"Hayır !" dan Anlayan, Özgür Çocuklar Yetiştirmek

Hayır !dan Anlayan, Hür Çocuklar Geliştirmek şahısların sınırsız özgürlükleri başkalarının haklarına saygısızlık olabilir Özet: Çocukların gelişimlerini dinç bir biçimde yapabilmeleri için özgürlüğe ihtiyaçları vardır Bu serbest onların dünyayı keşfetmelerine, kendilerini denemelerine, yeteneklerini geliştirmelerine izin verecek bir hür olmalıdır Yeterli oyun alanı, tatmin edici oyuncak, yeterli hareket alanı ve tüm bunları yapabilecek kadar zaman; bu özgürlüğün içerisinde bulunan ve çocuğun ihtiyacı olanlardırÖzgürlük sınırsızlık değildir Dünyanın hiç bir uygun insanlar sınırsız özgürlüğe sahip değildirler Çocuklar da ayni şekilde aşılmaması gereken sınırın nerede olduğunu bilmelidirler Sınırları kabule etmeyi , kurallara uymayı öğrenemeyen bir çocuk ona sunulan ölümsüz özgürlüğün realist bir hür olmadığını er geç anlayacaktır Ailede sınırları öğrenememiş bir çocuk dış dünyayla karşılaştığında (parkta, okulda vb) hayal kırıklığına uğrayacak ve nasıl davranması gerektiğini bilemeyecektir Kurallar, sınırlar çocuklara ne verir: Kurallara uymayı öğrenen bir çocuk kendisini tehlikelerden korumayı bilir Örneğin; yanan ocağa yaklaşmama kuralını haberdar olan bir çocuk yanma tehlikesiyle karşılaşmaz Sınırları öğrenen ve kabul eden bir çocuk daha özgür olabilir Mesela; Bahçeden dışında çıkmama kuralını, caddeye koşmamama kuralını öğrenmiş bir çocuğa anne baba , bahçede yalnız oynamasına izin verebilir Bu kuralı öğrenemeyen bir çocuk ise her zaman büyükleriyle bahçede oynamak zorunda, süreli gözetim aşağıda almak zorundadır Kuralların niçin ve ne için koyulduğunu bilen çocuklar bu kurallara uymada zorluk çekmezler Mesela 'Her yemekten daha sonra dişlerimizi fırçalamalıyız , çünkü fırçalamazsak dişlerimiz çürür' diye öğrenen bir çocuk dişleri fırçalamayı annesi babası istiyor diye yok , kendi dişlerine görmek için fırçalar Bu da iç disiplindir Kuralları, sınırları haberdar olan bir çocuk daha huzurludur Çocuklar kesintisiz nereye değin gideceklerini, sınırların nerede olduğunu denerler ve çakmak isterler Anne baba kadar sınırlar nedenleriyle açıklanarak anlatılmamışsa çocuk kesintisiz sınırları baskı çabası içinde olacaktır Bu cins çocuklar kavgacı olurlar Örneğin ; Yolda bu arada annesi bir çocuğa karşıdaki ağaca dek önden koşabilirsin elimi tutmadan lakin o ağacın orada beni bekleyeceksin Sonra karşıya geçmeden önce elimi utman gerek' diye anlatırsa çocuk ağaca kadar koşup anneyi orada bekleyip ardından annesinin elini tutacağını öğrenir Karşıya geçip trafiğin azaldığı yerde annesin ona yine müsade vereceğini bildiğinden bu söylenilenlere uyar Eğer ağacın yanına durup beklemezse, anne babasının yolun kalan kısmında ona yalnız koşmasına izin vermeyeceğini bilir) Bu kurallar çocuğa anlatılmadıysa çocuk anne babanın elini tutmak istemeyecek ve kesintisiz kaçmanın yolunu arayacaktır Kurallara uymayı öğrenen çocukların kendi ayakları üzerinde durmayı öğrenmeleri daha kolaydır Örneğin; kurulu bir masadaki masa örtüsünü çekmemesi gerektiğini öğrenen bir çocuk masada oturup yemeğini kendi başına yiyebilir Kuralları haberdar olan ve uygulayan bir çocuğa inanmak daha kolaydır Kendisine ve çevresine zarar vermeyeceğini bilen anne baba çocuğun kendisini ve çevresini kesletmesine rahatlıkla izin verebilir Başkasının özgürlüğünün başladığı yerde kendi özgürlüğünün bittiğini bilen bir çocuk çevresiyle düzenli ve barışık olur Olumlu ilişkiler kurar Parkta salıncağa istediği zaman, istediği değin binemeyeceğini , parkta diğer çocuklar da olduğunu ve onların da salıncakta sallanma hakları olduğunu haberdar olan bir çocuk sırasını beklemeyi bilir Diğer çocuklarla sürekli tartışma halinde olmaz Hem kendi keza başkasının sınırlarını öğrenen ve kabullenen bir çocuk sorunlarda karşılıklı çözüm bulmaya hazırdır Mesela; 'Parka gitmek istiyorum ama annem bezginlik Parka annem dinlendikten daha sonra gideceğiz' diye kabullenebilir Bu şekilde ayrıca annesi dinlenmiş olacak hem de çocuğun istediği olabilecektir Kurallara uyulan ailelerde artı bir ortam vardır Mesela; yemek zamanı masada herkesle beraber oturup yemek yemek yemesi gerektiğini ve yemeği bitinceye dek masada oturması gerektiği kuralına uyulan evlerde yemek yemek zamanında stresli saatler yasanmaz Beraberce oturup yemek yemek yenilen, gün içinde yaşanılanlar üzerine sohbet edilen aile bireyleri olumlu ilişkiler kurarlar Bir çocuk bebeklikten itibaren yemek saatinde masadan kalkıp dolaşılmayacağını, oyun oynanmayacağını, şamata yapılmayacağını öğrenmelidir Kurallara uymayı öğrenen çocukların günleri düzenlidir Oyun saati, yemek saati, uyku saati gibi zamanlar daima belirli rutinler yapılır Bu da çocuğa güven ve huzur verir Örneğin; 'Şimdi uyku saati, oyun saati yok ama uykudan sonradan yine odamda oyuncaklarımla oynayabileceğim 'diye haberdar olan çocuk öğle uykusuna yatarken huzurludur Ne süre ne yapılacağı belirlenmiş olmayan, düzensizliğin, karışıklığın hakim olduğu evlerdeki çocuklar daha hırçındır Sürekli ağlarlar, her şeye itiraz ederler Bir sonraki aktivitenin ne olacağını bilmeyen çocuk huzursuzdur İstediği ve ihtiyacı olan ilgiyi ailesinin ona vereceğinden kesin olan, bir sonraki adimi tekrarlamalar baştan sona haberdar olan çocuklar kendilerini güvende hissederler Çocuğa kuralların nedenlerini mutlaka anlatılmalıdır Sınırların onun ve çevresindekilerin iyiliği için olduğunu bilen çocuklar koyulan kuralların büyükler göre verilen emirler olmadığını bilirler Çocuğun 'Kesin Hayırları bilmesi ona daha fazla hareket imkanı verir Prizlere oyuncak sokmanın, prizlerle oynamanın yanlış olduğunu haberdar olan çocuk aralıksız denetleme aşağıda tutulmadan odasında rahatlıkla oynayabilir Kesintisiz çocuğa 'yapma, olmaz, hayır' çağrıda bulunmak çocuğa kuralları öğretmek değildir Özellikle bizim toplumumuzda kuralın 'Yasak' la ayni anlayış geldiği sanılmaktadır Kurallar çocuğu tehlikelerden korur başkalarının haklarına saygıyı öğretir Kuralların nedenleri net ve çocuk tarafından anlaşılacak şekildedir Kurallar büyükler tarafından çocukların gelişimini kısıtlayan yasaklar değildir! Çocukların Özgürlüğe ihtiyacı vardır çünkü; Çocukların özerkliklerini kanıtlayabilmek için önce dünyayı tanımaları gerekir Kendi yapabileceklerini ve yapamayacaklarını bilmelidirler oysa kendilerini keşfedebilsinler Bunun içinde yeterli zamana, materyale, yere ihtiyaçları vardır Mesela bir bebek yemek boyunca kasığını 10 kez yere atabilmelidir oysa kaşığı yere düştüğünde ne olduğunu anlayabilsin'kaşığım yere akıl ne oluyor, nasıl ses çıkarıyor, sonra anne ne yapıyor' seklinde oluşan merakını ama kasığı yere atıp deneyerek öğrenebilir Hiçbir televizyon programı ya da bilgisayar programi çocuğa çamurda oynamanın, tırmanmanın, koşmanın, suyla oynamanın verebileceklerini sunamaz Sağlıklı bir sezgi için çocukların duyu organlarıyla denemeler yapacaklar, yaratıcılıklarını kullanacakları olanaklara ihtiyaçları vardır Üstü başı kirlenecek, mikrop kapacak diye kumda, çamurda oynamayan, terleyecek diye koşmasına zıplamasına izin verilmeyen, hasta olacak diye yerinde kıyafetlerle yağmurda, soğuk havada dışarıya çıkarılmayan bir çocuk ne motorik gelişimini dinç bir şekilde yapabilir, ne duyu organlarıyla dünyayı keşfetmesine izin verildiği için zeka gelişimini sağlıklı bir şekilde yapabilir Hiç bir cd hiçbir kitap çocuğa doğanın verebileceğini veremez Bir ağacı yalnızca kitaptaki resmiyle yok yanına yaklaşıp dokunarak, koklayarak tanımalıdır çocuk Çocuklara yaratıcılığını için , bir düğmeye basınca çalışan oyuncaklar yok, kendi kendisine oyun kurmasını sağlayacak materyaller sunmalıyız Düş dünyasını geliştirecek, fikirlerini gerçekleştirecek çocuk odaları yapmalıyız Mesela; değişik büyüklüklerdeki bezler, battaniyeler, abes kutular, torbalar bir çocuğun daima odasında sahip olabileceği materyallerdir Sadece plastik oyuncaklarla oynamak yerine sokaktan topladığı taslarlar, yapraklarla, sopalarla oyun kurmasına müsade verilmelidir Odası kirlenecek, ev dağılacak endişesiyle yasaklar getirmek çocuğun geliğimi için ihtiyacı olan özgürlüğü elinden almaktır Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı üzere bir çocuğun özgürlününü kısıtlayan , kurallar değil anne babanın kendi rahatlıkları için çocuklarına koydukları yasaklardır Sınırları bilen bir çocuk özgürce gelişimini tamamlayabilir Ne süre nerede ne şekilde davranmasını bilen çocuklar kendilerine güveni olan çocuklardır Sürekli büyükler kadar yoklama aşağıda tutulmaya ihtiyaçları olmadığından kendi ayakları üstünde durdukları için kendilerine güvenleri vardır Dış disiplin çocuğu engeller Aralıksız başkaları göre ne oluşturacağı söylenen, hareketleri kısıtlanan, dış disiplinle artan çocukların özgüven eksilikliği olur Zorunlu kurallara uymayı haberdar olan, hayırdan anlayan, kendisine ve çevresine saygısı olan, iç disiplinle çoğalan çocuklar sağlam karakterli, çevreleriyle ahenkli, basarili çocuklar olurlar