Hava Kirliliği ve Astma Hastalığı İlişkisi

Hava Kirliliği ve Astma Hastalığı İlişkisi Millet nasıl içtikleri suyun berrak ve pak olmasını isterlerse, soludukları havanın da en az su değin pak olmasını istemeleri en doğal haklarıdır Solunan havanın gaz, buhar, duman ve partikül gibi tanıdık olmayan madde içermesi, özellikle astma'lı hastalar için fazla zararlıdır Zira astmalıların solunum yolları alıngan olduğundan kolaylıkla etkilenebilir ve hatta krize girebilirler diğer taraftan üstteki ve daha alçak solunum yolları aralıksız teneffüs edilen çiçek tozu, toz vs gibi ajanlar doğru aralıksız alıngan duruma geçebilmektedir Biz buna tıp dilinde, Hassaslaşmaanlamına gelen Sensitizasyon demekteyiz Buna en hoş misal, sabun kaçan gözün, kızarması, kaşınması ve sulanmasıdır İç ve dış ortamdaki hava kirliliğinin en önemli kaynakları, fosillerden oluşan kömür, petrol ve odun, bitki artıklardır Bunlardan benzer olarak, sigara ve (çoğu eksik gelişmiş ülkelerin, soğuk ve yüksek rakımlı bölgelerinde yaşayan; düşük sosyohesaplı gelirli toplulukların kullandığı) büyük baş hayvanların dışkılarından yapılan aaaek'ten ortaya meydana çıkan yanma ürünlerini de bildirmek gerekir Dünyada 500 milyondan pozitif insaınn aaaek kullandığı aşina bir gerçektir Ülkemizde bilhassa kırsal bölgelerde öncelikle ısınma amaçlı edinmek üzere; yemekekmek pişirme ve çamaşır yıkama nedeniyle aaaek kullanılmaktadır aaaeğin yanmasıyla iç ortama karbon monoksit, kükürt, nitrojen gazları ve daha bir çok kimyasal gaz yayılır aaaekten meydana çıkan gazlara azami maruz kalan anne ve yanlarında gezinen küçük çocuklardır Tüm bu yakıtlardan meydana çıkan kimyasal etkenlerin hepsi, üst ve daha alçak solunum yollarım tahriş ederek, astmalıların kötüleşmesine sebep olurlar İyi kalitede olmayan kömürün ve petrol ürünlerinin yanması ya da trafiğin yoğun olduğu zamanlarda araçların egzos gaz ve partiküllerinin dış ortama yayılması, kayda değer bir millet sağlığı sorunudur Yaşadığımız yüzyılın ellili ve altmışlı yıllarında Londra, New York, Philadelphia, Tokyo ve Yokohoma'da ortaya meydana çıkan hava kirliliği felaketlerinden en çok zarar görenler başta astma edinmek üzere kronik akciğer ve kalp hastalarıdır Lekeli hava içindeki gazlar ve partiküller bu hastaların krize girmelerine sebep olmaktadır Ansızın acil servislere uygulama artmakta ve yaşlı olanlarda ölümler meydana gelmektedir Bize aktarılan bilgilere tarafından, Londra'da havanın kirli olduğu günlerde en çok' çalışanlar, sağlıkçılar, otopsi yapanlar ve kabir kazanlardı asgari çalışanlar ise taksi sürücüleri İleri ülkeler, hava kirliliğini azaltan önlemler alarak sorunlarını çözebilmişlerdir En zorlanılan konu ise, araçların egzoslarından meydana çıkan gazların kontrolüdür Bitkilerin polen denilen tozlarının birçok gerçekten zararsızdır Bunda polenin iç yapısının, ağırlığının, büyüklüğünün ve havada asılı kalma süresinin etkisi vardır Polenler zararsız da olsa, kayıtlı gazlarla, örneğin nitrojen oksitle bulaştığı takdirde, karoser için zararlı hale dönüşebilir böylece ısınma işini doğal gazla halletmiş olan ileri ülkelerde bile vasıta trafiğinin sebep olduğu hava kirliliği sorun olmaya devam etmektedir Ani artan hava kirliliğine yan olarak kısa bir süre içinde hastanelerin acil servislerine yüzlerce, bazen de binlerce astmalı hastaların baş vurmasıyla karakterli olaylar bildirilmiştir Toplumda panik yaratabilecek özellik içeren bu nesil olaylar çoğunlukla liman nehirlerinde olmaktadır Astma gibi solunum yolları sağduyu hastalarda krize yol açabilen maddelerin gemilerden boşaltılması veya yüklenmesi sırasında bir çok kişi hastalanmaktadır Bu tür olaylar altında sunulmuştur 1928 yılında ABD'nin Ohio eyaleti, Toledo kentinde Hint yağı (Castor oil) çekirdeklerini öğüten değirmenin çevresinde 200 kişinin astmaya yakalanma olayı patlak vermiştir Sonunda fabrika kapatılmış ve salgın durmuştur Aynı salgınlar daha sonra Brezilya ve Güney Afrika'da da bildirilmiştir ABD'de 1967'de New Orleans ve NewYork'ta yapısal olarak astmaya yatkın ve sosyoidareli durumu elverişsiz kişilerde, olasılıkla iç ortamın lekeli havasının da eklenmesiyle ufak salgınlar rapor edilmiştir Olayın, dış ortamda yer alan yanma kökenli kimyasal maddelerden kaynaklandığı ileri sürülmüşse de belirli bir kanıya varılamamıştır 1985 yılında İngiltere'nin Birmingham kentinde, atmosferik basıncım düşmesi ve gök gürültüsü ile birlikte bir gün içinde 8 hastanenin acil servisine 80 astma'lı baş vurmuştur Olayın gök gürültüsü ve havada yoğun bir şekilde bulunan özel bir mantar sporlarıyla ilgili olduğu sanılmaktadır Avustralya 'nın Melbourne kentinde de gene gök gürültüsü ile birlikte pirinç otu polenlerinin rol oynadığı 12 astına salgını bildirilmiştir Bu salgınlarda bir gün içinde yüzden fazla hasta acele servislere müracaat etmek zorunda kalmıştır Gök gürültüsü ile birlikte büyüyen en büyük astma salgım 1994 yılında Londra'da olmuştur İki gün içinde ortalama 1000'in üzerinde astmalıda kriz gelişmiştir Özetle Birmingbam, Melbourne ve Londra'daki salgınların gök gürültüsü ve ola ki de astmosferik basınç değişiklikleri ile aracısız olarak ilgili olduğuna inanılmaktadır İspanya'mn Barcelona limanında 19811983 yılları aralarında bütün 5 kere astma salgını meydana gelmiştir Durum sırasında astma krizine girenlerin birçok limanın çevresinde yaşayanlardı Yapılan incelemeler sonunda salgının, o günlerde limanda yer alan soya yüklü gemilerden boşaltma işlemi sırasında çevreye yayılan soya fasulyesi toz artıkları olduğu anlaşılmıştır Soya tozlarıyla ilgili astma salgınları, daha sonraları İspanya'nın Cartagena, İtalya'nın Napoli ve ABD'nin New Orleans liman şehrinde yaşayanlarda da izlenmiştir Yukarıdaki olaylar, Türkiye'de de İstanbul, İzmir, Mersin gibi şehirlerde astma saygınlarının oluşabileceğini göstermektedir Salgın nedenleri, dikkatli gözlem ve araştırmalarla bulunabilir En önemli sebeplerin; gök gürültüsü, Hind yağı bitkisinin çekirdeği ve soya fasulyesi tozlarının havaya yayılması olduğunu akıldan çıkarılmamalıdır