'Hayır' diyebilmek niçin bu kadar zor?

Çoğu insan 'hayır' diyemediği için şiddet duruma düşüyor Halbuki 'hayır diyebilmek' de bir erdemdir İstismara uğramamak için insan iyilik meleği de olsa hayır demeyi bilmeli


Psikolog Çiğdem Alparslan Karakuş'un makalesi

Birçok insan 'hayır' diyemediği için baskı duruma düşüyor Halbuki 'hayır diyebilmek' de bir erdemdir 'Hayır' diyemediğimiz için birçok zaman kendimize olan güvenimizi yitirir, istismara açık bir insan oluveririz Bunun için hoşlanmadığımız, istemediğimiz ya da suistimale açık şeylere 'hayır' diyebilmeliyiz

Arkadaşınız sizden borç istiyor fakat biliyorsunuz ancak geçmişte de birkaç defa borç istemişti ve ne yazık ki arkadaşınız borcunu geri ödeme hususunda iyi bir sicile sahip değil Ve siz fiilen kendinizi fazlasıyla kullanılmış hissettiğiniz halde ona 'hayır' demekte zorlanıyor musunuz? ya da 'hayır' demeyi başardınız fakat kendinizi suçlu ve fena mü hissediyorsunuz?

Niçin hayıraramak bu kadar zorlama?

Doğumumuzdan itibaren onaylama elde etmek, varlığımızın kabul görmesi dinç ve mutlu bir yaşam için temel gereksinimlerimizden biridir Bizler yetişirken çeşitli şekillerde onay almayı öğreniriz, örneğin başkalarına 'evet' dediğimizde bizi daha fazla sevdiklerini, başkalarıyla benzer fikirde olmadığımız zamanlarda, kendi fikrimizi açıklama etmenin gruptan dışlanmamıza sebep olacağını düşünüyor olabiliriz Çünkü, bizler beğenilmek ve sevilmek isteriz ve birinin isteğini reddettiğimizde sevilmeyeceğimizi, tasdik almayacağımızı düşünürüz

Niçin hayırdemeliyiz?

Yeterince vaktimiz ve kaynağımız olmadığında, değerlerimizle düşüncelerimizle çelişen isteklerle karşılaştığımızda, kişisel gereklilik ve isteklerimizle çakışan durumlarda ya da kendimizce reddetmek için sebeplerimizin olduğu durumlarda 'hayır' diyebilmeliyiz Somurtkan halde her şeyden önce kendimize olan saygımızı kaybederiz, başkalarının bizi sömürmesine müsade vererek, kendi kendimizi de sömürmüş oluruz İstemediğimiz halde 'evet' dersek, neticesinde hissedeceğimiz hisler; öfke, kullanılmışlık hissi, utanç, mutsuzluk, düşük öz değer olacaktır

Çocuk ve gençler için negatif akran baskısı tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir 'hayır' deme becerisi gelişmemiş çocuk ve gençler akran baskısına daha kolay boyun eğerler Genç, bağımlılık yapan maddeye, dost grubuna but uydurma, dışlanmama isteği adına 'hayır' diyemeyebilir ya da bir çocuk, art niyetli bir kimsenin istismarına, 'hayır' demeyi bilmediği için daha açık ayla kazanç

Nasıl hayırdemeli?

'HayIr' cevabını almak böylece fazla kişi için nahoş bir durumdur Bunun için hayırı karşımızdakinin duygularını incitmeyecek bir tarzda fakat aynı zamanda kendinden kesin ve belirlenmiş bir şekilde dile getirmemiz önemlidir

Cisim dilinizin ve ses tonunuzun söylediklerimizle uyumlu olmasına uyarı edin Karşımızdakiyle göz kontağı kurarak, gündelik ağırbaşlı bir tavır tonu kullanın

'HayIr' dedikten sonra kısa ve net şekilde sebebini belirtin: Sana ödevinde destek edemeyeceğim, çünkü öğretmen herkesin ödevi takviye almadan yapması gerektiğini söyledi

hemen seninle konuşamayacağım, yarın erken kalkmam lazım ve kendimi fazla bitkin hissediyorum

Uygun durumlarda ricası başka bir zamana erteleyin: Bugün müsait değilim fakat önümüzdeki hafta görüşebiliriz

Yerinde durumlarda ayrı bir şekilde muavin olabileceğinizi belirtin: Senin için bu raporu yazamam lakin istersen sen yazarken sana okuyabilirim

BazI durumlarda göz önünde bulundurmak için vakit isteyebilir ve düşündükten sonradan karar verebilirsiniz: Sana borç verip veremeyeceğimi, bu ayki harcamalarıma bir göz attıktan sonradan söyleyebilirim

Içten ve açık olun: Seninle süre dinmek hoşuma gidiyor ama gideceğimiz yerlere defalarca sen karar veriyorsun Aslına bakarsan, oraya gitmek istemiyorum

(Vakit) *