bilgisayarci
FD Üye
Vücutta gerçekleşen her bir fonksiyonu biyolojik bir bilgisayar sistemi üzere tek tek hesaplayarak denetim eden beynin, hakkında bildiklerimiz açısından aslında insan vücuduna ölçeklenmiş bir cihan olduğu söylenebilir. Yani hülasa, beynin tam kapasitesi ve fonksiyonları hakkında bildiklerimizin epey kısıtlı olduğunu söyleyebiliriz.
Ancak bu bahis üzerine yapılan her bir bilimsel araştırma ile bildiklerimizin hudutları biraz daha gelişmeye devam ediyor. Şimdiyse Nature Metabolism’de yayımlanan yeni bir araştırma, hamilelik esnasında yaşanan ve ‘aşerme’ olarak bilinen yeme dürtülerinin beynin hangi bölümü tarafından denetim edildiği gizemine ışık tutuyor.
Aşerme, beynin ödül devreleri ile tat, duyu ve motor sistemlerinden sorumlu alanlarında gerçekleşiyor
Hamile bayanların genelde hamileliklerinin birinci 4 ayı boyunca hissettikleri aşerme, sıradan yiyeceklerden tutun da bazen epeyce tuhaf olabilen besin kombinasyonlarına kadar çok fazla şeyi içerebiliyor. Pekala bu aşermeler nasıl ve beynin hangi bölümünde başlıyor?
Araştırma grubunun, tıpkı beşerler üzere hamilelik devrinde aşerdiğini keşfettiği gebe fareler üzerinde yapılan testlerde, beynin ödül devreleri ile tat, duyu ve motor sistemlerinden sorumlu beyin alanlarında değişiklikler olduğu keşfedildi. Takım, dişi farelerin hamilelik periyodunda dopamin isabetleri sağlamaktan ve beyni aksiyonları için ödüllendirmekten sorumlu olan mezolimbik yol içinde, beynin ödül sisteminin bir modülü olan bir bölgede dopamin reseptörü D2R'den daha yüksek dopamin düzeyleri ve artan aktivite tespit etti.
Araştırmaya dair "Bu bulgu, hamileliğin D2R nöronları aracılığıyla mezolimbik nöral devrelerin büsbütün yeniden düzenlenmesine sebep olduğunu gösteriyor" biçiminde kaydeden İspanya'daki August Pi i Sunyer Biyomedikal Araştırma Enstitüsü'nden nörobiyolog Roberta Haddad-Tóvolli, "Bu nöronal hücreler - ve onların değişimi - isteklerden sorumlu olacaktır, zira hamilelik sırasında tipik olan besin korkusu, aktivitelerini engelledikten sonra ortadan kalkmıştır." tabirlerini kullanıyor. Bu çalışmanın bilhassa fareler üzerine olması ise sakın sizi yanıltmasın. Şayet fare beyni ve insan beyni ortasında, bilim insanlarının insan anne adaylarının da benzer bir süreçten geçtiğini düşünmeleri için gereğince ortak nokta bulunuyor.
Aşerilen her şeyin yenilmesi, bebeğin gelişimini olumsuz bir biçimde etkiliyor olabilir
Bununla birlikte aşermenin embriyonik büyümeyi çeşitli hallerde desteklediği düşünülüyor; lakin gebelerin aşerdiği yüksek kalorili yiyeceklerin, bebekler ve anneleri üzerinde potansiyel olumsuz yönlerinin olduğu gerçeği bir sorun oluşturuyor. Bunun üzerine aşerme sonucu istediklerini yiyen gebe farelerin yavrularını inceleyen araştırmacılar, yeni kuşakta metabolizma ve nöral devrelerde farklılıklar olduğunu gözlemlediler.
Elde ettikleri sonuçların şok edici olduğunu tabir eden Barselona Üniversitesi’nden nörobiyolog Marc Claret, bu alanda daha evvel gerçekleştirilen araştırmaların birçoklarının obezite, yetersiz beslenme yahut kronik gerilim üzere annenin kalıcı alışkanlıklarının bebeğin sıhhatini nasıl etkilediğine odaklandığını belirterek, "Ancak, bu çalışma, aşerme üzere kısa fakat tekrarlayan davranışların, yavruların psikolojik ve metabolik kırılganlığını artırmak için kâfi olduğunu gösteriyor." şeklinde kaydediyor.
Fare yavruları üzerinde yapılan takip testlerinde ise araştırmacılar, yavrularda kilo alımı, telaş ve yeme bozuklukları ile ilgili potansiyel sorunlar olduğunu tespit ettiklerini belirtiyor. Bu dataların beşerler için de geçerli olup olmadığı kesin olarak bilinmese de araştırmanın sonuçlarının pek de güzele işaret etmediği söylenebilir.
Bununla birlikte çalışmanın ardındaki grup, araştırmanın anne adayları için beslenme kılavuzlarına, hasebiyle da hem annenin hem de bebeğin sıhhatine katkıda bulunmasına yardımcı olabileceğini umuyor. Araştırmacılar ayrıyeten, hamilelikte aşermenin altta yatan nedenlerine dair mümkün olduğunca fazla bilimsel araştırma yapılmasının da ehemmiyetine de dikkat çekiyor. Hususa dair Claret, "Bu isteklerle ilgili birçok efsane ve tanınan inanç olsa bile, onlara neden olan nöronal sistemler yaygın olarak bilinmiyor, “ tabirlerini kullanıyor.