Hamilelikte çatı muayenesi nasıl yapılır? Çatı darlığı belirtileri neler, doğumu etkiler mi?

Hamileliğin 37. haftasından sonra jinekologlar tarafından yapılan çatı muayenesi, pek çok gebenin endişeli düşüdür. Pekala çatı muayenesi nedir? Hamilelikte çatı muayenesi nasıl ve ne vakit yapılır? Çatı darlığı var ise alışılagelmiş veladet yapılır mı? Hamilelikte çatı muayenesi acır mı ağrı var mı? Hamilelikte çatı muayenesi erken veladeti tetikler mi? Çatının darlığı nasıl anlaşılır, çatı darlığı belirtileri neler?

Hamilelik periyodunun 37. haftasından sonra yapılan çatı muayenesi, biraz farklı usullerle uygulandığı için pek çok ana adayında telaş ve tasa veren bir durumdur. Çatı (pelvis) kemiklerinin doğuma münasebetli olup olmadığını anlamanın en şık yolu olan bu çatı muayenesinde, ana adayının hangi veladet formunu daha rahat yapabileceği ortaya çıkmaktadır. Alışılagelmiş veladet korkusu sebebiyle direkt olarak sezaryen düşünen ana adaylarının çatı muayenesi olması kaide değildir. Muayene sonucunda çatının dar olduğunun görülmesi hiçbir ana adayında rastgele bir doğuramama üzere duruma yol açmaz iken olağan tevellüt noktasına sezaryenin tercih edilmesi gözlemlenebilir. Çevresel etkenlerden ötürü ortaya çıkabilecek olan çatı muayenesi korkusu, ana adaylarının yerinde habere sahip olmamasından kaynaklanmaktadır. İşte hamilelikte çatı muayenesi ile ilgili bilinmesi gerekenler..



ÇATI MUAYENESİ NEDİR? ÇATI MUAYENESİ NASIL YAPILIR?


Hamileliğin son trimesterındaki 37. haftadan sonra jinekolojik olarak vajinal yolla yapılan çatı muayenesi bebeğin o anki durumu ve veladet biçimi hakkında malumat vermeyi sağlayacaktır. Veladet esnasında karşılaşılabilecek  kimi sıkıntıları evvelce fark etmeye ve ona yönelik tedbirler alınabilmesi için kıymetli olan çatı muayenesinde, tabip iki parmağıyla çatı kemiklerinin durumunu tespit eder. Çatı muayenesi esnasında alt tarafın komple çıkartılması gerekir. Hekim eline eldiven geçirerek vajinanın iç kısmını ve rahim ağzını denetim eder. Muayenede spekulum aleti kullanılarak vajina genişletilir. Tabip bu esnada içerisi inceler.

Çatıdaki darlık ve genişliğe bakarak alışılagelmiş tevellüdün yapılıp yapılamayacağı konusunda bilgilendirilen ana adaylarının bu esnada kendilerini rahat hissetmesi değerlidir.


Çatı muayenesi uygulanırken rahmin ağız kısmı açık olmayacağı için bebeğin başına ya da başka organlarına karşı temasta bulunulamaz. Şayet tabip çatının alışılagelmiş tevellüt için ziyade dar olduğunu söylerse hiç deneme bile yapılmadan sezaryen gerekir. Yinede veladet formu için en kesin haberin tevellüt sırasında gerçekleşeceği unutulmamalıdır. Zira doğumda rahim ağzı açık olacak ve bebeğin durumu daha düzgün değerlendirilebilecektir.



HAMİLELİKTE ÇATI MUAYENESİ NEDEN YAPILIR?

Hak arasında 'Alttan muayene' olarak da nitelendirilen çatı muayenesinde bebeğin içinden geçeceği pelvik kemiklerinin doğuma hazır olup olmadığını denetim etmek hedefiyle yapılır. Vajinada yapılan bu çatı muayenesi ana adayının hangi teknikle veladet yapabileceğini, bebeğin veladet kanalında olup olmadığını, hangi durumda bebeğin durduğu, rahim ağzında sancıyla bir arada açılma olup olmadığını belirleme ve rastgele bir enfeksiyon durumunun olup olmadığını tespit etmede değerlidir.

ÇATI MUAYENESİ ACITIR MI? HAMİLELİKTE ÇATI MUAYENESİ KAIDE MI?

Hamilelik devrinde en çok korkulan muayenelerden biri olan alttan yani çatı muayenesi ağrılı geçmez. Son haftalarda vajina esnek olacağı için gebe olmayanlara nazaran çok daha rahat vajinaya bakılıp denetim edilebilir. Birçok vakit hiç olmayan lakin kimi vakitte hafif lekelenme ya da kanamalarla kendini gösteren çatı muayenesinin ne ana adayına ne de bebeğe hiçbir zararı yoktur.



HAMİLELİKTE ÇATI MUAYENESİ NE VAKIT YAPILIR?

Gerekmediği sürece 1. ve üçüncü trimesterda yapılan çatı muayenesinin birinci aylarda yapılmasının nedeni; rahim ağzının bebeği tutması için gereğince örtülü olup olmamasına bakmaktan kaynaklanır. Yapılan birtakım testler sonucunda sorun görülmezse, hamileliğin 37. haftasına kadar bir daha çatı muayenesi yapılmaz.

37. hafta geçtikten sonra rahimdeki açılmayı denetim etmek ve tevellüt halini belirlemek için yapılan çatı muayenesi kimi hamileliklerde mecburî hale gelebilir. Onlar şunlardır:

Erken veladeti tetikleyen riskler varsa,
Hamilelikte lekelenme görülmüşse,
Genital herpes üzere vajinal enfeksiyonlar varsa,
Pelvik yerde açılma varsa çatı muayenesi tekrarlanabilir.



ÇATININ DAR OLMASI NE DEMEK? ÇATININ DARLIĞI NASIL ANLAŞILIR?

Tevellüt esnasında pelvik kemiklerinin arasından geçecek olan bebeğin 4 kilonun üzerinde olması çatı darlığı muayenesini kritikleştirecektir. Bebeğin dış yerküreye çok kolay bir formda çıkması için 3 ana öge değerlidir. Rahmin itici kuvveti, pelvis ve bebek bu üç ögesi kapsar. 

Alttan yapılan müdahalede çatının dar olduğu tespit edilmişse ve bebeğin ilerlemesinin zorlaşacağı belirlenmişse bebek sezaryen ile yerküreye gelir. Çocukluk evresindeyken geçirilen Raşitizm rahatsızlığı ya da kemikleri etkileyecek rastgele bir kaza yahut hastalık çatının darlığı konusunda tesirli olabilir.

ÇATISI DAR OLANLAR SIRADAN VELADET YAPABİLİR Mİ?

Çatısı yani pelvisleri dar olan gebeler için önerilen veladet usulü sezaryen olsa da kimi ana adayları sıradan veladet için ısrarcı olabiliyor. Bu üzere durumlarda kavi ve riskli ihtimaller düşünülmelidir ve en sağlıklı tevellüt biçimi hangisiyse o tercih edilmelidir.


ÇATI MUAYENESİ HANGİ GEBELERDE YAPILMAZ?

Olağan tevellüt yapmayacak gebelerin ya da ikiz üzere çoğul hamilelikler sonucunda ana adaylarının çatı muayenesi yaptırması gerekmemektedir.

ÇATI MUAYENESİ VELADETI TETİKLER Mİ? ÇATI MUAYENESİNİN ERKEN DOĞUMA TESIRI VAR MI?

Ana adayı ve bebeğin sıhhati için rastgele bir zararı olmayan çatı muayenesinde erken veladet riski bulunur, bu nedenle 37. haftadan evvel alttan muayenenin yapılması önerilmez.