HAMDUNI KASSAR
Fıkıh, hadis ve tasavvuf alimlerinden İsmi HamdUn bin Ahmed Kassar enNişabUri, kunyesi EbU Salih'tir Evliyanın buyuklerinden olup, veciz sozleri, tatlı ve tesirlidir 884 (H271)te NişabUr'da vefat edip, Hire ismindeki kabristanda defnolundu EbU Turab Nahşebi, Ali Nasrabadi, EbU Hafs NişabUri gibi buyuklerin sohbetlerinde bulundu Ebu'lHasan BarUsi'nin talebesi olup, SufyanıSevri'nin mezhebindeydiNefsin arzularına uymaması, haram ve şuphelilerden sakınması cok fazlaydı
Bir gece, vefat etmek uzere olan hasta bir dostunu ziyarete gitti Yanında bulunurken hasta vefat etti HamdUnı Kassar hemen orada yanan mumu sondurdu ve; Dostumuzun vefat etmesiyle mum varislerin oldu Onların ise, mumu kullanmamıza izin verip vermeyeceklerini bilemiyoruzbuyurdu
Talebeleri sıdk ve ihlas kazanmaya calışırlar, farzlara cok dikkat ederlerdi, İbadetleri, hayratı, sunnetleri, nafile ibadetleri cok yaparlardı Riyaya, gosterişe yakalanmaktan cok korktukları icin ibadetlerini gizlerler, gorunmesinden korkarlardı Herkese tatlı soyleyerek, guler yuzlu davranıp, iyilik ederlerdi Dunyaya duşkun değillerdi HamdUnı Kassar'ın talebeleri arasında, kendisine en cok bağlı olan ve kendisinden en cok istifade eden Muhammed bin Munazil'di
HamdUnı Kassar'ın yuksek derecesi, guzel halleri ve hikmetli sozleri yayılınca, bazı buyuk zatlar kendisine muracaat edip; Artık konuşunuz, halka nasihat edinizdiye ısrar ettiler Kendini buna layık gormeyip; Bir kimse, sustuğu zaman din bozulur, konuştuğu zaman bozukluk kalmaz ise, boyle bir zatın konuşması doğru olur Bizim gibilerin halka nasihat etmesi uygun olmayıp, kalplere tesir etmez Kalplere tesir etmeyecek sozu soylemek, ilmi hafife almak ve dini kucumsemek olurbuyurdu
Kendisine sordular ki: Eski buyuklerin sozleri, bizim sozlerimizden daha tesirliydi Bunun hikmeti nedir?cevabında buyurdu ki: Onlar, Allahu tealanın rızası, İslamiyetin izzeti, yukselmesi ve nefslerinden kurtulmaları icin konuşurlardı Biz ise nefsimiz icin, dunyalık ele gecirmek ve insanlar tarafından kabUl gormek icin konuşuyoruz Boyle olunca, elbette sozlerimiz kimseye tesir etmez
Kendisinden nasihat isteyen bir kimseye, Dunya icin hicbir şeye kızmabuyurdu
Buyurdu ki: Kim kendi nefsini, Firavun'un nefsinden daha hayırlı zannederse, kibirli olduğunu gostermiş olur
Gecmiş buyuklerin ahlak ve yaşayışlarını inceleyen, kendi kusurlarını anlar ve buyuklerden geri kalma sebeplerini oğrenir Eshabı kiramın, Selefi salihinin, velilerin hayat hikayelerini okumak, iyi huylu olmaya sebeb olur
Kendinde bulunduğu zaman gizli kalmasını istediğin bir şeyi, başka birinde gorursen ifşa etme
Bir sarhoşla karşılaşırsan, ona buğzetme, kotu soyleme, cunku, o duruma sen de duşebilirsin
Size iki şey tavsiye ediyorum; 1) Alimlerle sohbet edin, 2) Cahillerden uzaklaşın
Comertlik kadar guzel, cimrilik kadar cirkin bir huy bilmiyorum
Soz oyle olmalı ki, tekrar etmeye luzum kalmamalı, tesirini hemen gostermelidir
Dostlar arasındaki ulfetin, yakınlığın kalkması, dunya sevgisindendir
İcinden cıkamadığınız mevzUlarda, alimlere gidip sorunuz Onlardan istifade edebilmeniz icin; kendinizi hic kabUl edip, cahil olduğunuzu soyleyerek, samimiyet, tertemiz bir kalb ve edeb ile gitmeniz lazımdır
Alim, ilmi onunla amel etmek, ilme uymak icin oğrenir Sozu dinlenilen ve yaşayışı buyuklerin yaşayışına uygun olan kimsedir Alimler huşU sahibidirler Susleri vera ve takva, sozleri Allahu tealayı zikir ve O'nun emir ve yasaklarını insanlara bildirmek, susmaları Allahu tealanın nimetlerini tefekkurdur İnsanlara cok nasihat ederler İnsanların ayıplarını yuzlerine vurmazlar Allahu tealadan başka her şeyden yuz cevirirler Hepsi ahirete yarayan işlerle meşgUl olurlar
Gafleti şoyle tarif etmiştir: Kulun Rabbini unutup, O'nun rızasını aramayı bırakıp, nefsinin esiri olmasıdır Dunya icin suslenen kendisine bir fayda ve zarar vermeye gucu yetmeyen kimselere, insanlara karşı gosteriş yapmasıdır Boyle kimseden daha aşağı kimse yoktur Dunyayı gozunde kucultmezsen, dunya ehli gozunde kuculmez İnsan gucu yettiği kadar kendi kusurlarını gormeye calışırsa, kendini beğenme belasından kurtulur
Tevekkul nedir?diye sorulunca; On bin dinar paran olsa bir dinar da borcun olsa bu borcun uzerinde kalmasından olmeden once emin olmamandır Aynı şekilde on bin dinar borcun olsa, bunu odeyecek hicbir şey de bırakmasan, Allahu tealanın o borcunu odeyecek bir vesile vermesinden umid kesmemendir
1) HilyetulEvliya; c10, s231
2) TabakatulKubra; c1, s84
3) Risalei Kuşeyri; c1, s103
4) TezkiretulEvliya; c1, s293
5) TabakatusSUfiyye; s123
6) NefehatulUns Tercumesi; s113
7) SıfatusSafve; c4, s109
8) İslam Alimleri Ansiklopedisi; c3, s174
Fıkıh, hadis ve tasavvuf alimlerinden İsmi HamdUn bin Ahmed Kassar enNişabUri, kunyesi EbU Salih'tir Evliyanın buyuklerinden olup, veciz sozleri, tatlı ve tesirlidir 884 (H271)te NişabUr'da vefat edip, Hire ismindeki kabristanda defnolundu EbU Turab Nahşebi, Ali Nasrabadi, EbU Hafs NişabUri gibi buyuklerin sohbetlerinde bulundu Ebu'lHasan BarUsi'nin talebesi olup, SufyanıSevri'nin mezhebindeydiNefsin arzularına uymaması, haram ve şuphelilerden sakınması cok fazlaydı
Bir gece, vefat etmek uzere olan hasta bir dostunu ziyarete gitti Yanında bulunurken hasta vefat etti HamdUnı Kassar hemen orada yanan mumu sondurdu ve; Dostumuzun vefat etmesiyle mum varislerin oldu Onların ise, mumu kullanmamıza izin verip vermeyeceklerini bilemiyoruzbuyurdu
Talebeleri sıdk ve ihlas kazanmaya calışırlar, farzlara cok dikkat ederlerdi, İbadetleri, hayratı, sunnetleri, nafile ibadetleri cok yaparlardı Riyaya, gosterişe yakalanmaktan cok korktukları icin ibadetlerini gizlerler, gorunmesinden korkarlardı Herkese tatlı soyleyerek, guler yuzlu davranıp, iyilik ederlerdi Dunyaya duşkun değillerdi HamdUnı Kassar'ın talebeleri arasında, kendisine en cok bağlı olan ve kendisinden en cok istifade eden Muhammed bin Munazil'di
HamdUnı Kassar'ın yuksek derecesi, guzel halleri ve hikmetli sozleri yayılınca, bazı buyuk zatlar kendisine muracaat edip; Artık konuşunuz, halka nasihat edinizdiye ısrar ettiler Kendini buna layık gormeyip; Bir kimse, sustuğu zaman din bozulur, konuştuğu zaman bozukluk kalmaz ise, boyle bir zatın konuşması doğru olur Bizim gibilerin halka nasihat etmesi uygun olmayıp, kalplere tesir etmez Kalplere tesir etmeyecek sozu soylemek, ilmi hafife almak ve dini kucumsemek olurbuyurdu
Kendisine sordular ki: Eski buyuklerin sozleri, bizim sozlerimizden daha tesirliydi Bunun hikmeti nedir?cevabında buyurdu ki: Onlar, Allahu tealanın rızası, İslamiyetin izzeti, yukselmesi ve nefslerinden kurtulmaları icin konuşurlardı Biz ise nefsimiz icin, dunyalık ele gecirmek ve insanlar tarafından kabUl gormek icin konuşuyoruz Boyle olunca, elbette sozlerimiz kimseye tesir etmez
Kendisinden nasihat isteyen bir kimseye, Dunya icin hicbir şeye kızmabuyurdu
Buyurdu ki: Kim kendi nefsini, Firavun'un nefsinden daha hayırlı zannederse, kibirli olduğunu gostermiş olur
Gecmiş buyuklerin ahlak ve yaşayışlarını inceleyen, kendi kusurlarını anlar ve buyuklerden geri kalma sebeplerini oğrenir Eshabı kiramın, Selefi salihinin, velilerin hayat hikayelerini okumak, iyi huylu olmaya sebeb olur
Kendinde bulunduğu zaman gizli kalmasını istediğin bir şeyi, başka birinde gorursen ifşa etme
Bir sarhoşla karşılaşırsan, ona buğzetme, kotu soyleme, cunku, o duruma sen de duşebilirsin
Size iki şey tavsiye ediyorum; 1) Alimlerle sohbet edin, 2) Cahillerden uzaklaşın
Comertlik kadar guzel, cimrilik kadar cirkin bir huy bilmiyorum
Soz oyle olmalı ki, tekrar etmeye luzum kalmamalı, tesirini hemen gostermelidir
Dostlar arasındaki ulfetin, yakınlığın kalkması, dunya sevgisindendir
İcinden cıkamadığınız mevzUlarda, alimlere gidip sorunuz Onlardan istifade edebilmeniz icin; kendinizi hic kabUl edip, cahil olduğunuzu soyleyerek, samimiyet, tertemiz bir kalb ve edeb ile gitmeniz lazımdır
Alim, ilmi onunla amel etmek, ilme uymak icin oğrenir Sozu dinlenilen ve yaşayışı buyuklerin yaşayışına uygun olan kimsedir Alimler huşU sahibidirler Susleri vera ve takva, sozleri Allahu tealayı zikir ve O'nun emir ve yasaklarını insanlara bildirmek, susmaları Allahu tealanın nimetlerini tefekkurdur İnsanlara cok nasihat ederler İnsanların ayıplarını yuzlerine vurmazlar Allahu tealadan başka her şeyden yuz cevirirler Hepsi ahirete yarayan işlerle meşgUl olurlar
Gafleti şoyle tarif etmiştir: Kulun Rabbini unutup, O'nun rızasını aramayı bırakıp, nefsinin esiri olmasıdır Dunya icin suslenen kendisine bir fayda ve zarar vermeye gucu yetmeyen kimselere, insanlara karşı gosteriş yapmasıdır Boyle kimseden daha aşağı kimse yoktur Dunyayı gozunde kucultmezsen, dunya ehli gozunde kuculmez İnsan gucu yettiği kadar kendi kusurlarını gormeye calışırsa, kendini beğenme belasından kurtulur
Tevekkul nedir?diye sorulunca; On bin dinar paran olsa bir dinar da borcun olsa bu borcun uzerinde kalmasından olmeden once emin olmamandır Aynı şekilde on bin dinar borcun olsa, bunu odeyecek hicbir şey de bırakmasan, Allahu tealanın o borcunu odeyecek bir vesile vermesinden umid kesmemendir
1) HilyetulEvliya; c10, s231
2) TabakatulKubra; c1, s84
3) Risalei Kuşeyri; c1, s103
4) TezkiretulEvliya; c1, s293
5) TabakatusSUfiyye; s123
6) NefehatulUns Tercumesi; s113
7) SıfatusSafve; c4, s109
8) İslam Alimleri Ansiklopedisi; c3, s174