Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
hava kirliliği ile ilgili makaleler
HAVA KİRLİLİĞİ
Canli metabolizmasina zararli 1 epey gazin havaya karismasi seklinde tanimlayabilecegimiz hava kirliligi günümüzde tüm insanligin ve bilhassa de büyük yerlesim merkezlerinin ciddi 1 problemidir Aslinda bu problemin nereden ve ne vakit çiktigini bildirmek hayli şiddet Ola Ki de insanoglunun atesi bulgu tarihini hava kirliligi için baslangiç bi şekilde elde etmek en dogrusu fakat, kentlerin havasini ilk kara bulutlarin kapladigi, nefes almanin zorlastigi, toplu ölümlerin oldugu tarih, endüstri devriminin basladigi yillardir
Endüstrilesme ve teknolojik gelismeler hava kirliligine artan 1 etkide bulunmustur Otomobillerin üretiminin artmasi ve bunlarda petrolün kullanimi, fabrika bacalari ve kimyasal nesne üreten imalathanelerin artmasi hava kirliligine ayrica katkida bulunmusturlakin bunlar hep günümüzde gelismisligin göstergesi kabul edilmektedir Peki havayi kirleten bu nesneler nelerdir ve nasil olusurlar? Hava kirliliginin büyük bölümü yanma reaksiyonlarindan kaynaklanmaktadir Karbon ve hidrojen moleküllerini kapsayan petrol ürünleri yakildiginda karbondioksit ve su olusur ama bütün yanma gerçeklesmediginde karbon monoksit gibi insan sagligi için epey tehlikeli ve arasıra de öldürücü gazlar üretilir Örnegin, arabalarin motorlari karbon monoksit üretirler Hava kirliligine, COnun %52, SO2nin %18, hidrokarbonlarin %12, NO2nin %6 ve diger parçaciklarin %12 oraninda katkilari vardir Simdi bu gazlarin kaynaklarina ve etkilerine kisaca 1 göz atalim
Karbonmonoksit (CO) Karbonun oksijenle ile yanmasiyla açiga çikan 1 gazdir Oksijenin eksik oldugu yanma reaksiyonlarinda karbon monoksit olusur C(k) + 12 O2(g) CO(g) Yanma reaksiyonlarinda kafi oksijen varsa karbon monoksit yerine karbondioksit olusur C(k) + O2(g) CO2(g) Karbon monoksit epey zehirli 1 gazdir Yetiskin 1 insan, yarim saat boyunca, %1 oraninda karbon monoksit kapsayan 1 odada kapali kalirsa kisa sürede yasamini yitirir
Hidrokarbonlar Karbon ve hidrojen atomlari kapsayan maddelerdir Petrolde, dogal gazda ve fosillesmis karbonda vardır Hidrokarbon kirlenmesinde birinci dereceden mesul trafige çikan otomobillerdir Ayrica kaloriferler, rafineriler ve sigara dumani da hidrokarbon kirlenmesinde kritik rol oynar Bunlarin en güvenli olmayan özelligi ise kanserojen etkisidir
Sülfür oksitler (SOx) En kirletici ve en epey bulunanlari SO2 ve SO3 değişiklik Havadan agir olan bu 2 gaz kolaylikla suda çözünüp aside dönüsebilir SO2 + H2O H2SO3 (Sülfüröz asiti) SO3 + H2O H2SO4 (Sülfürik asit) Bu asitler, havada yogunlasip asit yagmuru bi şekilde yeryüzüne döner Bu gazlarin havaya yayilmasinda petrol rafinerileri, termoelektrik santralleri ve demir eritme tesisleri birinci derecede sorumludur Organizmanin bazi salgilariyla bağlantı ettiginde kükürt asite dönüsür ve kronik bronsite yol açar
Azot oksitler (NOx) Atmosferde en epey bulunan sekli NO ve NO2 dir Ateslemeli motorlarda yüksek isida azotun oksijenle ile yanmasindan olusan gazlardir Yüksek isilarda simsek çakmasi sirasinda havada kendiliginden de olusabilir N2 + O2 2NO Havadaki orani, büyük ölçüde o bölgedeki otomobil, termoelektrik santrali ve petrol rafinerisi sayisiyla paralellik gösterir Bogaz ve brons tahribatlarina yol açar NO hava birlikte bağlantı ettiginde hemencecik yükseltgenerek NO2 ye dönüsür NO2 rahatlikla suda çözünüp asit çözeltisi olusturabilir NO(g) + 12O2(g) NO2(g) 2NO2 + H2O HNO3 + HNO2
Kursun (Pb) Atesleyici bi şekilde benzinin içinde yer alan 1 metaldir Emaye ve cam üretiminde de kullanilir Eger herhangi 1 sekilde kursun organizmaya girerse, metabolizma tarafindan yok edilemez Sonunda kana karisan kursun, beyin ve asap sistemlerini yıkım eder
Ahmet Polatlı *
HAVA KİRLİLİĞİ
Canli metabolizmasina zararli 1 epey gazin havaya karismasi seklinde tanimlayabilecegimiz hava kirliligi günümüzde tüm insanligin ve bilhassa de büyük yerlesim merkezlerinin ciddi 1 problemidir Aslinda bu problemin nereden ve ne vakit çiktigini bildirmek hayli şiddet Ola Ki de insanoglunun atesi bulgu tarihini hava kirliligi için baslangiç bi şekilde elde etmek en dogrusu fakat, kentlerin havasini ilk kara bulutlarin kapladigi, nefes almanin zorlastigi, toplu ölümlerin oldugu tarih, endüstri devriminin basladigi yillardir
Endüstrilesme ve teknolojik gelismeler hava kirliligine artan 1 etkide bulunmustur Otomobillerin üretiminin artmasi ve bunlarda petrolün kullanimi, fabrika bacalari ve kimyasal nesne üreten imalathanelerin artmasi hava kirliligine ayrica katkida bulunmusturlakin bunlar hep günümüzde gelismisligin göstergesi kabul edilmektedir Peki havayi kirleten bu nesneler nelerdir ve nasil olusurlar? Hava kirliliginin büyük bölümü yanma reaksiyonlarindan kaynaklanmaktadir Karbon ve hidrojen moleküllerini kapsayan petrol ürünleri yakildiginda karbondioksit ve su olusur ama bütün yanma gerçeklesmediginde karbon monoksit gibi insan sagligi için epey tehlikeli ve arasıra de öldürücü gazlar üretilir Örnegin, arabalarin motorlari karbon monoksit üretirler Hava kirliligine, COnun %52, SO2nin %18, hidrokarbonlarin %12, NO2nin %6 ve diger parçaciklarin %12 oraninda katkilari vardir Simdi bu gazlarin kaynaklarina ve etkilerine kisaca 1 göz atalim
Karbonmonoksit (CO) Karbonun oksijenle ile yanmasiyla açiga çikan 1 gazdir Oksijenin eksik oldugu yanma reaksiyonlarinda karbon monoksit olusur C(k) + 12 O2(g) CO(g) Yanma reaksiyonlarinda kafi oksijen varsa karbon monoksit yerine karbondioksit olusur C(k) + O2(g) CO2(g) Karbon monoksit epey zehirli 1 gazdir Yetiskin 1 insan, yarim saat boyunca, %1 oraninda karbon monoksit kapsayan 1 odada kapali kalirsa kisa sürede yasamini yitirir
Hidrokarbonlar Karbon ve hidrojen atomlari kapsayan maddelerdir Petrolde, dogal gazda ve fosillesmis karbonda vardır Hidrokarbon kirlenmesinde birinci dereceden mesul trafige çikan otomobillerdir Ayrica kaloriferler, rafineriler ve sigara dumani da hidrokarbon kirlenmesinde kritik rol oynar Bunlarin en güvenli olmayan özelligi ise kanserojen etkisidir
Sülfür oksitler (SOx) En kirletici ve en epey bulunanlari SO2 ve SO3 değişiklik Havadan agir olan bu 2 gaz kolaylikla suda çözünüp aside dönüsebilir SO2 + H2O H2SO3 (Sülfüröz asiti) SO3 + H2O H2SO4 (Sülfürik asit) Bu asitler, havada yogunlasip asit yagmuru bi şekilde yeryüzüne döner Bu gazlarin havaya yayilmasinda petrol rafinerileri, termoelektrik santralleri ve demir eritme tesisleri birinci derecede sorumludur Organizmanin bazi salgilariyla bağlantı ettiginde kükürt asite dönüsür ve kronik bronsite yol açar
Azot oksitler (NOx) Atmosferde en epey bulunan sekli NO ve NO2 dir Ateslemeli motorlarda yüksek isida azotun oksijenle ile yanmasindan olusan gazlardir Yüksek isilarda simsek çakmasi sirasinda havada kendiliginden de olusabilir N2 + O2 2NO Havadaki orani, büyük ölçüde o bölgedeki otomobil, termoelektrik santrali ve petrol rafinerisi sayisiyla paralellik gösterir Bogaz ve brons tahribatlarina yol açar NO hava birlikte bağlantı ettiginde hemencecik yükseltgenerek NO2 ye dönüsür NO2 rahatlikla suda çözünüp asit çözeltisi olusturabilir NO(g) + 12O2(g) NO2(g) 2NO2 + H2O HNO3 + HNO2
Kursun (Pb) Atesleyici bi şekilde benzinin içinde yer alan 1 metaldir Emaye ve cam üretiminde de kullanilir Eger herhangi 1 sekilde kursun organizmaya girerse, metabolizma tarafindan yok edilemez Sonunda kana karisan kursun, beyin ve asap sistemlerini yıkım eder
Ahmet Polatlı *
