hayvanlarda üreme büyüme gelişme

hayvanlarda üreme yükselme gelişme

Doğada yaşamış canlıların doğması,büyümesi,gelişmesi,üremesi ve ölmesi olaylarının akışına YAŞAM DÖNGÜSÜ denir
Yükselme ve gelişme tüm canlılar için karşılıklı özelliktirBu nedenle hayvanlarda tıpkı insanlar gibi doğar ,büyür,gelişir ,ürer ve ölürler Yani onlarında bir yaşam döngüleri vardırOnlarda da üreme döllenme ile başlar
YUMURTA +SPERMDÖLLENME ZİGOTCENINFETÜSYENİ BİR CANLI şeklindedir
Hayvanlarda iç ve dış almak üzere iki tür döllenme vardır
DIŞ DÖLLENME;
Yumurta ve spermin döllenmesi beden dışarıya gerçekleşir
Sadece suda yaşayan canlılarda görülür
Döllenme şansının yüksek olması için fazla sayıda yumurta ve sperm ortama bırakılır
Döllenme dış ortamda olduğu için cenin gelişimi dışarıdadır
Yavru bakımı yoktur
Balıklarda ve kurbağalarda görülür
İÇ DÖLLENME;
Yumurta ve spermin birleşmesi dişi vücudunda olur
Karada yaşamış canlılar ve suda yaşayan bazı canlılarda görülür
Dişide oluşan yumurta sayısı eksik buna karşılık sperm sayısı fazladır
Döllenmiş yumurtanın gelişimi daha önce verildiği gibidir
Yavru bakımı vardır
Kuşlarda ,sürüngenlerde ve memeli hayvanlarda görülür
Hayvanlarda oluşan yeni canlının büyüyüp gelişmesi için yerinde ortamın sağlanması gerekirBu anlamda hayvanlar da gelişme İÇ ve DIŞ elde etmek üzere iki çeşittir
Bazı hayvanlarda döllenme canlının içindeyken yavrunun gelişimi dıştan olabilirör: kuşlar
Kuşlar ,yavru gelişiminin gerçekleşmesi için kuluçkaya yatarak ona uygun bir sıcaklık sağlarlarBu durum bir takım sürüngenlerde de görülürKuş yumurtasında görülen kabuk ,kurbağa ve balık yumurtasında yoktur
İÇ GELİŞME de ise yavru gelişimi kadınsı vücudunda gerçekleşirYavru anne göre beslenirAtıklar anne aralığı ile dışarı atılırMemelileri bu nesil hayvanlara örnek olarak verebiliriz
Yavru bakımı memelilerde ve kuşlarda görülürSürüngen,balık ve kurbağalarda görülmez
BAŞKALAŞIM;
Bir Takım canlılar dünyaya geldiklerinde belli başlı canlıya benzemezlerGelişim dönemlerinden geçerek esas canlıya benzerler,bu olaya BAŞKALAŞIM denirKurbağa ,kelebek,böcekler,çekirge değişim geçiren hayvanlara örnektirBu hayvanlar belli bir süreçten sonra belli başlı canlıya benzeyerek yaşam döngülerine devam ederler


Omurgalı Hayvanların Üremesi
Omurgalı hayvanların tümü, insanlarda olduğu gibi eşeyli ürerler Bütün omurgalılarda erkek ve kadınsı bireyler vardır

Memeli Hayvanlar: Yumurta dişi bireyin üreme sistemi içinde döllenir Buna iç döllenme denir Cenin burada oluşur ve yavru birincil etapta burada gelişir Yavrular ilk günlerde dişi hayvanın meme bezlerinden salgılanan süt ile beslenir Memelilerde annelik duygusu çok gelişmiştir Çünkü yavru sayısı fazla yok ve yavrular bakıma muhtaçtır

Kuşlar: Memeli hayvanlar gibi yumurta hücresi kadınsı üreme organında döllenir Cenin burada oluşur Ancak, çevresi beslenme ve sert bir kabukla sarılan embriyo sonradan dışarı çıkarılır Kuşlar yumurtanın üzerine yatarak sıcak tutarlar Bu olaya kuluçkaya yatma denir Yavru gelişip, başlıca babasına benzer bir duruma geldiğinde kabuğu kırarak dışarı çıkar
Nesillerini sürdürebilmek için kuşlar da yavrularını doyurmak, korumak zorundadır

Sürüngenler: Zigot, iç döllenme ile oluşur Onlar da kuşlar gibi yumurtlar, ama genel olarak yavruları ile ilgilenmezler Çoğu sürüngen çok sayıda yumurta yapar Yumurtalarını sıcak ve tehlikesiz yerlere bırakır, kuluçkaya yatmaz Yumurta içindeki besinler doğru gelişen embriyodan, anne babasının yarı yavru çıkar Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra kendi başlarının çaresine görmek zorundadır

İki Yaşayışlılar: Kurbağa ve su semenderleri iki yaşayışlılar (amfibiler) grubuna girerler Onlara bu ismin verilmesinin sebebi, yaşamlarının bir bölümünü su içinde, bir bölümünü de karada geçirmeleridir Suda solungaç, karada akciğer solunumu yaparlar
Bu hayvanlar da yumurtlayarak çoğalır Ancak, iki yaşayışlılarda yumurta ve sperm dişi hayvanın vücudunda yok, açık havada buluşur Bu olaya dış döllenme denir Kadınsı hayvan yumurtalarını su içine bırakır, tam bu sırada dişinin üzerine tırmanmış olan erkek de yumurtalarını suya salar ve döllenme gerçekleşir
Anne babanın görevi buraya kadardır bir daha yavrularıyla ilgilenmezler Yumurtadan meydana çıkan yavrular ise birincil etapta anne babaya hiç benzemezler sonradan değişim geçirerek yetişkin ayla gelirler

Balıklar: Döllenme iki yaşayışlılarda olduğu gibi dış döllenmedir Onlar da yavrularıyla ilgilenmezler Yumurtadan çıkan yavrular, anne babasına benzer İki yaşayışlılarda olduğu gibi çok miktarda yumurta yapılır Yumurtadan çıkıp, sağ kalarak ergin ışık halkası gelenler ise epeyce azdır
Balıklarda da bazı tutarsız türler vardır Örneğin; kedi balıklarında yumurtalar kadınsı balığın içinde olgunlaşır Engerek yılanı gibi onlar da doğum yapıyormuş sanılabilir

Omurgasız Hayvanların Üremesi
Omurgasız hayvanlar da genellikle eşeyli ürerler ve yumurta oluştururlar Hayvanın türüne göre iç döllenme veya dış döllenme yapabilirler Birçoğunda erkek ve kadınsı hayvan bambaşka bireylerdir Bir Takım omurgasızlarda ise cinsiyet ayırımı görülmez Ayrıca sperm keza yumurta üretebilirler Genellikle yumurta ile ürer, fazla sayıda yavru yapar, yavrularıyla ilgilenmezler Oysa karınca, bal arısı gibi koloni halinde yaşamış böceklerde larvalar ergin hayvanlar göre beslenir

Bazı Hayvanların Yavruları Başkadır
Bir Takım canlılar anne babalarına yaklaşık olarak tıpkı benzerler Fakat bazı hayvanlar dünyaya fazla öbür biçimde gelir Kurbağa yavrusu yumurtadan çıktığında daha çok balığa benzer Böcekler ise yumurtadan kurtçuk ya da tırtıl dediğimiz değişik şekilde çıkarlar Büyüdüklerinde çok ayrı dış görünüş kazanırlar Hayvanların geçirdiği bu köklü biçim değişikliğine başkalaşım denir
Değişim geçiren hayvanlarda, yumurtadan çıktığı anki döneme larva dönemi denir
Kurbağa larvaları, iribaş evresinde baş ve kuyruktan ibarettir Bacaklar yoktur, akciğerler gelişmemiştir Balıklar gibi su içinde solunum yaparlar İribaş zamanla gelişerek başkalaşım bitmiş olur ve anne babaya benzeyen bir kurbağa haline gelir
Böceklerde değişim biraz daha farklıdır Yumurtadan çıkan larvalar uzunca bir zaman beslenir Tepe ve kütlelerini artırırlar Belirtilen bir büyüklüğe eriştiklerinde çevrelerine koruyucu bir kılıf yapar ve içinde durağan kalırlar Bu döneme krizalit veya pupa dönemi denir Koruyucu kılıfın aşağı son başkalaşım evrelerini tamamlar ve ergin böcek haline gelirler Bu dönem böceğin üreme dönemidir

Kelebeklerde gelişme ve çoğaltma:
Erkek ve kadınsı hayvanların çiftleşmesiyle döllenme olur(iç döllenme)
Dişi yumurtaları oluşturur
Yumurtadan kurtçuklar çıkar
Kutçuklar tırtılı ,tırtılda gelişerek kelebeği oluşturur

Kurbağalarda büyüme ve gelişme:
Yumurta ile çoğalırlar
Yumurta ve spermler su da birleşiryani dış döllenme görülür
Yavru gelişimi dış ortamdadır(dış gelişme)
Yumurtadan iri baş denilen larvalar çıkar
Bu canlılar gelişerek ergin kurbağayı oluşturur

metamorfoz
Döllenmiş yumurta iribaş ergin kurbağa

dikkat: sürüngenlerden yılan,timsah,kaplumbağa ve kertenkeleler yumurtayla çoğalırkuşlarda yumurtayla çoğalırlarkuşlar kuluçkaya yatar
Memeliler ise doğurarak çoğalırmemeli ve kuşlarda yavru bakımı varken diğerlerinde yavru bakımı görülmez *