iltasyazilim
FD Üye
Hareket ve kuvvet arasındaki ilişki
Hareket ve baskı ilişkisi hakkında data
Kuvvet Duran Cisimleri Hareket Ettirir, Hareketli Cisimleri Durdurur, Hareketin Yönünü Değiştirir
Evrendeki her şey ya hareket halindedir veya atıl yani tembel haldedir Hareket, cismin konumunun kesintisiz biçimde değişmesidir Hareket halindeki bir cismi önlemek ve hareketsiz ışık halkası getirmek veya hareketsiz durumdaki bir cismi harekete dinmek için zorlama denen bir etkinin uygulanması gerekir
Zor, bir cismi harekete geçirebilmek, hareket halindeki bir cismi durdurabilmek, hareketin yönünü veya hızını değiştirebilmek için zorunlu olan itme veya çekme miktarıdır Çim kırkma makinesini iten bir bahçıvan, gezgin vagonlarını çeken lokomotif, duvarda asılı olan bir resmi tutan tırnak defalarca baskı uyguluyor demektir Eğer bu kuvvetler uygulanmıyor olsaydı, çim biçme makinesi ile vagonlar hareket etmez, resim yere düşerdi
Bütün bu itme, çekme ve alıkoyma örneklerinde, baskı, üzerinde tesir yaptığı cisimle gerçekte bağlantı halindedir Millet uygulayabildikleri kuvvetin miktarını arttırmak için kaldıraç, makara ve fren gibi mekanizmalar geliştirmişlerdir Bu cins mekanizmalara kolay alet denir Fakat daha zinde kuvvetler edinmek ve uygulamak amacıyla daha karmaşık makinelerde geliştirilmiştir Örneğin, değişik yakıtların yakılmasıyla açığa çıkan enerjiyi denetleyerek büyük bir kuvvete dönüştüren motorlar, bu tür gelişkin makinelerdir
Bütün kuvvetlerin etkiledikleri cisme bağlantı etmeleri gerekmez, yani bazı kuvvetler uzaktan etkiler Bu tür kuvvetlerden ikisi elektrik ve magnetizmadır Bir üçüncüsü de, her lahza yaşadığımız yerçekimi kuvvetidir; yerçekimi, dünyanın üzerindeki bütün cisimlere uyguladığı yere doğru çekme kuvvetidir Elimizde tuttuğumuz bir tuğlayı bıraktığımız anda tuğla, yerçekiminin etkisiyle yere düşer, giderken düşerken hızı giderek artar; hızdaki bu artışa ivme denir Ama eğer tuğlayı elimizde taşıyorsak, tuğla üstünde yukarı dürüst bir itme kuvveti uygulayarak yerçekimi kuvvetini dengeliyoruz demektir; bu durumda uyguladığımız itme kuvveti ile yerçekimi kuvveti birbirine eşittir Bir römorkör, arkasına halatla yan bir mavnayı kanalda sabit bir çabucak çekerken, halatın mavna üzerinde uyguladığı çekme kuvveti, su direncinin doğurduğu kuvvete eşittir; römorkör birazcık daha kuvvetlice çekerse mavna da daha süratli hareket eder 1687 ’de büyük İngiliz bilim adamı Sir Isaac Newton zor ve hareketle ilgili üç yasa yayımladı Bunlara Newton hareket yasaları denir
1 Atıl halde duran yada değişmez bir hızla hareket etmekte olan bir cisme, herhangi bir başka şiddet uygulanmadığı sürece bu hareketsiz halini yada sabit seri hareketini korur (Otobüs birdenbire durduğunda yolcuların birdenbire öne dürüst savrulduklarına dikkat etmişsinizdirSavrulmanın nedeni, yolcuların durma anından önceki değişmez seri hareketlerini sürdürmeleridir)
2 Belirtilmiş bir şipşak yol almakta olan bir cismin hızını değiştirmek için zorunlu olan kuvvetin miktarı, cismin kütlesine ve cisme kazandırılmak istenen ivmenin miktarına bağlıdır (Bir golf topunu önlemek, aynı çabucak hareket eden bir pingpong topunu durdurmaktan daha zordur;çünkü golf topunun kütlesi daha büyüktür)
3 Her tesir, kendisine eşdeğer ve zıt yönde bir tepki doğurur (Bir jet uçağında,motor koskocoman bir gaz kütlesini sürekli olarak arkaya dürüst püskürtür; böylece de ters yönde,yani öne doğru itilir) Elde tutulan, yani üzerinde yukarıya içten bir zor uygulanan tuğlanın yere düşmemesi de bu yasayla açıklanır
Hareket halindeki tüm cisimler, momentum denen bir özelliğe sahiptir; cismin momentumu, kütlesi ile hızının çarpımına eşittir Newton ’un ikinci hareket yasasından, bir cismin momentumundaki metamorfoz oranın, o cismi etkileyen şiddetle orantılı olduğu görülebilir Momentum korunumlu bir özelliktir; yani örneğin, açıklanmış momentumlarla birbirine yakında olacak olan iki ceset çarpıştıklarında, toplam momentumlarında bir değişiklik olmaz
Kuvvet birimi newtondur 1 newtonluk bir güç, 1 kilogramlık bir kütlenin hızını saniyede 1 metresaniye dek, yani 1 metresaniye dek değiştirir
Bir yüzeyin üzerine sürükleyici olarak dağılmış halde basan kuvvete basınç denir Basınç, bölüm alana düşen zorlama miktarıyla ölçülür Zor miktarı ise siklet birimleriyle açıklama edilirDünya yüzeyindeki alışılagelmiş hava basıncı, santimetre kareye takriben 1 kilogramdır Bu Dünya yüzeyinin ve onun üzerindeki her şeyin her santimetre karesinin 1 kilogramlık bir ağırlıkla aşağıya içten bastırılıyor olması demektir
KUVVET
Bir cismin denge durumunu, ya da şeklini değiştiren sebebe güç denir Seslenmek oluyor oysa zorlama, bir cismi hareket ettirebilir, durdurabilir; veya cismin hareket doğrultusunu ve şeklini değiştirebilir Bir cismi iterken, çekerken, ya da kaldırırken adale kuvveti harcarız Bir vasıta aracının ya da asansörün hızı (ya da ivmesi) değiştiği zaman, hareket ettiren kuvvetin farkına varabiliriz
Fizik biliminin bir dalı olan mekanik, cisimlerin denge durumlarını ve hareketlerini inceler Mekaniğin manâlı bir konusu olan zorlama, ne nesil olursa olsun, yani ister cansız bir cisim, ister bir canlı tarafından meydana getirilsin, bir vektör ile gösterilir
KUVVETİN SINIFLANDIRILMASI
Her ne kadar fizikçiler,Einstein ’ın çalışmalarından bu yana tüm kuvvetlerin tek bir olaydan (elektromagnetik durum)kaynaklandığını düşünürlerse de, kuvvetler üç kümede sınıflandırılırlar:
1 Uzaktan etkiyen kuvvetler yada alan kuvvetleri;
2 Bağlantı kuvvetleri (ama iki sistemin bağlantı kurması sonucu ortaya çıkar);
3 Kohezyon (iç tutunum) kuvvetleri (katı cisimlerin bükülmezliğini sağlarlar)
BÖLGE KUVVETLERİ: Bir cismin her bir öğesinin kütlesi üstüne etkirler; böylece alan kuvvetlerine, bir yüzey üstüne tesir eden temas kuvvetlerinden ayırt etmek amacıyla , kütle kuvvetleri de denir Alan kuvvetleri, havasız bir ortam içinde bile birbirinden uzaktaki cisimlere etkirler Bunlar yerçekimi kuvvetleri, cisimlerin ağırlığı ve elektrostatik, magnetik, elektromagnetik kuvvetlerdir
TEMAS KUVVETLERİ: Birbirleri ile ilişki halindeki katıların, içine girilmez ve bozulmaz olma özelliğinden kaynaklanırlar Her iki cisme de karşılıklı, küçük bir yüzeyde (bağlantı yüzeyi) gerçekleşen bağlantı sonucu, bu bölgenin yakınlarında, katı hafifçe biçim değiştirir Temas kuvvetleri yüzeye dikey olduklarında, sürtünmesiz temas söz konusudur Oysa, bir katı, bir başkasına oranla yer değiştiriyorsa, temas kuvvetleri, yüzeye oranla eğiktirler: Bu duruma da sürtünmeli bağlantı denir
KOHEZYON KUVVETLERİ: Katıyı yaratıcı atomlar, moleküller yada iyonlar arasında etkirler Makroskobik düzeyde, bu kuvvetler temas kuvvetlerini andırırlar, ama atomik ölçekte, bölge kuvvetleri niteliğindedirler Katılar arasındaki temas etkileşimlerinde temel nitelikte bir rol oynamakla birlikte, açık açık işe karışmazlar
KUVVETİN ELEMANLARI
* Kullanım noktası: Kuvvetin uygulandığı noktadır
* Doğrultu: AB doğrultusu kuvvetin doğrultusudur
* Yönü: Ok işareti ile gösterilen yön kuvvetin yönüdür
* Şiddeti: AB vektörünün büyüklüğü kuvvetin şiddetini gösterir *
Hareket ve baskı ilişkisi hakkında data
Kuvvet Duran Cisimleri Hareket Ettirir, Hareketli Cisimleri Durdurur, Hareketin Yönünü Değiştirir
Evrendeki her şey ya hareket halindedir veya atıl yani tembel haldedir Hareket, cismin konumunun kesintisiz biçimde değişmesidir Hareket halindeki bir cismi önlemek ve hareketsiz ışık halkası getirmek veya hareketsiz durumdaki bir cismi harekete dinmek için zorlama denen bir etkinin uygulanması gerekir
Zor, bir cismi harekete geçirebilmek, hareket halindeki bir cismi durdurabilmek, hareketin yönünü veya hızını değiştirebilmek için zorunlu olan itme veya çekme miktarıdır Çim kırkma makinesini iten bir bahçıvan, gezgin vagonlarını çeken lokomotif, duvarda asılı olan bir resmi tutan tırnak defalarca baskı uyguluyor demektir Eğer bu kuvvetler uygulanmıyor olsaydı, çim biçme makinesi ile vagonlar hareket etmez, resim yere düşerdi
Bütün bu itme, çekme ve alıkoyma örneklerinde, baskı, üzerinde tesir yaptığı cisimle gerçekte bağlantı halindedir Millet uygulayabildikleri kuvvetin miktarını arttırmak için kaldıraç, makara ve fren gibi mekanizmalar geliştirmişlerdir Bu cins mekanizmalara kolay alet denir Fakat daha zinde kuvvetler edinmek ve uygulamak amacıyla daha karmaşık makinelerde geliştirilmiştir Örneğin, değişik yakıtların yakılmasıyla açığa çıkan enerjiyi denetleyerek büyük bir kuvvete dönüştüren motorlar, bu tür gelişkin makinelerdir
Bütün kuvvetlerin etkiledikleri cisme bağlantı etmeleri gerekmez, yani bazı kuvvetler uzaktan etkiler Bu tür kuvvetlerden ikisi elektrik ve magnetizmadır Bir üçüncüsü de, her lahza yaşadığımız yerçekimi kuvvetidir; yerçekimi, dünyanın üzerindeki bütün cisimlere uyguladığı yere doğru çekme kuvvetidir Elimizde tuttuğumuz bir tuğlayı bıraktığımız anda tuğla, yerçekiminin etkisiyle yere düşer, giderken düşerken hızı giderek artar; hızdaki bu artışa ivme denir Ama eğer tuğlayı elimizde taşıyorsak, tuğla üstünde yukarı dürüst bir itme kuvveti uygulayarak yerçekimi kuvvetini dengeliyoruz demektir; bu durumda uyguladığımız itme kuvveti ile yerçekimi kuvveti birbirine eşittir Bir römorkör, arkasına halatla yan bir mavnayı kanalda sabit bir çabucak çekerken, halatın mavna üzerinde uyguladığı çekme kuvveti, su direncinin doğurduğu kuvvete eşittir; römorkör birazcık daha kuvvetlice çekerse mavna da daha süratli hareket eder 1687 ’de büyük İngiliz bilim adamı Sir Isaac Newton zor ve hareketle ilgili üç yasa yayımladı Bunlara Newton hareket yasaları denir
1 Atıl halde duran yada değişmez bir hızla hareket etmekte olan bir cisme, herhangi bir başka şiddet uygulanmadığı sürece bu hareketsiz halini yada sabit seri hareketini korur (Otobüs birdenbire durduğunda yolcuların birdenbire öne dürüst savrulduklarına dikkat etmişsinizdirSavrulmanın nedeni, yolcuların durma anından önceki değişmez seri hareketlerini sürdürmeleridir)
2 Belirtilmiş bir şipşak yol almakta olan bir cismin hızını değiştirmek için zorunlu olan kuvvetin miktarı, cismin kütlesine ve cisme kazandırılmak istenen ivmenin miktarına bağlıdır (Bir golf topunu önlemek, aynı çabucak hareket eden bir pingpong topunu durdurmaktan daha zordur;çünkü golf topunun kütlesi daha büyüktür)
3 Her tesir, kendisine eşdeğer ve zıt yönde bir tepki doğurur (Bir jet uçağında,motor koskocoman bir gaz kütlesini sürekli olarak arkaya dürüst püskürtür; böylece de ters yönde,yani öne doğru itilir) Elde tutulan, yani üzerinde yukarıya içten bir zor uygulanan tuğlanın yere düşmemesi de bu yasayla açıklanır
Hareket halindeki tüm cisimler, momentum denen bir özelliğe sahiptir; cismin momentumu, kütlesi ile hızının çarpımına eşittir Newton ’un ikinci hareket yasasından, bir cismin momentumundaki metamorfoz oranın, o cismi etkileyen şiddetle orantılı olduğu görülebilir Momentum korunumlu bir özelliktir; yani örneğin, açıklanmış momentumlarla birbirine yakında olacak olan iki ceset çarpıştıklarında, toplam momentumlarında bir değişiklik olmaz
Kuvvet birimi newtondur 1 newtonluk bir güç, 1 kilogramlık bir kütlenin hızını saniyede 1 metresaniye dek, yani 1 metresaniye dek değiştirir
Bir yüzeyin üzerine sürükleyici olarak dağılmış halde basan kuvvete basınç denir Basınç, bölüm alana düşen zorlama miktarıyla ölçülür Zor miktarı ise siklet birimleriyle açıklama edilirDünya yüzeyindeki alışılagelmiş hava basıncı, santimetre kareye takriben 1 kilogramdır Bu Dünya yüzeyinin ve onun üzerindeki her şeyin her santimetre karesinin 1 kilogramlık bir ağırlıkla aşağıya içten bastırılıyor olması demektir
KUVVET
Bir cismin denge durumunu, ya da şeklini değiştiren sebebe güç denir Seslenmek oluyor oysa zorlama, bir cismi hareket ettirebilir, durdurabilir; veya cismin hareket doğrultusunu ve şeklini değiştirebilir Bir cismi iterken, çekerken, ya da kaldırırken adale kuvveti harcarız Bir vasıta aracının ya da asansörün hızı (ya da ivmesi) değiştiği zaman, hareket ettiren kuvvetin farkına varabiliriz
Fizik biliminin bir dalı olan mekanik, cisimlerin denge durumlarını ve hareketlerini inceler Mekaniğin manâlı bir konusu olan zorlama, ne nesil olursa olsun, yani ister cansız bir cisim, ister bir canlı tarafından meydana getirilsin, bir vektör ile gösterilir
KUVVETİN SINIFLANDIRILMASI
Her ne kadar fizikçiler,Einstein ’ın çalışmalarından bu yana tüm kuvvetlerin tek bir olaydan (elektromagnetik durum)kaynaklandığını düşünürlerse de, kuvvetler üç kümede sınıflandırılırlar:
1 Uzaktan etkiyen kuvvetler yada alan kuvvetleri;
2 Bağlantı kuvvetleri (ama iki sistemin bağlantı kurması sonucu ortaya çıkar);
3 Kohezyon (iç tutunum) kuvvetleri (katı cisimlerin bükülmezliğini sağlarlar)
BÖLGE KUVVETLERİ: Bir cismin her bir öğesinin kütlesi üstüne etkirler; böylece alan kuvvetlerine, bir yüzey üstüne tesir eden temas kuvvetlerinden ayırt etmek amacıyla , kütle kuvvetleri de denir Alan kuvvetleri, havasız bir ortam içinde bile birbirinden uzaktaki cisimlere etkirler Bunlar yerçekimi kuvvetleri, cisimlerin ağırlığı ve elektrostatik, magnetik, elektromagnetik kuvvetlerdir
TEMAS KUVVETLERİ: Birbirleri ile ilişki halindeki katıların, içine girilmez ve bozulmaz olma özelliğinden kaynaklanırlar Her iki cisme de karşılıklı, küçük bir yüzeyde (bağlantı yüzeyi) gerçekleşen bağlantı sonucu, bu bölgenin yakınlarında, katı hafifçe biçim değiştirir Temas kuvvetleri yüzeye dikey olduklarında, sürtünmesiz temas söz konusudur Oysa, bir katı, bir başkasına oranla yer değiştiriyorsa, temas kuvvetleri, yüzeye oranla eğiktirler: Bu duruma da sürtünmeli bağlantı denir
KOHEZYON KUVVETLERİ: Katıyı yaratıcı atomlar, moleküller yada iyonlar arasında etkirler Makroskobik düzeyde, bu kuvvetler temas kuvvetlerini andırırlar, ama atomik ölçekte, bölge kuvvetleri niteliğindedirler Katılar arasındaki temas etkileşimlerinde temel nitelikte bir rol oynamakla birlikte, açık açık işe karışmazlar
KUVVETİN ELEMANLARI
* Kullanım noktası: Kuvvetin uygulandığı noktadır
* Doğrultu: AB doğrultusu kuvvetin doğrultusudur
* Yönü: Ok işareti ile gösterilen yön kuvvetin yönüdür
* Şiddeti: AB vektörünün büyüklüğü kuvvetin şiddetini gösterir *