iltasyazilim
FD Üye
hayvanların özellikleri hakkında biraz bilgi verebilirmisiniz
Hayvanlar, iskelet sisteminin bulunup bulunmamasına kadar; omurgalı ve omurgasız hayvanlar olarak iki grupta incelenir
Omurgalı Hayvanların Özellikleri
Omurgalıların en karakteristik özelliği, birbirini takip eden omurlardan yapılmış bir omurgaya sahip olmalarıdır Omurga sütunu fazla kaslı bir destek, fakat bununla beraber eğilebilir bir yapıdadır Altında omurgalılarda, omurga kıkırdak halinde olmasına rağmen, yüksek yapılı omurgalılara içten kemikleşmeye başlar
Çoğu omurgalıda omurgaya iki çift ön ve arkadaki üyelerde tutunur Cisim bilateral (iki yanlı bakışımlı) simetriktir Baş, ceset ve kuyruk edinmek üzere üç kısma ayrılmıştır Sölom yani ceset boşluğu yalnız karoser bölgesinde bulunur Sindirim kanalı bel kemiğinin karın (ventral) tarafındadır Dolaşım sistemi kapalıdır Kalp en düşük iki, en çok dört avarelik ihtiva eder Kanın alyuvarlarında hemoglobin denilen solunum pigmenti vardır Hemoglobin, kana kırmızı rengi verir Boşaltım organları çifttir Boşaltım ve üreme organı açıklıkları, tek veya ayrı ayrı olarak bulunur
İki çift ekstremiteleri vardır Bunlar balıklarda yer alan göğüs ve karın yüzgeçleri, karada yaşayanlarda ise ön ve arkadaki bacaklardır Suda yaşayanlar solungaç, havadakiler akciğer solunumu yapar Kafatası içinde muhafaza edilen karmaşık yapılı bir beyinleri vardır
• Vücutlarında kemik ve kıkırdaktan üretilmiş iç iskeletleri bulunur
• En gelişmiş canlı grubudur
• Doku ve organ gelişimi en yüksek derecede bulunur
• Vücutlarında özel görevler yapan sistemler bulunur
• Hepsi eşeyli yollarla çoğalırlar Böbrekleriyle boşaltım yaparlar
Omurgalılar beş farklı grupta toplanırlar
1 Balıklar
• Tatlı ve tuz sularda yaşarlar
• Solungaç solunumu yaparlar
• Yüzgeçleriyle hareket ederler
• Vücutları koruyucu olan pullarla kaplıdır
• Kalpleri bir kulakçık ve bir karıncık olarak iki odacıklıdır
• Kalpleri, vücuttaki kirli kanı toplayıp solungaçlara gönderir bu nedenle kalpte sadece benekli kan bulunur
• Soğuk kanlı canlılardır Beden sıcaklıkları suya bağlıdır Kış uykusuna yatmazlar
• Dış döllenme ve dış gelişmeyle yumurta üreterek çoğalırlar Köpek balığı, Hamsi, Kefal, Alabalık, Palamut bu gruba girer
2 Kurbağalar
• Derileri ince ve ıslak olan canlılardan oluşur Su kenarlarında yaşarlar
• Yavruyken solungaç, erginken deri ve akciğer solunumu yaparlar
• Arkadaki ayakları uzun olup perdelidir Sıçramasını ve suda yüzmesini sağlar
• Dilleri uzun ve yapışkanlıdır Genelde böcekleri tutarak beslenirler
• Kalpleri iki kulakçık ve bir karıncıktan oluşur Vücuttan gelen kirli kan ile akciğerden gelen temiz kan karıncıkta karışır Vücuda girift kan gönderilir Tatmin Edici enerjiyi üretemediği için soğuk kanlıdırlar
• Dış döllenme ve dış gelişme biçiminde yumurtayla çoğalırlar
• Büyümeleri esnasında larvaları metamorfoz geçirir ve erginleşir
• Kuyruklu ve kuyruksuz kurbağa olarak adlandırılan türleri bulunur
3 Sürüngenler
• Gövdelerine oranla kol ve bacakları çelimsiz olduğu için karınları üstünde sürünürler
• Ceset çevresi pullarla kaplıdır
• Akciğerleriyle solunum yaparlar Kalpleri üç odalı olup iki kulakçık ve bir karıncıktan oluşur Karıncıkta bulunan yarım perde lekeli ve temiz kanın karışmasını azda olsa engeller
• Vücutta girift kan dolaşır ve soğuk kanlı canlılardır
• İç döllenme ve dış gelişme biçiminde yumurtayla çoğalır 4 farklı alt grubu bulunur
• Kertenkeleler : Bazı türleri uzun ve hareketli olan kuyruklarını düşmanlarından firar etmek için kopartabilirler Kopan kuyruk zamanla rejenerasyonla onarılır
• Yılanlar : Kol ve bacakları yoktur Kıvrılarak hareket ederler Zehirli olanlar dişleriyle avlarını etkisiz hale getirirler Hayvanları yutarak beslenirler Büyümeleri sırısında derilerini değiştirirler
• Kaplumbağalar : Ceset çevresinde bağa denen sert ve kalın bir kabuk korunmasını sağlar
• Timsahlar : Ekvatoral kuşakta yaşarlar Kış uykusuna yatmazlar Üstteki çenesini hareket ettiren tek omurgalı grubudur Kalpleri dört odacıklıdır Vücutlarında karmakarışık kan dolaşır Su kenarlarında yaşarlar
4 Kuşlar
• Vücutları tüylerle kaplıdır Tüyler uçmayı ve vücut sıcaklığının korunmasını sağlar
• Akciğer solunumu yaparlar Ağız uçları gaga şeklindedir Ağızlarında diş bulunmaz Dişin görevini sindirim kanalındaki taşlık organı yapar
• Kalpleri dört odacıklı olup, sağ tarafta benekli, sol tarafta ise pak kan bulunur Vücutta temiz kan ve lekeli kan ayrı olarak dolaşır Sıcak kanlı canlılardır
• Oluşturdukları yavrularına bakarlar İç döllenme ve dış gelişme şeklinde yumurta oluşturarak çoğalırlar Besin ve yaşama şekline kadar yırtıcı, tırmanıcı, ötücü, uçamayan, suda yüzebilen türleri bulunur
5 Memeliler
Vücutları kıl ve ter bezleriyle kaplı olan canlı grubudur En gelişmiş canlı grubu olup akciğer solunumunu yaparlar Yeryüzünde etraf adaptasyonları (düzen yetenekleri) en yüksek olan canlılar olup neredeyse baştan bulunabilirler
Kalpleri dört odacıklı olup kirli ve pak kan karışmaz Vücutlarında temiz kan dolaşır Sıcak kanlı canlılardır Kış uykusuna yatmazlar İç döllenme ve iç gelişme biçiminde yavrularını kesin bir hamilelik sürecinden sonradan doğurarak çoğalırlar Doğan yavrularını sütle besleyerek yetiştirirler Yavruların bakım ve korunmasını sağlarlar Besin ve yaşama şekline göre altı çeşidi bulunur
• Otçul memeliler : Besinlerini nebati kaynaklardan alırlar Geviş getirenlerinin mideleri 4 odalıdır ve bağırsakları uzundur Keçi, koyun, inek gibi
• Etobur memeliler : Besinlerini hayvansal kaynaklardan alırlar Ağız ve ayak yapıları yırtıcı özelliktedir Aslan, kurt, çakal gibi
• Etçil otçul memeliler : Besin kaynağı olarak et ve ot kullanabilen canlılardır Ayı, fare, kedi, köpek gibi
• Kemirici memeliler : Bitkilerin kök, cisim ve tohumlarını kemirerek beslenirler Tavşan, sincap, fare gibi
• Uçan memeliler : Kollarını gövdeye bağlayan pelerin şeklindeki deriyle uçarlar Yarasa gibi
• Yüzen memeliler : Kol ve bacakları yüzgeç biçiminde olup su ortamında hareket ederler Balina, yunus, fok gibi
Omurgasız Hayvanların Özellikleri
Omurgasız olarak adlandırılan canlıların yapılarında bir iç iskelet bulunmaz Omurgasız hayvanların vücudunun dış kısmını örten ve destekle*yen bir dış iskelet bulunur Omurgasız hayvanlardan bazıları suda, bazıları da karada yaşamaya ahenk sağlamıştır Yaşamın hiçbir evresinde, vücuda desteklik yapan bir sırt ipliği (notokord) bulunmaz Asap sistemi gelişimi, il*saçsız gruplarda uyartılara yöresel cevaplar verilmesi şeklindeyken, gruplarda gelişmişlik düzeyine tarafından değişiklik gösterir Hakiki dokulara sahip oluşla*rına kadar, omurgasızlar iki gruba ayrılır:
1 Grup: Parazoa (Hakiki dokulara sahip olmayan canlılar)
2 Grup: Eumetazoa (Gerçek dokulara sahip canlılar)
1 Grup: Parazoa (Gerçek dokulara sahip olmayan canlılar)
Omurgasız hayvanların birincil grubunu yaratıcı bu canlılarda, gerçek dokular bulunmaz Bir hücrelilikten çok hücreliliğe geçişin temsilcileri ola*rak kabul edilen bu canlılar, yalnızca hücre düzeyde özelleşme gösterebil*mişlerdir bu nedenle de, vücutta belirli organ sistemlerinin varlığından laf edilemez Hücreler tabakalaşma gösterseler de bazal lamina adı bahşedilen yapı*nın veya hücreler aralarında temas bölgelerinin bulunmaması nedeniyle, do*ku varlığı kabul edilmez Parazoa grubu a) Placozoa b) Porifera (Süngerler) elde etmek üzere ikiye ayrılır
a) Placozoa: Şubenin tek üyesi olan Trichoplax adhaerens en basit fazla hücrelidir bununla birlikte, şimdiye değin tanıdık asgari miktarda DNA içeren hayvansal orga*nizmadır Ağız ve sindirim sistemi bulun*maz Vücudu yassı ve asimetriktir Yassı karoser yüzeyindeki tek tabakalı yassı epitel hücrelerinin her biri, bir adet kamçı taşır
b) Porifera (Süngerler)
En basit yapılı fazla hücre hayvanlardır Hiçbir sistemleri yoktur Sün*gerlerde yalnızca hücre düzeyde farklılaşma görülür Üreme organları cisim*larının muhakkak bir uygun değildir İskelet elemanları görülmesine karşın, ger*çek doku ve organ bulunmaz Keza tatlı sularda ayrıca de denizlerde yaşarlar Vücutlarında por denilen delikleri çoktur Başlıca şekil bakımından bitkilere benzerler Kırmızı, mavi, gri, sarımsı ve siyah renkte olabilirler Eşey*siz çoğalmaları tomurcuklanma ile olur İskeletleri organik ve inorganik mad*delerden meydana gelmiştir Su vücuda osteum adı verilen açıklıklardan girer ve oskulum adı bahşedilen açıklıktan çıkar Su, vücut içerisinde akışı esnasında süzülür ve içeriğindeki ufak organizmalar gıda olarak kullanılır Yalnızca hücre içi sindirim görülür Boşaltımda görevli olan kontraktil (vurgan) kofullar, hayvanlar içinde yalnızca süngerlerde bulunur Asap sistemleri yoktur Uyartılara verilen tepkiler bölgeseldir Ergin bireyler, her zaman bir yere yan ola*rak (sesil) yaşarlar Bazı türlerinin idareli değeri vardır
2 Grup: Eumetazoa (Reel dokulara sahip canlılar):
Omurgasız hayvanların geri kalan tüm şubelerini ve hatta omurgalıları da kapsayan bu grubun canlılarında, reel dokular bulunur Özelleşme, do*ku düzeyinden organ ve sistem düzeyine değin, çeşitli gelişmişlik seviyele*rinde ortaya çıkar *
Hayvanlar, iskelet sisteminin bulunup bulunmamasına kadar; omurgalı ve omurgasız hayvanlar olarak iki grupta incelenir
Omurgalı Hayvanların Özellikleri
Omurgalıların en karakteristik özelliği, birbirini takip eden omurlardan yapılmış bir omurgaya sahip olmalarıdır Omurga sütunu fazla kaslı bir destek, fakat bununla beraber eğilebilir bir yapıdadır Altında omurgalılarda, omurga kıkırdak halinde olmasına rağmen, yüksek yapılı omurgalılara içten kemikleşmeye başlar
Çoğu omurgalıda omurgaya iki çift ön ve arkadaki üyelerde tutunur Cisim bilateral (iki yanlı bakışımlı) simetriktir Baş, ceset ve kuyruk edinmek üzere üç kısma ayrılmıştır Sölom yani ceset boşluğu yalnız karoser bölgesinde bulunur Sindirim kanalı bel kemiğinin karın (ventral) tarafındadır Dolaşım sistemi kapalıdır Kalp en düşük iki, en çok dört avarelik ihtiva eder Kanın alyuvarlarında hemoglobin denilen solunum pigmenti vardır Hemoglobin, kana kırmızı rengi verir Boşaltım organları çifttir Boşaltım ve üreme organı açıklıkları, tek veya ayrı ayrı olarak bulunur
İki çift ekstremiteleri vardır Bunlar balıklarda yer alan göğüs ve karın yüzgeçleri, karada yaşayanlarda ise ön ve arkadaki bacaklardır Suda yaşayanlar solungaç, havadakiler akciğer solunumu yapar Kafatası içinde muhafaza edilen karmaşık yapılı bir beyinleri vardır
• Vücutlarında kemik ve kıkırdaktan üretilmiş iç iskeletleri bulunur
• En gelişmiş canlı grubudur
• Doku ve organ gelişimi en yüksek derecede bulunur
• Vücutlarında özel görevler yapan sistemler bulunur
• Hepsi eşeyli yollarla çoğalırlar Böbrekleriyle boşaltım yaparlar
Omurgalılar beş farklı grupta toplanırlar
1 Balıklar
• Tatlı ve tuz sularda yaşarlar
• Solungaç solunumu yaparlar
• Yüzgeçleriyle hareket ederler
• Vücutları koruyucu olan pullarla kaplıdır
• Kalpleri bir kulakçık ve bir karıncık olarak iki odacıklıdır
• Kalpleri, vücuttaki kirli kanı toplayıp solungaçlara gönderir bu nedenle kalpte sadece benekli kan bulunur
• Soğuk kanlı canlılardır Beden sıcaklıkları suya bağlıdır Kış uykusuna yatmazlar
• Dış döllenme ve dış gelişmeyle yumurta üreterek çoğalırlar Köpek balığı, Hamsi, Kefal, Alabalık, Palamut bu gruba girer
2 Kurbağalar
• Derileri ince ve ıslak olan canlılardan oluşur Su kenarlarında yaşarlar
• Yavruyken solungaç, erginken deri ve akciğer solunumu yaparlar
• Arkadaki ayakları uzun olup perdelidir Sıçramasını ve suda yüzmesini sağlar
• Dilleri uzun ve yapışkanlıdır Genelde böcekleri tutarak beslenirler
• Kalpleri iki kulakçık ve bir karıncıktan oluşur Vücuttan gelen kirli kan ile akciğerden gelen temiz kan karıncıkta karışır Vücuda girift kan gönderilir Tatmin Edici enerjiyi üretemediği için soğuk kanlıdırlar
• Dış döllenme ve dış gelişme biçiminde yumurtayla çoğalırlar
• Büyümeleri esnasında larvaları metamorfoz geçirir ve erginleşir
• Kuyruklu ve kuyruksuz kurbağa olarak adlandırılan türleri bulunur
3 Sürüngenler
• Gövdelerine oranla kol ve bacakları çelimsiz olduğu için karınları üstünde sürünürler
• Ceset çevresi pullarla kaplıdır
• Akciğerleriyle solunum yaparlar Kalpleri üç odalı olup iki kulakçık ve bir karıncıktan oluşur Karıncıkta bulunan yarım perde lekeli ve temiz kanın karışmasını azda olsa engeller
• Vücutta girift kan dolaşır ve soğuk kanlı canlılardır
• İç döllenme ve dış gelişme biçiminde yumurtayla çoğalır 4 farklı alt grubu bulunur
• Kertenkeleler : Bazı türleri uzun ve hareketli olan kuyruklarını düşmanlarından firar etmek için kopartabilirler Kopan kuyruk zamanla rejenerasyonla onarılır
• Yılanlar : Kol ve bacakları yoktur Kıvrılarak hareket ederler Zehirli olanlar dişleriyle avlarını etkisiz hale getirirler Hayvanları yutarak beslenirler Büyümeleri sırısında derilerini değiştirirler
• Kaplumbağalar : Ceset çevresinde bağa denen sert ve kalın bir kabuk korunmasını sağlar
• Timsahlar : Ekvatoral kuşakta yaşarlar Kış uykusuna yatmazlar Üstteki çenesini hareket ettiren tek omurgalı grubudur Kalpleri dört odacıklıdır Vücutlarında karmakarışık kan dolaşır Su kenarlarında yaşarlar
4 Kuşlar
• Vücutları tüylerle kaplıdır Tüyler uçmayı ve vücut sıcaklığının korunmasını sağlar
• Akciğer solunumu yaparlar Ağız uçları gaga şeklindedir Ağızlarında diş bulunmaz Dişin görevini sindirim kanalındaki taşlık organı yapar
• Kalpleri dört odacıklı olup, sağ tarafta benekli, sol tarafta ise pak kan bulunur Vücutta temiz kan ve lekeli kan ayrı olarak dolaşır Sıcak kanlı canlılardır
• Oluşturdukları yavrularına bakarlar İç döllenme ve dış gelişme şeklinde yumurta oluşturarak çoğalırlar Besin ve yaşama şekline kadar yırtıcı, tırmanıcı, ötücü, uçamayan, suda yüzebilen türleri bulunur
5 Memeliler
Vücutları kıl ve ter bezleriyle kaplı olan canlı grubudur En gelişmiş canlı grubu olup akciğer solunumunu yaparlar Yeryüzünde etraf adaptasyonları (düzen yetenekleri) en yüksek olan canlılar olup neredeyse baştan bulunabilirler
Kalpleri dört odacıklı olup kirli ve pak kan karışmaz Vücutlarında temiz kan dolaşır Sıcak kanlı canlılardır Kış uykusuna yatmazlar İç döllenme ve iç gelişme biçiminde yavrularını kesin bir hamilelik sürecinden sonradan doğurarak çoğalırlar Doğan yavrularını sütle besleyerek yetiştirirler Yavruların bakım ve korunmasını sağlarlar Besin ve yaşama şekline göre altı çeşidi bulunur
• Otçul memeliler : Besinlerini nebati kaynaklardan alırlar Geviş getirenlerinin mideleri 4 odalıdır ve bağırsakları uzundur Keçi, koyun, inek gibi
• Etobur memeliler : Besinlerini hayvansal kaynaklardan alırlar Ağız ve ayak yapıları yırtıcı özelliktedir Aslan, kurt, çakal gibi
• Etçil otçul memeliler : Besin kaynağı olarak et ve ot kullanabilen canlılardır Ayı, fare, kedi, köpek gibi
• Kemirici memeliler : Bitkilerin kök, cisim ve tohumlarını kemirerek beslenirler Tavşan, sincap, fare gibi
• Uçan memeliler : Kollarını gövdeye bağlayan pelerin şeklindeki deriyle uçarlar Yarasa gibi
• Yüzen memeliler : Kol ve bacakları yüzgeç biçiminde olup su ortamında hareket ederler Balina, yunus, fok gibi
Omurgasız Hayvanların Özellikleri
Omurgasız olarak adlandırılan canlıların yapılarında bir iç iskelet bulunmaz Omurgasız hayvanların vücudunun dış kısmını örten ve destekle*yen bir dış iskelet bulunur Omurgasız hayvanlardan bazıları suda, bazıları da karada yaşamaya ahenk sağlamıştır Yaşamın hiçbir evresinde, vücuda desteklik yapan bir sırt ipliği (notokord) bulunmaz Asap sistemi gelişimi, il*saçsız gruplarda uyartılara yöresel cevaplar verilmesi şeklindeyken, gruplarda gelişmişlik düzeyine tarafından değişiklik gösterir Hakiki dokulara sahip oluşla*rına kadar, omurgasızlar iki gruba ayrılır:
1 Grup: Parazoa (Hakiki dokulara sahip olmayan canlılar)
2 Grup: Eumetazoa (Gerçek dokulara sahip canlılar)
1 Grup: Parazoa (Gerçek dokulara sahip olmayan canlılar)
Omurgasız hayvanların birincil grubunu yaratıcı bu canlılarda, gerçek dokular bulunmaz Bir hücrelilikten çok hücreliliğe geçişin temsilcileri ola*rak kabul edilen bu canlılar, yalnızca hücre düzeyde özelleşme gösterebil*mişlerdir bu nedenle de, vücutta belirli organ sistemlerinin varlığından laf edilemez Hücreler tabakalaşma gösterseler de bazal lamina adı bahşedilen yapı*nın veya hücreler aralarında temas bölgelerinin bulunmaması nedeniyle, do*ku varlığı kabul edilmez Parazoa grubu a) Placozoa b) Porifera (Süngerler) elde etmek üzere ikiye ayrılır
a) Placozoa: Şubenin tek üyesi olan Trichoplax adhaerens en basit fazla hücrelidir bununla birlikte, şimdiye değin tanıdık asgari miktarda DNA içeren hayvansal orga*nizmadır Ağız ve sindirim sistemi bulun*maz Vücudu yassı ve asimetriktir Yassı karoser yüzeyindeki tek tabakalı yassı epitel hücrelerinin her biri, bir adet kamçı taşır
b) Porifera (Süngerler)
En basit yapılı fazla hücre hayvanlardır Hiçbir sistemleri yoktur Sün*gerlerde yalnızca hücre düzeyde farklılaşma görülür Üreme organları cisim*larının muhakkak bir uygun değildir İskelet elemanları görülmesine karşın, ger*çek doku ve organ bulunmaz Keza tatlı sularda ayrıca de denizlerde yaşarlar Vücutlarında por denilen delikleri çoktur Başlıca şekil bakımından bitkilere benzerler Kırmızı, mavi, gri, sarımsı ve siyah renkte olabilirler Eşey*siz çoğalmaları tomurcuklanma ile olur İskeletleri organik ve inorganik mad*delerden meydana gelmiştir Su vücuda osteum adı verilen açıklıklardan girer ve oskulum adı bahşedilen açıklıktan çıkar Su, vücut içerisinde akışı esnasında süzülür ve içeriğindeki ufak organizmalar gıda olarak kullanılır Yalnızca hücre içi sindirim görülür Boşaltımda görevli olan kontraktil (vurgan) kofullar, hayvanlar içinde yalnızca süngerlerde bulunur Asap sistemleri yoktur Uyartılara verilen tepkiler bölgeseldir Ergin bireyler, her zaman bir yere yan ola*rak (sesil) yaşarlar Bazı türlerinin idareli değeri vardır
2 Grup: Eumetazoa (Reel dokulara sahip canlılar):
Omurgasız hayvanların geri kalan tüm şubelerini ve hatta omurgalıları da kapsayan bu grubun canlılarında, reel dokular bulunur Özelleşme, do*ku düzeyinden organ ve sistem düzeyine değin, çeşitli gelişmişlik seviyele*rinde ortaya çıkar *