“Hayır”lı günler
2008 Yaz mevsimi, İstanbul. Üniversitede öğrendiğim ve araştırdığım ilmî kaynaklarda okuduğum kadarıyla, aslında hiç kimsenin rafine şekere gereksinimi yoktur. Ben de hem ferdî hem de kurumsal mealde verdiğim eğitimlerde daima şu laflara değinirdim: “Kurubaklagiller, tahıllar, sebzeler, meyveler, süt ve yoğurt üzere besinlerde bulunan doğal karbonhidratlar midede parçalandıktan sonra, ince bağırsaklardan glikoz (şeker) halinde kana karışır ve güç olarak kullanılırlar. Hiçbir bünyenin çay şekeri, bal, reçel, çikolata, pasta, meşrubat üzere lisanımızda tatlı tat hissi uyandıran besinlere muhtaçlığı yoktur. Evvelden maraton koşacak atletler bile kuru üzüm tarafmış. Şeker olmadan çok daha sağlıklı yaşanabilir.” Bir gün “teorik ile pratik birbirini tutuyor mu sanki?” diye düşündüm ve şekeri diyetimden külliyen çıkarma kararı aldım. Tam 2 ay boyunca hiçbir halde rafine şeker ve şeker içeren bir besin tüketmedim. Bu esnada birkaç sefer light puding, light dondurma, light meşrubat tüketmiştim. Bu müddetin ahir “isteyince oluyormuş” dedim. Lakin “light eserlerden aldığım tat, bu uğraştaki iradem konusunda tesirli oldu mu acep?” fikri ile çıtayı biraz daha yükseltip kendime daha sıkıntı bir gaye koydum:
2009 Kış mevsimi, İstanbul. Yılbaşı itibariyle ne şeker, ne yapay tatlandırıcı, ne de bunları içeren rastgele bir besini dilime dahi sürmeyecektim. İnanılmaz kararlıydım, birinci hafta her şey kusursuz ilerliyor ve tarafıma sunulan her tatlıyı geri çeviriyordum. Ta ki hiç hesaba katmadığım bir tablo ile karşılaşana kadar… 7 Ocak Çarşamba akşamı iş çıkışı meskene gittim, açlığımı bastırmak için buzdolabını açtım ve bir de önümde ne göreyim: Enfes görünümde, inci üzere sıralanmış, konut imalatı ve her şeyden kıymetlisi ana eli değmiş bir güruh aşure kasesi! En sevdiğim tatlı olduğunu ve ufak kaselerle asla yetinmeyeceğimi bilen biricik valideciğim, “bahar dalı” diye tabir edilen kocaman kaselerde bana hususî aşureler hazırlamayı da ihmal etmemiş. Tam elimi uzatmış en kocaman kaseyi alıyordum ki, şeker orucunda olduğumu hatırladım. Bu türlü bir kararı alırken nasıl olur da aşure gününü hesaba katmazdım? Elim havada kaldı ve kararsızlık başladı. Şeytani tarafım “anne imalatı aşure bu, her devir bulamazsın. Bugün ye, 8 Ocak’ta sıfırdan başlarsın” diyorken; melek tarafım “aşure bile olsa karşına çıkan birinci tatlıya ‘hayır’ diyemiyorsan bu işi sürdürmenin hiçbir gereği yok” diyordu. O kadar çok gelgit yaşadım ki anlatamam. Uzun uğraşlar sonrası o güzelim aşureleri elimin aksisi ile iterek “tadına bile bakmayacağım” dedim. Validem şok oldu. “Ben bu kadar aşureyi n’apacağım?” dedi. Ben ise, “komşulara dağıtırsın, o kadar tatlıyı yaparken bana mı sordun?” diyerek hiçbir şey olmamış havasında mutfağı terk ettim.
Diğerlerine eşlik etmek bölgesine, kendinize ve etrafınızdakilere “hayır” diyebildiğinizi görmek, özgüveninizin yükselmesine yardımcı olacaktır. Yapılan ilmî çalışmalar özgüvenin, başarıda yaklaşık %85 nispetinde tesirli olduğunu göstermektedir. Zayıflama diyeti uyguluyorsanız; en azından bir kez olsun karşı koyamadığınız bir besine “hayır!” demelisiniz ki, sonrasında önünüze çıkacak olan öteki alternatifleri görünce canınız onları hiç istemesin. O gün o aşureyi yemedim ya, kendimi imkansızı başarmış üzere hissediyordum. Sonrasında fark ettim ki; acilen çabucak her gün birileri bana rafine şeker içeren bir ikramda bulunmakta. Bazen çay tabağına konulan 2 küp şeker, bazen tatlı tabağındaki 2 dilim baklava, bazen de kocaman bir düğün pastası… Her seferinde “ben, validemin o güzelim aşuresine bile hayır diyebilmişsem; falanca firmanın 3 kuruşluk meşrubatına yahut filanca firmanın 5 kuruşluk çikolatasına dönüp bakmam bile” fikir yapısını beynimin tüm hücrelerinde hissettim. Sonuç olarak; aylarca dilime tatlı tat veren hiçbir besini sürmedim. Ta ki 8 Mayıs’a kadar.
O gün diş tabibi arkadaşımdan rutin denetim gayeli randevu almıştım. Denetimim bitince dinlenme odasında muhabbet ediyorduk. O esnada arkadaşımın asistanı baklava, sarma ve kadayıf üslubu tatlılar içeren bir tabak uzattı bana. Yemek istemediğimi kendisine söyleyince, diş doktoru arkadaşım araya girdi ve aramızda şöyle bir diyalog gerçekleşti:
- Bir şeyler yemek için beklemene gerek yok, haydi buyur. Yalnızca rutin denetimimizi gerçekleştirdik.
- Onunla bir alakası yok, canım istemiyor (gerçekten de zerre kadar canım çekmiyordu).
- Tatlı bu, yenmez mi? Çok da şık görünüyorlar.
- Sıktır muhakkak, ama ben yılbaşından beri şekerli bir şey yemiyorum.
- Nasıl yani! Ne zorun var, şeker marazı falan çıktı da benim mi haberim yok?
- Hayır, yalnızca irademi sınıyorum. Biz diyetisyenler şeker olmadan da yaşanabileceğini savunuyoruz. Ben de teorik ile pratik birbirini tutuyor mu diye test ediyorum.
- 4 Aydan ziyade olmuş, bunu daha ne kadar sürdüreceksin? Ömür uzunluğu yemeyecek değilsin herhalde!
- (O an “ömrümün sonuna kadar şeker ve şeker içeren bir besin tüketmesem de hiç aramam” diye düşünerek ve buna sahiden inanarak şeker orucunu sonlandırma kararı aldım*) Haklısın, bu mühlet birtakım deneyimleri yaşamam ismine yerinde geldi, ver bakalım bir dilim.
* Hala de şeker ve şekerli besinlere karşı pek bir düşkünlüğüm yoktur. Siz de önünüze çıkacak birinci tevellüt günü pastanızı yemeyerek bu bahiste değerli bir adım atabilirsiniz.
2008 Yaz mevsimi, İstanbul. Üniversitede öğrendiğim ve araştırdığım ilmî kaynaklarda okuduğum kadarıyla, aslında hiç kimsenin rafine şekere gereksinimi yoktur. Ben de hem ferdî hem de kurumsal mealde verdiğim eğitimlerde daima şu laflara değinirdim: “Kurubaklagiller, tahıllar, sebzeler, meyveler, süt ve yoğurt üzere besinlerde bulunan doğal karbonhidratlar midede parçalandıktan sonra, ince bağırsaklardan glikoz (şeker) halinde kana karışır ve güç olarak kullanılırlar. Hiçbir bünyenin çay şekeri, bal, reçel, çikolata, pasta, meşrubat üzere lisanımızda tatlı tat hissi uyandıran besinlere muhtaçlığı yoktur. Evvelden maraton koşacak atletler bile kuru üzüm tarafmış. Şeker olmadan çok daha sağlıklı yaşanabilir.” Bir gün “teorik ile pratik birbirini tutuyor mu sanki?” diye düşündüm ve şekeri diyetimden külliyen çıkarma kararı aldım. Tam 2 ay boyunca hiçbir halde rafine şeker ve şeker içeren bir besin tüketmedim. Bu esnada birkaç sefer light puding, light dondurma, light meşrubat tüketmiştim. Bu müddetin ahir “isteyince oluyormuş” dedim. Lakin “light eserlerden aldığım tat, bu uğraştaki iradem konusunda tesirli oldu mu acep?” fikri ile çıtayı biraz daha yükseltip kendime daha sıkıntı bir gaye koydum:
2009 Kış mevsimi, İstanbul. Yılbaşı itibariyle ne şeker, ne yapay tatlandırıcı, ne de bunları içeren rastgele bir besini dilime dahi sürmeyecektim. İnanılmaz kararlıydım, birinci hafta her şey kusursuz ilerliyor ve tarafıma sunulan her tatlıyı geri çeviriyordum. Ta ki hiç hesaba katmadığım bir tablo ile karşılaşana kadar… 7 Ocak Çarşamba akşamı iş çıkışı meskene gittim, açlığımı bastırmak için buzdolabını açtım ve bir de önümde ne göreyim: Enfes görünümde, inci üzere sıralanmış, konut imalatı ve her şeyden kıymetlisi ana eli değmiş bir güruh aşure kasesi! En sevdiğim tatlı olduğunu ve ufak kaselerle asla yetinmeyeceğimi bilen biricik valideciğim, “bahar dalı” diye tabir edilen kocaman kaselerde bana hususî aşureler hazırlamayı da ihmal etmemiş. Tam elimi uzatmış en kocaman kaseyi alıyordum ki, şeker orucunda olduğumu hatırladım. Bu türlü bir kararı alırken nasıl olur da aşure gününü hesaba katmazdım? Elim havada kaldı ve kararsızlık başladı. Şeytani tarafım “anne imalatı aşure bu, her devir bulamazsın. Bugün ye, 8 Ocak’ta sıfırdan başlarsın” diyorken; melek tarafım “aşure bile olsa karşına çıkan birinci tatlıya ‘hayır’ diyemiyorsan bu işi sürdürmenin hiçbir gereği yok” diyordu. O kadar çok gelgit yaşadım ki anlatamam. Uzun uğraşlar sonrası o güzelim aşureleri elimin aksisi ile iterek “tadına bile bakmayacağım” dedim. Validem şok oldu. “Ben bu kadar aşureyi n’apacağım?” dedi. Ben ise, “komşulara dağıtırsın, o kadar tatlıyı yaparken bana mı sordun?” diyerek hiçbir şey olmamış havasında mutfağı terk ettim.
Diğerlerine eşlik etmek bölgesine, kendinize ve etrafınızdakilere “hayır” diyebildiğinizi görmek, özgüveninizin yükselmesine yardımcı olacaktır. Yapılan ilmî çalışmalar özgüvenin, başarıda yaklaşık %85 nispetinde tesirli olduğunu göstermektedir. Zayıflama diyeti uyguluyorsanız; en azından bir kez olsun karşı koyamadığınız bir besine “hayır!” demelisiniz ki, sonrasında önünüze çıkacak olan öteki alternatifleri görünce canınız onları hiç istemesin. O gün o aşureyi yemedim ya, kendimi imkansızı başarmış üzere hissediyordum. Sonrasında fark ettim ki; acilen çabucak her gün birileri bana rafine şeker içeren bir ikramda bulunmakta. Bazen çay tabağına konulan 2 küp şeker, bazen tatlı tabağındaki 2 dilim baklava, bazen de kocaman bir düğün pastası… Her seferinde “ben, validemin o güzelim aşuresine bile hayır diyebilmişsem; falanca firmanın 3 kuruşluk meşrubatına yahut filanca firmanın 5 kuruşluk çikolatasına dönüp bakmam bile” fikir yapısını beynimin tüm hücrelerinde hissettim. Sonuç olarak; aylarca dilime tatlı tat veren hiçbir besini sürmedim. Ta ki 8 Mayıs’a kadar.
O gün diş tabibi arkadaşımdan rutin denetim gayeli randevu almıştım. Denetimim bitince dinlenme odasında muhabbet ediyorduk. O esnada arkadaşımın asistanı baklava, sarma ve kadayıf üslubu tatlılar içeren bir tabak uzattı bana. Yemek istemediğimi kendisine söyleyince, diş doktoru arkadaşım araya girdi ve aramızda şöyle bir diyalog gerçekleşti:
- Bir şeyler yemek için beklemene gerek yok, haydi buyur. Yalnızca rutin denetimimizi gerçekleştirdik.
- Onunla bir alakası yok, canım istemiyor (gerçekten de zerre kadar canım çekmiyordu).
- Tatlı bu, yenmez mi? Çok da şık görünüyorlar.
- Sıktır muhakkak, ama ben yılbaşından beri şekerli bir şey yemiyorum.
- Nasıl yani! Ne zorun var, şeker marazı falan çıktı da benim mi haberim yok?
- Hayır, yalnızca irademi sınıyorum. Biz diyetisyenler şeker olmadan da yaşanabileceğini savunuyoruz. Ben de teorik ile pratik birbirini tutuyor mu diye test ediyorum.
- 4 Aydan ziyade olmuş, bunu daha ne kadar sürdüreceksin? Ömür uzunluğu yemeyecek değilsin herhalde!
- (O an “ömrümün sonuna kadar şeker ve şeker içeren bir besin tüketmesem de hiç aramam” diye düşünerek ve buna sahiden inanarak şeker orucunu sonlandırma kararı aldım*) Haklısın, bu mühlet birtakım deneyimleri yaşamam ismine yerinde geldi, ver bakalım bir dilim.
* Hala de şeker ve şekerli besinlere karşı pek bir düşkünlüğüm yoktur. Siz de önünüze çıkacak birinci tevellüt günü pastanızı yemeyerek bu bahiste değerli bir adım atabilirsiniz.