere kalınlaşır Bu plakanın kenarları kıvrılır ve noral oluk adını alır Bu embryonun sinir sisteminin taslağıdır ve ilk gelişen organ sistemlerinden birisidir
Bu haftanın sonunda bebeğin kan hucreleri oluşmuştur ve epitel hucreler arasında kanallar oluşturmaya başlamıştır 21 gune ulaşıldığında mesodermden koken alan somitler noral oluğun her iki yanında ve kuyruk kısmından başlayarak belirmeye başlar Endokardial hucreler ise erken embryodaki ilkel kalp tuplerini meydana getirmiştir
* 6 Hafta
DİKKAT CALIŞMA VAR!
Belki de hala daha gebe olduğunuzu size fark ettirecek şikayetleriniz yok Gebelik oncesi yaşantınız ile hicbir fark goremiyorsunuz Bilmelisiniz ki icinizde bir fabrika var ve hayal bile edemeyeceğiniz kadar hızlı calışıyor Embryonun tek tek her hucresi surekli faaliyet halinde Bu faliyetin sonucu olarak bazı şikayetlerde yavaş yavaş ortaya cıkmaya başlıyor Pek cok kadın gibi sizde ozelikle sabahları uyandığınızda midenizin bulandığını fark edebilir hatta kusabilirsiniz Eskiden sizi cezbeden yemek kokuları artık size tiksinti veriyor ya da eşinizin o cok sevdiğiniz parfumunun birden bire aslında hic de guzel olmadığını fark ettiniz İş arkadaşınızın sigarası hic sizi bu kadar rahatsız etmemişti Aslında tum bu kokular yine eskisi gibi Değişen sizsiniz Gebelik hormonlarının beyninizdeki bulantı merkezini uyarması neticesinde olan bu durum emesis gravidarum olarak adlandırılır Eğer bulantı ve kusmalar sizin yaşantınızı ve beslenmenizi etkileyecek kadar şiddetli olur ise hiperemesis gravidarum tablosu gelişti demektirBu durumda ilac kullanmanız gerekebilir
Bu donem bebeğin organ gelişimi icin kritik olduğundan alkol, sigara gibi bebeğe zararlı olabilecek maddelerden uzak durulmalıdır Pek cok anne adayı bu donemde gebe olduğunu sevdikleri ve dostları ile paylaşmak ister ve aileye yeni bir bireyin katılacağı mujdesi bu haftada verilir Bazı anne adayları ise mutlu haberi paylaşmak icin duşuk riski olan donemin gecmesini ve gebeliğin normal seyrettiğinden emin olmayı beklerler Her iki davranış şekli de normaldir
Dollenmeden sonra 2123 gunlerde embryonun boyu 153 mm kadar olmuştur Bu donemde cok hızlı birbuyume ve değişim soz konusudur Somitlerin sayısı 412 cift kadardır Goz ve kulak taslakları meydana gelmiştir Noral tup yavaş yavaş kapanmaya başlar Noral tac adı verilen kısım ise kafatası ve kafayı oluşturmaya başlarOluşan 2 endokardial tup birleşir ve S şeklinde tek bir tup meydana getiriler Bu asimetrik oluşum ilkel kalpdir ve bu donemde kasılmaya başlar Yani embryonun kalbi atmaya başlamıştır Ancak damarlar tam anlamı ile gelişmediğinden tam bir dolaşım olmaz
Embryo connecting stalk ile gelişen plasentaya bağlıdır En gelişmiş sistem merkezi sinir sistemidir ve onbeyin tamamen kapanmıştır27 Gunun sonunda embryo C şeklini almıştır Yuz ve boyunu oluşturacak olan kıvrımlar belirgindir Kalpde karıncık ve kulakcıkları ayıracak olan septalar belirirKapakcıklar gelişmeye başlar Sindirim sitemini oluşturacak olan hucreler karaciğer, mide ve pankreas uretmek uzere farklılaşmaya başlar Sindirim siteminde ilk farklılaşan hucre grubu karaciğer yapacak olan hucrelerdir Embryo boyu 5 mm kadar olmuştur
* 7 Hafta
TOMURCUKLAR ACIYOR
Siz hala dışarıdan birşey fark etmesenizde embryonuzda hummalı faliyet devam etmektedir Bu haftanın sonunda bebeğinizin boyu bir fasulye tanesi kadar olacaktır Eğer rahimin icine direk olarak bakma ya da bir kamera yerleştirme şansınız olsa idi goreceğiniz tıpkı bir fasulye tanesi gibi bir cisim olacaktıBu fasulyenin tepe kısmına dikkat ettiğinizde iki kucuk siyah noktacığı fark edebilecektiniz İşte bu iki kucuk nokta bebeğinizin gozleri olacaktır, hatta gozun ağ tabakası olan retina oluşmaya başlarBiraz daha kenarda yer alan topluiğne başından kucuk cukurluklar da kulaklar olarak gelişecektirBu organlar hem denge hem de işitmede gorev alır İlkel bir ağız ve dil fark edilebilirYine bu haftada kol ve bacak tomurcukları oluşmaya başlar İnce bir tabaka halinde deri belirir 3040 somite ulaşılırBeyin 3 ana kısmına ayrılır Tiroid bezi gelişimini surdurur, lenfatik sistem ilk defa oluşmaya başlarKalp kısımları plasma ve kan hucreleri ile dolarKan dolaşımı başlamıştırŞimdilik iki bolumden oluşan kalp dakikada 150 defa atmaktadır Doppler ultrason ile bebeğinizin kalp atımını doktorunuz size dinletebilirAkciğer gelişimi devam etmektedirSafra kesesi, mide, barsaklar ve pankreas gelişimini surdurur Plasentadan gelen kan karaciğere ulaşır Amniyon connecting stalkı cevreler ve icine alır Connecting stalk daha sonra erişkinde umbilikal vesicle adı verilen bir oluşum olarak kalırKol tomurcukları artık oldukca belirgindir buna karşılık bacak tomurcukları yeni oluşmaya başlar Embryo artık tamamen amniyon kesesi icinde yerleşmiştirSomitler kas ve kemikleri oluşturmak uzere farklılaşmaya başlar
Dışarıdan gebe olduğunuzu fark ettirecek hicbir değişim yoktur Bu donemde 12 kilo alınabilir ya da verilebilir Her iki durum da normaldir Gebeliğin erken belirtileri yavaş yavaş azalmaya başlar, buna karşın bulantı ve kusmalar artabilir Bu şikayetler ozellikle sabah erken saatlerde daha fazla olur
* 8 hafta
EL FALI BAKILIR !
Terminolojik acıdan bebeğiniz hala daha embryo olarak adlandırılmaktadır Bunun nedeni alt kısmında kuyruğa benzer bir cıkıntının olmasıdır Gelişmekte olan bebeğinizde kuculen tek bolum bu cıkıntıdır Diğer bolumler ise suratle buyumeye devam etmektedirOzellikle beyin ve kafa hızla buyumeye devam ederGoz kapakları kıvrım şeklinde ayırd edilebilir Alt cene belirginleşmeye başlarOmurilik gelişimini surdururUst damak farklılaşır Burnun ucu oluşur Dişetlerinin altında dişler gelişimini başlatırYemek borusu farklılaşır ve nefes borusundan ayrılırKalp icinde kapakcıklar fark edilmeye başlarKalbin 4 odacığı ayırdedilebilir Akciğerler yemek borusunun iki yanında yer alırlar Bobrek oluşmaya başlarKollar silindirik şekilde uzamaya başlarken uclarında el ayaları belirmeye başlar Kollarda sinir iletimi başlarYine kollar kıvrımlanır Bu kıvrım gelecekdeki dirsekdir
Hala daha kendinizi gebe gibi hissetmiyor musunuz? Onemli değil Onunuzde daha cok zaman ve yaşanacak şey var Orneğin gebelik oncesinde kapalı bir yumruk kadar olan rahiminiz artkı neredeyse portakal kadar oldu bile Rahimdeki bu buyumeler sizde zaman zaman hissedeceğiniz karın kramplarına neden olabilir Bu arada kendinizi ergenlik doneminde gibi hissedebilirsiniz Cunku hormonal değişimlere bağlı olarak cilt değişiklikleri baş gostermeye başlayacaktır Yağlı bir cilt ve sivilcelenme bunun en tipik gostergeleridir Psikolojik durumunuz yavaş yavaş duzelmeye başlar ve gebelik kabullenilir Artık gebeliğe alışmaya başlıyorsunuz
* 9 hafta
CİŞİM GELDİ!
Embryonik kuyruk iyice kaybolmuştur Kıkırdak ve kemik dokuları oluşmaya başlamıştır Barsaklar gobek kordonu icinden karın boşluğuna doğru goc etmeye başlarlarBeyin hala daha en buyuk organdır Yutak belli olmaya başlarAğız boşluğu oluşumu gorulebilir Kulak kepcesi farklılaşır Gozde retina iyice belli olabilir Goz kapakları fark edilebilirBurun delikleri belirirKoku almaya yarayan sinir oluşurYemek borusu uzar ve kalpden cıkan kan iki ayrı yonde pompalanmaya başlarMeme ucları belirgindirİnce barsaklar uzar, bobrek oluşumu tamamlanır ve ilk kez idrar uretmeye başlarİlkel cinsiyet hucreleri oluşmaya başlar Dış genital organların farklılaşması başlamıştırAncak hala daha kız yada erkek olduğu bellli değildir El ve dirsek belirginleşir Bacaklarda sinir iletimi başlarBebek icinde yuzduğu suyun icinde hafif hafif hareket etmeye başlar
Sizde ise ikinci adet donemi de gecikmiştir Belirgin bir kilo artışı olmasa da memeler buyurler ve dolgunluk ve hassasiyet olur Bu donemde destekleyici sutyen giymeye başlamak gerekebilir Mide iceriğinin yemek borusuna kacması sonucu yanma hissi olabilir Bu donemde gunluk kalori gereksiniminiz yaklaşık 300 kalori artmıştır Yeterli kalsiyum alabilmek icin bol bol sut icmelisiniz Eğer sut icmeyi sevmiyor iseniz ozel ilaclar ya da daha iyisi yağsız peynir gibi sut urunleri tuketebilirsiniz
* 10 hafta
HAREKET ZAMANI
Fertilizasyondan 4748 gun sonra ilk kez beyin dalgaları uretilmeye başlarKafa dik durumdadır ve ic kulakda denge sağlayan kısımlar gelişir Dudakların gelişimi tamamlanır Gozler kapalıdırGonadlar gelişir ve testis ya da over olarak farklılaşır Kalp gelişimini buyuk olcude tamamlar Govdenin dışında gelişmiş olan barsaklar karın boşluğu icine doğru iyice hareket ederlerDiz ve ayak belirginleşir Ayak parmakları ve tırnakları belli olur Kaslar guc kazanmaya başlarKız bebeklerde klitoris erkek bebeklerde ise penis gelişirHemen hemen butun eklemler ve kasların oluşumu tamamlandığı icin bebek artık su kesesi icinde hareket etmeye başlar, ancak bu hareketler sizin hissetmeniz icin yeterli değildirBu haftanın sonunda bebeğinizin organogenez adı verilen organ gelişimi donemi tamamlanmıştır Gebeliğin geri kalan kısmında bu organların olgunlaşması olacaktır
Bu donemlerde anne adayının duygu durumunda dalgalanmalar cok sık gorulur Kendinizi zaman zaman melankolik zaman zaman da cok mutlu hissedebilirsiniz Bu cok normal bir durumdur hem gelişen bebeğinizin dişleri hem de kendi diş etlerinizin sağlığı icin yeteri kadar flor aldığınızdan emin olmalısınız Kan hacminiz arttığı icin cildinize yakın toplardamarlarda koyulaşmalar fark edebilirsiniz Bu durum ozellikle bacaklar ve memelerde belirgindir Kilonuz da artık artmaya başladıBulantı ve kusmalarınızın azalmaya başlaması bu donemlerde beklenebilir
* 11 hafta
BANA FETUS DE!
Bu haftadan başlayarak artık icinizdeki bebeğiniz embryo olarak adlandırılmaz O artık kocaman bir FETUS ve boyu yaklaşık 3 santimetreGebeliğin en kritik donemi artık sona erdi Bu haftada beyin hızla buyumesini surdurmektedir ve fetusun boyunun yarısını kafa oluşturmaktadır Fetusun gozleri kapalıdır ve bu goz kapaklarının altında iris tabakası olgunlaşmasına devem etmektedir Bobreklerde idrar uretimi başladığından icinde yuzduğu amniyon sıvısının da miktarı artmaya başlar ve bu haftada yaklaşık 50 ml olur
Sizde ise rahim bir greyfurt buyukluğune ulaşmıştır ancak hala daha pelvis icinde yer alır Bulantılar azaldığından iştahda bir artış gorulur Bu donemde prenatal testlerden bazıları yapılabilir Doktorunuz bu konuda size yol gosterecektir Son gunlerde giderek populerite kazanan ilk trimester tarama testleri uclu test kadar gercekci sonuclar vermektedir
* 12 hafta
ANNE BEN GUZEL MİYİM?
Diş etlerinde 20 dişinde yerleri belli olmuştur Yuz insan gorunumundedir, ağız icinde ise ust damak birleşmeye başlamıştır Yuz derisi icinde kıl kokleri belirmeye başlar Fetusun gırtlağında ses telleri oluşumunu tamamlar ve teorik olarak fetus ses cıkartabilir Karın boşluğunda ise barsaklar karın icine girmiştir ve hareketleri başlamıştır Karaciğer safra salgılamaya başlar ve salgılanan safra safra kesesinde depolanır Tiroid, ve pankreas gelişimini tamamlar Pankreasdan insulin salgılanır Her iki cinsde de dış genital organlar gelişimini tamamlamamıştır ancak kızlarda buyuk ve kucuk dudaklar, erkeklerde ise penis ve torbalar dikkatli gozlem ile ayırt edilebilirEllerde ve ayaklarda tırnaklar uzamaya başlar Sinir sitemi biraz daha olgunlaşır ve fetusda refleksler gelişir Bu donemde cilt oldukca hassasdır kemiklerden bazıları sertleşmeye başlamıştır 12 haftaya gelindiğinde uterus yukarı doğru buyumeye devam eder ve pelvis dışına cıkarak karın boşluğuna girer Artık mesane uzerine cok fazla baskı yapmadığından sık idrar yapma isteği bir miktar azalır Bu durum son 3 aya kadar bu şekilde devam eder Bu haftalarda başağrısı ve başdonmesi şikayetlerine sık olarak rastlanır Duşuk tehlikesi cok buyuk olcude azalmıştır Doktorunuzun size bunu belirtmesi ile her anne adayında olduğu gibi siz de psikolojik acıdan rahatladığınızı fark edeceksiniz Diş etleri gebelikten olumsuz yonde etkilendiği icin diş hekiminizden randevu almanızda ve muayene olmanızda buyuk fayda olduğunu unutmayın Bu haftalar diş kontrolu icin oldukca uygun donemdir
* 13 hafta
DİNLENME ZAMANI
Fetus artık giderek daha fazla insana benzemektedir Gozler kafanın yan taraflarından ortaya doğru kaymaya başlar Kulaklar normal pozisyonuna doğru hareketlenir Dışarıdan bakıldığında bebeğin cinsiyeti kolaylıkla saptanabilir Ancak ultrasonografide cinsiyet tespiti icin henuz erkendirCok nadiren ve kaliteli cihazlarla bu haftada da cinsiyet saptamak mumkun olmaktadırBebeğin boyu biraz daha uzar Bu hafta ilk trimesterin son haftasıdır Gebeliğin erken bulguları ve yarattığı şikayetler hemen hemen hic kalmamıştırBu donemde cok fazla yorulmamak ve mumkun olduğunca dinlenmek gerekirRahim buyudukce gerilir ve etrafını cevreleyen ve kendisini yerinde tutan zarları da gerer Bu hafif bir kasık ağrısı şeklinde algılanabilir Round ligaman ağrısı olarak adlandırılan bu durum gelip gecicidir ve onemli değildir Herşeyi etkileyen hormonalar ciltte de değişikliklere neden olurlar Ozellikle yuz ve boyunda lekelenmeler olabilir Buna gebelik maskesi ya da chloasma adı verilir Gecici bir durumdur ve doğumdan sonra duzelir Artık karnınız buyumeye başlamıştır Eskiden olan kıyafetler dar gelmeye başlayabilir Gebe kıyafetleri satın almanın vakti gelmiştir
alıntı
Hafta Hafta Bebek Gelişimi
1 Hafta
GEBELİĞİN İLK HAFTASI
Coğu insan icin şaşırtıcı olmakla birlikte gebeliğin başlangıcı olarak, gebe kalınan ilişkinin olduğu gun değil, bundan yaklaşık 14 gun oncesi yani son adet kanamasının ilk gunu (SAT) kabul edilir Bu durumda kanamanızın başladığı gun istatistiksel anlamda gebeliğiniz başlar Bu şekilde hesaplandığında insanlarda gebelik 280 gun yani 40 hafta surer Ay hesabı yapmak karışıklığa neden olabileceğinden gebeliğinizi takip ederken hafta olarak ifade etmeyi oğrenmelisiniz
28 gunde bir adet goren kadın icin yumurtlama zamanı kanamanın başlangıcından itibaren 14 gun civarıdır Bu gunler zararlı alışkanlıklardan vaz gecmek icin en uygun donemdir Orneğin sigara icmeye son verilip, alkol ve ilac alımını kısıtlayın Uygun ve sağlıklı beslenme alışkanlığı elde etmeye calışın Bu alışkanlıklar rahat bir gebelik sureci icin onemli Bol miktarda taze meyve ve sebze tuketmeniz, yapay maddeler iceren besinlerden uzak durmanız ve olabildiğince fazla su icmeniz gerekiyor Daha onceden başlanmadı ise bu zaman icinde folik asit alımına başlanabilir Folik asit sayesinde noral tup defekterinin yaklaşık %50lik bir kısmı onlenebilir Eğer mumkunse egzersiz yapmak yine oldukca yarar sağlar Bu gebelik oncesi donemde pozitif duşunmek ve mumkun olduğunca dinlenerek stresden uzak durmak dunyaya getirmeye calıştığınız bebeğiniz icin oldukca iyi bir başlangıc olur
* 2 Hafta
HORMONLAR İŞ BAŞINDA
Anne adayının yumurtalıklarında yumurta hucresi gelişimi devam eder Bu esnada endometrium adı verilen rahim zarı da kalınlaşmaya başlar Bu kalınlaşmanın amacı dollenme meydana geldikten sonra oluşacak embryonun rahim icinde rahatlıkla tutunmasını sağlamaktır Yeni gelişecek olan canlının ihtiyaclarını karşılamak uzere vucudun bu kısmında kanlanma artar Bu haftanın sonunda gelişen yumurta catlayarak yumurtalıktan atılır Yani yumurtlama meydana gelir Bir adet doneminde kadında sadece 1 yumurta uretilir ve catlar
Cift yumurta ikizlerinde ve ucuzlerinde farklı olarak tek bir yumurta değil birden fazla yumurta atılır Bu yumurtaların hepsi dollenir ise coğul gebelik olur
* 3 Hafta
HAYATIN BAŞLADIĞI ANDASINIZ
Yumurtalıklardan atılan yumurta hucresi ile erkekden gelen sperm fallop tuplerinde karşılaşır Pekcok sperm, yumurta etrafında kumelenmesine rağmen bunlardan sadece 1 tanesi yumurtanın zarını gecerek icine girer ve kendi genetik materyali ile yumurtanın genetik materyali birleşir Yani dollenir Dollenme ile birlikte adına yaşam denilen mucize başlar Fertilizasyon yani dollenme tek bir spermin yumurta hucresinin icine girmesi ile başlar ve zigot adı verilen oluşumun ortaya cıkması ile sonlanır Fertilizasyon sureci yaklaşık 24 saat kadardır Bir sperm yaklaşık 48 saat canlı kalabilir İlişki esnasında vajina icine yaklaşık 300 milyon sperm bırakılır Spermlerin sadece %1i yani 3 milyon kadarı rahim icine girebilir Rahim icine giren spermler kadının ureme organları icinde ilerleyerek tuplere kadar ulaşırlar 10 saat suren bu seyahat sonunda yumurta hucresine kadar gelen spermleri başka bir gorev bekler; yumurta hucresinin kabuğunu kırarak icine girmek Yumurta hucresi zona pellucida adı verilen bir zar ile cevrilidir Spermlerden sadece 1 tanesi bu zarı delerek yumurtanın icine girebilir Penetrasyon adı verilen bu işlem 20 dakika kadar surer ve bir sperm penetre olduktan sonra zona pellucida tamamen kapanarak başka bir spermin girişine izin vermez Sperm ve yumurta hucrelerinin cekirdeklerinin birleşmesi ile zigot ortaya cıkar ve dollenme sona erer
Zona pellucidanın icindeki tek hucreli zigot dollenmeden 153 gun sonra bolunmeye başlar Bu ilk bolunmeye klivaj adı verilir Ortaya cıkan hucrelere ise blastomerdir Klivajı takiben hızlı bir bolunme sureci başlar Yaklaşık her 20 saatte bir hucre sayısı ikiye katlanır ve her bolunme ile birlikte zona pellucida icinde bulunan blastomerlerin capı kuculur Hucre sayısı 16ya ulaştığında artık zigot morula adını alırTum bu olaylar gercekleşirken zigot tup icinde rahim boşluğuna doğru olan seyahatini devam ettirmektedir 4 gune gelindiğinde morula uterus icine ulaşmıştır Bu aşamada hucre bolunmesi hızla devam etmektedir ve morulanın merkezinde bir boşluk oluşmaya başlar Bu aşamadaki oluşuma blastokist adı verilir Zona pellucida boyutları sabit olmakla birlikte icindeki hucreler duzleşir ve yoğunlaşır Blastokist aşamasında artık hucre faklılaşmasıda balşamaktadır Hucrelerin bir kısmı embryoyu oluşturacak olan embryobalastlar iken geri kalan hucreler plasentayı yapmak uzere trofoblast olarak farklılaşır
Dollenmeden 56 gun sonra implantasyon yani rahim icine yerleşme başlar Blastokist zona pellucidayı yırtarak cıkar Buna Hatching adı verilir Bu esnada trafoblastlar bir enzim salgılayarak rahim icindeki hucre yapısını değiştirir ve blastokist icin bir implantasyon alanı sağlar Aynı anda trofoblastlardan hCG hormonu da salgılanmaya başlar Bu hormon gebelik testlerinin pozitif olmasını sağlayan hormondur İmplantasyonu takiben endometriumun (rahim ic zarı) o bolumunde kanlanma artar ve gebeliğin devamı icin gerekli olan kan dolaşımı başlar
Dollenme anında bebeğin cinsiyeti bellidir Eğer dolleyen sperm X kromozomu taşıyor ise bebek kız, Y kromozomu taşıyor ise erkek olacaktır Dolayısı ile bebeğin cinsiyetini belirleyen erkek, yani babasıdır Kadının bebek cinsiyetinde en ufak bir rolu yoktur Bu devrede cinsiyeti saptamak ancak genetik inceleme ile mumkundur Bu aşamada belli olan sadece cinsiyet değildir 38 hafta sonra dunyaya merhaba diyecek olan bireyin goz renginden kan grubuna kadar butun genetik yapısı bellidir ve değiştirilemez
Annedeki değişiklikler
Bu aşamada anne adayında herhangi bir fiziksel ya da ruhsal değişiklik yoktur Yanlız implantasyon esnasında hafif bir lekelenme şeklinde kanama olabilir
* 4 Hafta
ANNE OLACAĞIM
Bu haftanın sonunda tum dunyaya anne olacağınızı ilan edebilirsiniz Normalde adet gormeniz gerekirken adetiniz gecikti Zaman zaman bu tur gecikmeler olabileceğini biliyorsunuz ama yine de heyecanlısınız O halde neden daha fazla merakta kalacaksınız Hemen eczaneden bir gebelik testi alıp evde yapın Sonuc negatif cıkarsa hemen umitsizliğe kapılmayın cunku zaman zaman gebelik testleri negatif olabilir Bu durumda yapılması gereken en akıllıca iş hemen doktorunuzdan randevu almakdır Henuz bir doktorunuz yoksa hemen arkadaşlarınıza sormaya başlayın Gunumuzde bilincli bir kadının duzenli goruştuğu ve aklına takılanları sorabildiği bir jinekoloğunun olmaması cok yazık Doktorunuz sizi muayene edecektir Bu donemde yapılan ultrasonografide gebelik kesesini gormek genelde mumkun değildir Ancak kanda yapılan gebelik testi %100e yakın doğrulukla gebeliğin olup olmadığını tespit edebilir Eğer gebelik varsa doktorunuz size onerilerde bulunacaktır
Gebelik yoksa ya da adet gorurseniz fazla uzulmemeye calışın İlk denemede gebe kalma oranının sadece %25 olduğunu aklınızdan cıkarmayın Denemeye devam edin Eğer adet gecikmesine rağmen gebe değilseniz doktorunuz size adet gordurecek bir tedavi verecektir
Gebe bir kadında bazı fizyolojik ve ruhsal değişiklikler olur Bu aşamadaki belirtiler adet oncesi belirtilerle hemen hemen aynıdır Halsizlik, yorgunluk ve goğuslerde hassasiyet bulunur
Bu arada icerilerde neler olduğuna bir goz atalım Dollenmeden yaklaşık 1 hafta sonra impalantasyon gercekleşmiştir ve trofoblast adı verilen hucreler endometrium hucrelerini hasarlayarak minik kan gollenmelerine neden olmaktadırlar Bu gollenmeler yeni damar oluşumunu tetikler ve oluşacak olan plasentanın dolaşımı başlar Embryoblast adı verilen hucre grubu ise hızla coğalarak 2 tabakalı bir disk oluşturur Bu tabakalardan ustte olanı amniyon zarı ve embryo olarak gelişimine devam ederken alt tabaka ise yolk sac adı verilen oluşumu meydana getirir
4 haftanın sonunda koriyonik villus adı verilen doku rahmin icine doğru ilerler ve embryoda kan damarları teşekkul etmeye başlar Yolk sac ise kan sistemini meydana getiren hucreleri uretmeye başlamıştır Bu haftanın sonunda embryo ile plasenta arasında connecting stalk adı verilen bir oluşum bulunur ve bu daha sonra gobek kordonunu meydana getirir
Yine embryonik disk uzerinde ince bir hucre tabakasının ortaya cıkması gastrulasyon adı verilen devreye gelindiğini belirler Bu işlemin sonunda embryonun 3 katmanı; ektoderm, endoderm ve mesoderm oluşur
* 5 Hafta
ŞU GEBELİĞE BİR GOZ ATALIM
Salgılanan hormonların etkisi ile erken gebelik belirtilerini hissedeceksiniz Memelerde dolgunluk ve hassasiyet bu haftada en sık karşılaşılan yakınmadırSurekli uyku hali ve halsizlik genelde gorulen bulgulardandır Uterusunuzdaki buyume mesanenizin kapasitesini azalltığı icin sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabilirsiniz Eğer hala daha doktorunuza gitmediyseniz biran once gidin cunku icinizdeki canlı ile tanışma zamanı geldiDoktorunuz vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesini uterus icinde size gosterecektir Eğer ultrasonda kese gorulemez ise bu bir dış gebelik olabilirDış gebelik hayati tehlike yaratabilen ciddi bir durumdur, bu nedenle ilk kontrolunuzu geciktirmemeniz kendi menfaatiniz icabıdır
Dollenmeden sonraki 16 gunde gelişim iyice hızlanır Endoderm tabakasından akciğerleri cevreleyen zarlar, dil, bademcikler, urethra, mesane ve sindirim sistemi gelişirken, mesodermden kaslar, kemikler, lenf sistemi, dalak, kan hucreleri, kalp, akciğerler ile ureme ve boşaltım sistemleri farklılaşırCilt, tırnaklar, sac, gozun lens tabakası, işitme sistemi, burun, sinusler, ağız, anus, diş mineleri, hipofiz bezi, meme dokusu ve sinir sitemi ise ektoderm tabakasından farklılaşır Dollenmeden 1719 gun sonra embryonik alan bir armuta benzer Kafa kısmı kuyruk kısmına oranla daha geniştir Ektoderm tabakası noral plakayı oluşturmak uzere kalınlaşır Bu plakanın kenarları kıvrılır ve noral oluk adını alır Bu embryonun sinir sisteminin taslağıdır ve ilk gelişen organ sistemlerinden birisidir
Bu haftanın sonunda bebeğin kan hucreleri oluşmuştur ve epitel hucreler arasında kanallar oluşturmaya başlamıştır 21 gune ulaşıldığında mesodermden koken alan somitler noral oluğun her iki yanında ve kuyruk kısmından başlayarak belirmeye başlar Endokardial hucreler ise erken embryodaki ilkel kalp tuplerini meydana getirmiştir
* 6 Hafta
DİKKAT CALIŞMA VAR!
Belki de hala daha gebe olduğunuzu size fark ettirecek şikayetleriniz yok Gebelik oncesi yaşantınız ile hicbir fark goremiyorsunuz Bilmelisiniz ki icinizde bir fabrika var ve hayal bile edemeyeceğiniz kadar hızlı calışıyor Embryonun tek tek her hucresi surekli faaliyet halinde Bu faliyetin sonucu olarak bazı şikayetlerde yavaş yavaş ortaya cıkmaya başlıyor Pek cok kadın gibi sizde ozelikle sabahları uyandığınızda midenizin bulandığını fark edebilir hatta kusabilirsiniz Eskiden sizi cezbeden yemek kokuları artık size tiksinti veriyor ya da eşinizin o cok sevdiğiniz parfumunun birden bire aslında hic de guzel olmadığını fark ettiniz İş arkadaşınızın sigarası hic sizi bu kadar rahatsız etmemişti Aslında tum bu kokular yine eskisi gibi Değişen sizsiniz Gebelik hormonlarının beyninizdeki bulantı merkezini uyarması neticesinde olan bu durum emesis gravidarum olarak adlandırılır Eğer bulantı ve kusmalar sizin yaşantınızı ve beslenmenizi etkileyecek kadar şiddetli olur ise hiperemesis gravidarum tablosu gelişti demektirBu durumda ilac kullanmanız gerekebilir
Bu donem bebeğin organ gelişimi icin kritik olduğundan alkol, sigara gibi bebeğe zararlı olabilecek maddelerden uzak durulmalıdır Pek cok anne adayı bu donemde gebe olduğunu sevdikleri ve dostları ile paylaşmak ister ve aileye yeni bir bireyin katılacağı mujdesi bu haftada verilir Bazı anne adayları ise mutlu haberi paylaşmak icin duşuk riski olan donemin gecmesini ve gebeliğin normal seyrettiğinden emin olmayı beklerler Her iki davranış şekli de normaldir
Dollenmeden sonra 2123 gunlerde embryonun boyu 153 mm kadar olmuştur Bu donemde cok hızlı birbuyume ve değişim soz konusudur Somitlerin sayısı 412 cift kadardır Goz ve kulak taslakları meydana gelmiştir Noral tup yavaş yavaş kapanmaya başlar Noral tac adı verilen kısım ise kafatası ve kafayı oluşturmaya başlarOluşan 2 endokardial tup birleşir ve S şeklinde tek bir tup meydana getiriler Bu asimetrik oluşum ilkel kalpdir ve bu donemde kasılmaya başlar Yani embryonun kalbi atmaya başlamıştır Ancak damarlar tam anlamı ile gelişmediğinden tam bir dolaşım olmaz
Embryo connecting stalk ile gelişen plasentaya bağlıdır En gelişmiş sistem merkezi sinir sistemidir ve onbeyin tamamen kapanmıştır27 Gunun sonunda embryo C şeklini almıştır Yuz ve boyunu oluşturacak olan kıvrımlar belirgindir Kalpde karıncık ve kulakcıkları ayıracak olan septalar belirirKapakcıklar gelişmeye başlar Sindirim sitemini oluşturacak olan hucreler karaciğer, mide ve pankreas uretmek uzere farklılaşmaya başlar Sindirim siteminde ilk farklılaşan hucre grubu karaciğer yapacak olan hucrelerdir Embryo boyu 5 mm kadar olmuştur
* 7 Hafta
TOMURCUKLAR ACIYOR
Siz hala dışarıdan birşey fark etmesenizde embryonuzda hummalı faliyet devam etmektedir Bu haftanın sonunda bebeğinizin boyu bir fasulye tanesi kadar olacaktır Eğer rahimin icine direk olarak bakma ya da bir kamera yerleştirme şansınız olsa idi goreceğiniz tıpkı bir fasulye tanesi gibi bir cisim olacaktıBu fasulyenin tepe kısmına dikkat ettiğinizde iki kucuk siyah noktacığı fark edebilecektiniz İşte bu iki kucuk nokta bebeğinizin gozleri olacaktır, hatta gozun ağ tabakası olan retina oluşmaya başlarBiraz daha kenarda yer alan topluiğne başından kucuk cukurluklar da kulaklar olarak gelişecektirBu organlar hem denge hem de işitmede gorev alır İlkel bir ağız ve dil fark edilebilirYine bu haftada kol ve bacak tomurcukları oluşmaya başlar İnce bir tabaka halinde deri belirir 3040 somite ulaşılırBeyin 3 ana kısmına ayrılır Tiroid bezi gelişimini surdurur, lenfatik sistem ilk defa oluşmaya başlarKalp kısımları plasma ve kan hucreleri ile dolarKan dolaşımı başlamıştırŞimdilik iki bolumden oluşan kalp dakikada 150 defa atmaktadır Doppler ultrason ile bebeğinizin kalp atımını doktorunuz size dinletebilirAkciğer gelişimi devam etmektedirSafra kesesi, mide, barsaklar ve pankreas gelişimini surdurur Plasentadan gelen kan karaciğere ulaşır Amniyon connecting stalkı cevreler ve icine alır Connecting stalk daha sonra erişkinde umbilikal vesicle adı verilen bir oluşum olarak kalırKol tomurcukları artık oldukca belirgindir buna karşılık bacak tomurcukları yeni oluşmaya başlar Embryo artık tamamen amniyon kesesi icinde yerleşmiştirSomitler kas ve kemikleri oluşturmak uzere farklılaşmaya başlar
Dışarıdan gebe olduğunuzu fark ettirecek hicbir değişim yoktur Bu donemde 12 kilo alınabilir ya da verilebilir Her iki durum da normaldir Gebeliğin erken belirtileri yavaş yavaş azalmaya başlar, buna karşın bulantı ve kusmalar artabilir Bu şikayetler ozellikle sabah erken saatlerde daha fazla olur
* 8 hafta
EL FALI BAKILIR !
Terminolojik acıdan bebeğiniz hala daha embryo olarak adlandırılmaktadır Bunun nedeni alt kısmında kuyruğa benzer bir cıkıntının olmasıdır Gelişmekte olan bebeğinizde kuculen tek bolum bu cıkıntıdır Diğer bolumler ise suratle buyumeye devam etmektedirOzellikle beyin ve kafa hızla buyumeye devam ederGoz kapakları kıvrım şeklinde ayırd edilebilir Alt cene belirginleşmeye başlarOmurilik gelişimini surdururUst damak farklılaşır Burnun ucu oluşur Dişetlerinin altında dişler gelişimini başlatırYemek borusu farklılaşır ve nefes borusundan ayrılırKalp icinde kapakcıklar fark edilmeye başlarKalbin 4 odacığı ayırdedilebilir Akciğerler yemek borusunun iki yanında yer alırlar Bobrek oluşmaya başlarKollar silindirik şekilde uzamaya başlarken uclarında el ayaları belirmeye başlar Kollarda sinir iletimi başlarYine kollar kıvrımlanır Bu kıvrım gelecekdeki dirsekdir
Hala daha kendinizi gebe gibi hissetmiyor musunuz? Onemli değil Onunuzde daha cok zaman ve yaşanacak şey var Orneğin gebelik oncesinde kapalı bir yumruk kadar olan rahiminiz artkı neredeyse portakal kadar oldu bile Rahimdeki bu buyumeler sizde zaman zaman hissedeceğiniz karın kramplarına neden olabilir Bu arada kendinizi ergenlik doneminde gibi hissedebilirsiniz Cunku hormonal değişimlere bağlı olarak cilt değişiklikleri baş gostermeye başlayacaktır Yağlı bir cilt ve sivilcelenme bunun en tipik gostergeleridir Psikolojik durumunuz yavaş yavaş duzelmeye başlar ve gebelik kabullenilir Artık gebeliğe alışmaya başlıyorsunuz
* 9 hafta
CİŞİM GELDİ!
Embryonik kuyruk iyice kaybolmuştur Kıkırdak ve kemik dokuları oluşmaya başlamıştır Barsaklar gobek kordonu icinden karın boşluğuna doğru goc etmeye başlarlarBeyin hala daha en buyuk organdır Yutak belli olmaya başlarAğız boşluğu oluşumu gorulebilir Kulak kepcesi farklılaşır Gozde retina iyice belli olabilir Goz kapakları fark edilebilirBurun delikleri belirirKoku almaya yarayan sinir oluşurYemek borusu uzar ve kalpden cıkan kan iki ayrı yonde pompalanmaya başlarMeme ucları belirgindirİnce barsaklar uzar, bobrek oluşumu tamamlanır ve ilk kez idrar uretmeye başlarİlkel cinsiyet hucreleri oluşmaya başlar Dış genital organların farklılaşması başlamıştırAncak hala daha kız yada erkek olduğu bellli değildir El ve dirsek belirginleşir Bacaklarda sinir iletimi başlarBebek icinde yuzduğu suyun icinde hafif hafif hareket etmeye başlar
Sizde ise ikinci adet donemi de gecikmiştir Belirgin bir kilo artışı olmasa da memeler buyurler ve dolgunluk ve hassasiyet olur Bu donemde destekleyici sutyen giymeye başlamak gerekebilir Mide iceriğinin yemek borusuna kacması sonucu yanma hissi olabilir Bu donemde gunluk kalori gereksiniminiz yaklaşık 300 kalori artmıştır Yeterli kalsiyum alabilmek icin bol bol sut icmelisiniz Eğer sut icmeyi sevmiyor iseniz ozel ilaclar ya da daha iyisi yağsız peynir gibi sut urunleri tuketebilirsiniz
* 10 hafta
HAREKET ZAMANI
Fertilizasyondan 4748 gun sonra ilk kez beyin dalgaları uretilmeye başlarKafa dik durumdadır ve ic kulakda denge sağlayan kısımlar gelişir Dudakların gelişimi tamamlanır Gozler kapalıdırGonadlar gelişir ve testis ya da over olarak farklılaşır Kalp gelişimini buyuk olcude tamamlar Govdenin dışında gelişmiş olan barsaklar karın boşluğu icine doğru iyice hareket ederlerDiz ve ayak belirginleşir Ayak parmakları ve tırnakları belli olur Kaslar guc kazanmaya başlarKız bebeklerde klitoris erkek bebeklerde ise penis gelişirHemen hemen butun eklemler ve kasların oluşumu tamamlandığı icin bebek artık su kesesi icinde hareket etmeye başlar, ancak bu hareketler sizin hissetmeniz icin yeterli değildirBu haftanın sonunda bebeğinizin organogenez adı verilen organ gelişimi donemi tamamlanmıştır Gebeliğin geri kalan kısmında bu organların olgunlaşması olacaktır
Bu donemlerde anne adayının duygu durumunda dalgalanmalar cok sık gorulur Kendinizi zaman zaman melankolik zaman zaman da cok mutlu hissedebilirsiniz Bu cok normal bir durumdur hem gelişen bebeğinizin dişleri hem de kendi diş etlerinizin sağlığı icin yeteri kadar flor aldığınızdan emin olmalısınız Kan hacminiz arttığı icin cildinize yakın toplardamarlarda koyulaşmalar fark edebilirsiniz Bu durum ozellikle bacaklar ve memelerde belirgindir Kilonuz da artık artmaya başladıBulantı ve kusmalarınızın azalmaya başlaması bu donemlerde beklenebilir
* 11 hafta
BANA FETUS DE!
Bu haftadan başlayarak artık icinizdeki bebeğiniz embryo olarak adlandırılmaz O artık kocaman bir FETUS ve boyu yaklaşık 3 santimetreGebeliğin en kritik donemi artık sona erdi Bu haftada beyin hızla buyumesini surdurmektedir ve fetusun boyunun yarısını kafa oluşturmaktadır Fetusun gozleri kapalıdır ve bu goz kapaklarının altında iris tabakası olgunlaşmasına devem etmektedir Bobreklerde idrar uretimi başladığından icinde yuzduğu amniyon sıvısının da miktarı artmaya başlar ve bu haftada yaklaşık 50 ml olur
Sizde ise rahim bir greyfurt buyukluğune ulaşmıştır ancak hala daha pelvis icinde yer alır Bulantılar azaldığından iştahda bir artış gorulur Bu donemde prenatal testlerden bazıları yapılabilir Doktorunuz bu konuda size yol gosterecektir Son gunlerde giderek populerite kazanan ilk trimester tarama testleri uclu test kadar gercekci sonuclar vermektedir
* 12 hafta
ANNE BEN GUZEL MİYİM?
Diş etlerinde 20 dişinde yerleri belli olmuştur Yuz insan gorunumundedir, ağız icinde ise ust damak birleşmeye başlamıştır Yuz derisi icinde kıl kokleri belirmeye başlar Fetusun gırtlağında ses telleri oluşumunu tamamlar ve teorik olarak fetus ses cıkartabilir Karın boşluğunda ise barsaklar karın icine girmiştir ve hareketleri başlamıştır Karaciğer safra salgılamaya başlar ve salgılanan safra safra kesesinde depolanır Tiroid, ve pankreas gelişimini tamamlar Pankreasdan insulin salgılanır Her iki cinsde de dış genital organlar gelişimini tamamlamamıştır ancak kızlarda buyuk ve kucuk dudaklar, erkeklerde ise penis ve torbalar dikkatli gozlem ile ayırt edilebilirEllerde ve ayaklarda tırnaklar uzamaya başlar Sinir sitemi biraz daha olgunlaşır ve fetusda refleksler gelişir Bu donemde cilt oldukca hassasdır kemiklerden bazıları sertleşmeye başlamıştır 12 haftaya gelindiğinde uterus yukarı doğru buyumeye devam eder ve pelvis dışına cıkarak karın boşluğuna girer Artık mesane uzerine cok fazla baskı yapmadığından sık idrar yapma isteği bir miktar azalır Bu durum son 3 aya kadar bu şekilde devam eder Bu haftalarda başağrısı ve başdonmesi şikayetlerine sık olarak rastlanır Duşuk tehlikesi cok buyuk olcude azalmıştır Doktorunuzun size bunu belirtmesi ile her anne adayında olduğu gibi siz de psikolojik acıdan rahatladığınızı fark edeceksiniz Diş etleri gebelikten olumsuz yonde etkilendiği icin diş hekiminizden randevu almanızda ve muayene olmanızda buyuk fayda olduğunu unutmayın Bu haftalar diş kontrolu icin oldukca uygun donemdir
* 13 hafta
DİNLENME ZAMANI
Fetus artık giderek daha fazla insana benzemektedir Gozler kafanın yan taraflarından ortaya doğru kaymaya başlar Kulaklar normal pozisyonuna doğru hareketlenir Dışarıdan bakıldığında bebeğin cinsiyeti kolaylıkla saptanabilir Ancak ultrasonografide cinsiyet tespiti icin henuz erkendirCok nadiren ve kaliteli cihazlarla bu haftada da cinsiyet saptamak mumkun olmaktadırBebeğin boyu biraz daha uzar Bu hafta ilk trimesterin son haftasıdır Gebeliğin erken bulguları ve yarattığı şikayetler hemen hemen hic kalmamıştırBu donemde cok fazla yorulmamak ve mumkun olduğunca dinlenmek gerekirRahim buyudukce gerilir ve etrafını cevreleyen ve kendisini yerinde tutan zarları da gerer Bu hafif bir kasık ağrısı şeklinde algılanabilir Round ligaman ağrısı olarak adlandırılan bu durum gelip gecicidir ve onemli değildir Herşeyi etkileyen hormonalar ciltte de değişikliklere neden olurlar Ozellikle yuz ve boyunda lekelenmeler olabilir Buna gebelik maskesi ya da chloasma adı verilir Gecici bir durumdur ve doğumdan sonra duzelir Artık karnınız buyumeye başlamıştır Eskiden olan kıyafetler dar gelmeye başlayabilir Gebe kıyafetleri satın almanın vakti gelmiştir
alıntı
