Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Halk Müziği şiirinin genel özellikleri
Millet edebiyatı nedir
Halk şiiri hakkında bilgi
Sözlü edebiyat geleneği, Türklerin İslamiyet'i kabulüyle başlayan kültürel değişikliklere ahenk sağlamış, özünü kaybetmeden biçim ve içerik bakımından bir takım değişikliklerle varlığını sürdürmüştür Başlıca halkın ortak yaşayışını, alkış ve değerlerini yansıtan bu geleneğe halk müziği edebiyatıadı verilir
Ahali Şiirinin Genel Özellikleri:
İçerik, tema ve şekil yönünden İslamiyet'ten önceki Türk Şiir geleneğiyle benzerlikler gösterir
Irk şiiri geleneğinde eser verenlerin çoğu halkın içinde gelip onların iki taraflı duygularını yansıtmayı amaçlayan, düzenli bir eğitimden almamış kişilerdir Özellikle anonim halk müziği şiiri ve âşık tarzı millet şiiri, genelde idareli durumu olmayan, hayatın zorluklarıyla mücadele eden, edebiyat estetiğinden fazla; ince bir seziş, duyuş idrak yeteneğine sahip Anadolu insanının zihniyet dünyası civarda oluşmuştur
Halk Müziği şiiri, an şiirinde olduğu gibi yüce, yüksek ve ideal olmaya yok hayatın gerçeklerine yönelik bir şiirdir Bu şiirde önemli olan biçim yok manadır Bu yönüyle soyut unsurlardan fazla fiziki unsurlar, hayali güzellerden çok gerçek güzeller; mitolojik kahramanlar, doğaüstü olay ve olgulardan çok jurnal hayatın gerçekleri şiirde işlenir
Sözlü gelenek içinde genelde da irticalen (doğaçlama, aniden ve içinden geldiği gibi anlatmak) oluşturulan irk şiiri, sonraki kuşaklara da genelde sözlü gelenek yoluyla aktarılmıştır
Şairlerin birçok şiirlerini birincil söylediklerinde yazıya geçirmedikleri için, şiirlerin birçoğu unutulmuş, hafızalarda kaldığı kadarıyla günümüze ulaşmıştır Günümüzde bu edebiyata ait bir şiirin, Anadolu'nun bambaşka yörelerinde, farklı varyantlarıyla karşımıza çıkmasının nedeni budur (Varyant: Bir eserin aslından fazla eksik ayrılan öbür biçimi)
Divan şairleri, kendi şiirlerinden beğendiklerini an adı bahşedilen kitaplarda toplayıp yazıya geçirmişlerdir Fakat, irk şiiri, yazılan bir şiir olmaktan ziyade söylenen bir şiir olduğu için şairlerin hayattayken kendi şiirlerini bir araya getirip yazıya geçirmeleri öyle muhtemel olmamıştır böylece bu şairlerin şiirleri başkaları tarafından mecmuaya da cönkdiye adlandırılan defterlerde toplanmıştır
zaman zaman Arapça ve Farsça sözcükler kullanılmışsa da halkın konuşma diliyle oluşturulmuştur Bilhassa anonim irk şiiriyle âşık tarzı ahali şiirinde Türkiye Türkçesinin müşterek sözcüklerinin yanında ürünlerin dilinde yöresel sözcüklere de rastlanır
Anlatım, dürüst, canlı ve yalındır Divan edebiyatındaki kadar edebî sanatlara artı yer verilmemiştir Lakin söyleyiş güzelliği yaratmak için kalıplaşmış benzetmelere (mazmunlara) başvurulmuştur İnci: diş, kalem: kaş, elma: yanak, ok: kirpik, suna: turna; ela göz, yeşil başlı ördek gibi
Şiirlerde, aşk, ayrılık, sevgiliye istek, doğa güzelliği, vefat, toplumsal olaylar, kahramanlık, din ve tasavvuf gibi temalar işlenmiştir
Şiirlerin nazım birimi genellikle dörtlüktür
Şiirler, hece ölçüsüyle söylenmiş, en çok 7, 8 ve 11'li kalıplar kullanılmıştır Divan şiirinden etkilenen bazı şairler aruz ölçüsünü de kullanmıştır (Âşık Ömer, Kâtibi, Üzgün, Gevheri, Erzurumlu Emrah, Bayburtlu Zihni gibi)
Halk Müziği şiirinde ahengi temin etmek için genelde yarım ve cinası uyak kullanılmıştır Bazen de yalnızca redife yer verilmiştir Millet şiiri geleneğindeki şairler özellikle ölçü ve kafiye yönünden an şairleri kadar özenli değiller, biçim mükemmelliğine önem vermezler Mesela 8'li hece ölçüsüyle söylenmiş bir şiirin bir takım dizelerinde 7 veya 9 hece bulunması, iki dizesinde bütün uyak bulunan bir dörtlüğün üçüncü dizesinde yarım kafiye kullanılması insanlar şiirinde ara sıra karşılaşılan bir durumdur Biçimle ilgili bu kusurların nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
Bazı, şairlerin okuryazar olmaması, biçim ve kafiye konusunda tatmin edici bilgiye sahip olmaması,
Şairlerin, şiirlerini saz eşliğinde ve hazırlıksız (irticalen) söylemeleri,
Kulak için uyak anlayışı benimsenmiştir
Şairlerin biçim güzelliğini yok, anlam güzelliğini ön planda tutmaları
Koşma, semai, mani, türkü, varsağı, gibi nazım şekilleri kullanılmış, konuları bakımından şiirler, güzelleme, koçaklama, hiciv, matem, nefes, ilahi, sathiye gibi isimler almıştır İşledikleri konuya tarafından adlandırılan bu ürünler insanlar şiiri nazım türlerini meydana getirmiştir
Şiirler çoğu vakit müzikle iç içedir, muhakkak bir ezgiyle söylenir *
Millet edebiyatı nedir
Halk şiiri hakkında bilgi
Sözlü edebiyat geleneği, Türklerin İslamiyet'i kabulüyle başlayan kültürel değişikliklere ahenk sağlamış, özünü kaybetmeden biçim ve içerik bakımından bir takım değişikliklerle varlığını sürdürmüştür Başlıca halkın ortak yaşayışını, alkış ve değerlerini yansıtan bu geleneğe halk müziği edebiyatıadı verilir
Ahali Şiirinin Genel Özellikleri:
İçerik, tema ve şekil yönünden İslamiyet'ten önceki Türk Şiir geleneğiyle benzerlikler gösterir
Irk şiiri geleneğinde eser verenlerin çoğu halkın içinde gelip onların iki taraflı duygularını yansıtmayı amaçlayan, düzenli bir eğitimden almamış kişilerdir Özellikle anonim halk müziği şiiri ve âşık tarzı millet şiiri, genelde idareli durumu olmayan, hayatın zorluklarıyla mücadele eden, edebiyat estetiğinden fazla; ince bir seziş, duyuş idrak yeteneğine sahip Anadolu insanının zihniyet dünyası civarda oluşmuştur
Halk Müziği şiiri, an şiirinde olduğu gibi yüce, yüksek ve ideal olmaya yok hayatın gerçeklerine yönelik bir şiirdir Bu şiirde önemli olan biçim yok manadır Bu yönüyle soyut unsurlardan fazla fiziki unsurlar, hayali güzellerden çok gerçek güzeller; mitolojik kahramanlar, doğaüstü olay ve olgulardan çok jurnal hayatın gerçekleri şiirde işlenir
Sözlü gelenek içinde genelde da irticalen (doğaçlama, aniden ve içinden geldiği gibi anlatmak) oluşturulan irk şiiri, sonraki kuşaklara da genelde sözlü gelenek yoluyla aktarılmıştır
Şairlerin birçok şiirlerini birincil söylediklerinde yazıya geçirmedikleri için, şiirlerin birçoğu unutulmuş, hafızalarda kaldığı kadarıyla günümüze ulaşmıştır Günümüzde bu edebiyata ait bir şiirin, Anadolu'nun bambaşka yörelerinde, farklı varyantlarıyla karşımıza çıkmasının nedeni budur (Varyant: Bir eserin aslından fazla eksik ayrılan öbür biçimi)
Divan şairleri, kendi şiirlerinden beğendiklerini an adı bahşedilen kitaplarda toplayıp yazıya geçirmişlerdir Fakat, irk şiiri, yazılan bir şiir olmaktan ziyade söylenen bir şiir olduğu için şairlerin hayattayken kendi şiirlerini bir araya getirip yazıya geçirmeleri öyle muhtemel olmamıştır böylece bu şairlerin şiirleri başkaları tarafından mecmuaya da cönkdiye adlandırılan defterlerde toplanmıştır
zaman zaman Arapça ve Farsça sözcükler kullanılmışsa da halkın konuşma diliyle oluşturulmuştur Bilhassa anonim irk şiiriyle âşık tarzı ahali şiirinde Türkiye Türkçesinin müşterek sözcüklerinin yanında ürünlerin dilinde yöresel sözcüklere de rastlanır
Anlatım, dürüst, canlı ve yalındır Divan edebiyatındaki kadar edebî sanatlara artı yer verilmemiştir Lakin söyleyiş güzelliği yaratmak için kalıplaşmış benzetmelere (mazmunlara) başvurulmuştur İnci: diş, kalem: kaş, elma: yanak, ok: kirpik, suna: turna; ela göz, yeşil başlı ördek gibi
Şiirlerde, aşk, ayrılık, sevgiliye istek, doğa güzelliği, vefat, toplumsal olaylar, kahramanlık, din ve tasavvuf gibi temalar işlenmiştir
Şiirlerin nazım birimi genellikle dörtlüktür
Şiirler, hece ölçüsüyle söylenmiş, en çok 7, 8 ve 11'li kalıplar kullanılmıştır Divan şiirinden etkilenen bazı şairler aruz ölçüsünü de kullanmıştır (Âşık Ömer, Kâtibi, Üzgün, Gevheri, Erzurumlu Emrah, Bayburtlu Zihni gibi)
Halk Müziği şiirinde ahengi temin etmek için genelde yarım ve cinası uyak kullanılmıştır Bazen de yalnızca redife yer verilmiştir Millet şiiri geleneğindeki şairler özellikle ölçü ve kafiye yönünden an şairleri kadar özenli değiller, biçim mükemmelliğine önem vermezler Mesela 8'li hece ölçüsüyle söylenmiş bir şiirin bir takım dizelerinde 7 veya 9 hece bulunması, iki dizesinde bütün uyak bulunan bir dörtlüğün üçüncü dizesinde yarım kafiye kullanılması insanlar şiirinde ara sıra karşılaşılan bir durumdur Biçimle ilgili bu kusurların nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
Bazı, şairlerin okuryazar olmaması, biçim ve kafiye konusunda tatmin edici bilgiye sahip olmaması,
Şairlerin, şiirlerini saz eşliğinde ve hazırlıksız (irticalen) söylemeleri,
Kulak için uyak anlayışı benimsenmiştir
Şairlerin biçim güzelliğini yok, anlam güzelliğini ön planda tutmaları
Koşma, semai, mani, türkü, varsağı, gibi nazım şekilleri kullanılmış, konuları bakımından şiirler, güzelleme, koçaklama, hiciv, matem, nefes, ilahi, sathiye gibi isimler almıştır İşledikleri konuya tarafından adlandırılan bu ürünler insanlar şiiri nazım türlerini meydana getirmiştir
Şiirler çoğu vakit müzikle iç içedir, muhakkak bir ezgiyle söylenir *
