iltasyazilim
FD Üye
Hinduizm nedir? hakkında veri
Hinduizm Dağıtılmış görüşleri, dini inanışları, mitolojik davranışları ve ibadetleri içine alan ve Hindistan ’da yaşayan Hinduların tâbi olduğu inançlar ve görenekler ile dini ve sosyal kurumların tamamına bahşedilen ad tek başına bir dini inanış biçimi olmaktan ziyade sosyal bir sistem olarak yaşayan Hinduizmin dini temelleri Veda dinine ve Brahmanizme dayanmaktadır Bu sebeple zamanımızda Brahmanizmle Hinduizmin birbirinin yerine kullanıldıkları görülmektedir
Tarih bakımından MÖ 2000 yılın son yüzyıllarında Hindistan ’a yerleşen Hintlilerin tanrısal saydıkları “Vedalar adlı İlkçağ metinlerine dayanan Hinduizm, MÖ 1200500 yılları arasında Hint yarımadasını işgal eden Ârilerin dini inanışı hâline geldi Daha sonraki zamanlarda bazı şansın dönmesi göstererek zamanımıza değin ulaştı
Hinduizmde iki esas inanç esası vardır:
Birincisi; tenasüh, yani ruhun bir bedenden diğer bir bedene geçmesi inanışıdır Hinduizme kadar varlıkların ruhları, öldükten sonradan başka bir varlığın bedenine dönebilirler Tenasüh yoluyla ruhların yükselmeleri düşünüldüğü gibi, yaptıkları işlere tarafından aşağı derecelere indikleri de kabul edilir
İkinci temel inanış ise kast sistemidir Halkı birbirinden bambaşka dört sınıfa ayıran bu sistemin birinci sınıfı, Brahmanlardır Bunlar Brahma inanışının kudsi rahipleri ve âlimleridir Mukaddes Veda kitabını okumak, açıklama yapmak ve öteki Brahma mensuplarına öncülük etmek vazifeleridir İkinci sınıf, Krişnalardır Bu sınıfa hükümdarlar, racalar ve büyük devlet adamları ve askerler girerler Üçüncü sınıf Vayansalardır Bu sınıfa da tüccarlar ve çiftçiler girerler Dördüncü sınıf Çudralardır Bu sınıfa işçiler, sanatkârlar vb girerler Bu dört sınıftan çıkarılanlara ise parya ismi verilir Bu zavallıların insan gibi yaşamak hakkı yoktur Hayvan muamelesi görürler Dört sınıfa giren insanların haklarına malik değildirler
Hinduizmde becerikli Brahma adı verilen tanrıdır Ayrıca Krişna, Vişnu ve Siva (Şiva) dan teşekkül eden üçlü tanrı inancı vardır Hinduizmin bu üçlü tanrı inancına Trimurti denir Bu üçlü inanışın dışarıya Hinduizmde sayısız denecek değin tanrılar da vardır Keza dağlar, ırmaklar ve hayvanlar mukaddes ilahi varlıklar olarak kabul edilir Hele inek Hindistan ’ın en mukaddes hayvanıdır Çünkü o bütün insan olmayan mahlukların sembolüdür Onu öldürmek çağrıda bulunmak, bir Brahmanı öldürmek demektir ancak affedilmez Öteki mukaddes yerler Ganj Nehri ve Benares şehridir Onlara kadar, Ganj Nehri insanın günahlarını temizler Benares ’te ölen, Siva (Şiva) nın inayetine kavuşur
Hinduizmde dini inanış emir ve yasaklar Manava Dharina Şastra ismindeki mukaddes kitaplarında yazılıdır Bu mukaddes kitaptan diğer Brahmanalar, Upanişadlar, Puranalar, Mahabharatalar ve Ramayanalar adlı mukaddes kitaplar da vardır
Hinduizmde insanı tanrılara ulaştıran çoğu yol vardır Bunlardan biri yoga ’dır Birlik anlamına gelen yoga keza psikolojik bir disiplin, keza de değer verilen şeyle kaynaşmak gayesiyle teneffüsü yoklama etme faaliyetidir Tanrılara ulaştıran ikinci önemli yol Tantrizm ’dir
İbadetlerin önemli kısmı kurtuluşu tedarik eden üç esasta toplanmıştır
Birincisi; hoş amellerdir (Mesela, ölenler için kurban kesmek, güneşe saygı duymak, evde devamlı alev yanmak, doğum, ölüm ve düğünlerde ibadet etmek, mukaddes kitapları okumak)
İkincisi, gerçeklik bilgisidir Tüm varlıkların aslı tek hakikattir Bu hakikate ulaşabilmek için dini bilgileri öğrenmek, rahip edinmek ve dünyayı terk etmek lazımdır
Üçüncüsü, tanrı ile beraber olmaktır Bu da ibadetle olur Hinduizmde tapınma kişisel olabilir Buna puja adı verilir Kurban törenlerine jajna denir Her kişi için doğumundan ölümüne dek 12 merasim yapılır
Hinduizmde temel etik kaidesi nefse bağımsızlık ve feragatkâr olmaktır Kast sistemine emrindeki kalmak için azami gayret sarf etmek, Brahmanların kanunlarına adapte etmek, kadınlara hiçbir hak tanımamak ve paryaları kurbanlık hayvanlar gibi telakki etmek Hinduizmin sosyal idealini ortaya koymaktadır
Kurucusunun bulunmayışı, tenasüh inancının bulunması ve hayvan etinin yenmemesi gibi özelliklerle diğer bâtıl dinlerden ayrılan Hinduizm İslamiyet ’ten daha sonra bir takım değişiklikler geçirdi Tevhid inancını savunanlar oldu Yakınçağda Batıyla ilişkilerin neticesinde Hinduizm içinde çeşitli reform hareketleri gelişti 1828 ’de Rommohan Ray ’ın kurduğu Brahmo Samac (Brahma ’nın Cemiyeti) ile 1875 ’te Dayananda Sarvasti ’nin kurduğu Arya Somal (Asiller Derneği) Hinduizmi çok tanrıcılıktan ve tasvire tapınmadan arındırarak yeni bir şekil vermeye çalıştılar Mohandos Gandhi şiddet kullanmamak, evlenmemek ve toplumsal hoşgörü gibi eski Hindu geleneklerini yeni sosyal ve siyasi şartlara uyarladı *
Hinduizm Dağıtılmış görüşleri, dini inanışları, mitolojik davranışları ve ibadetleri içine alan ve Hindistan ’da yaşayan Hinduların tâbi olduğu inançlar ve görenekler ile dini ve sosyal kurumların tamamına bahşedilen ad tek başına bir dini inanış biçimi olmaktan ziyade sosyal bir sistem olarak yaşayan Hinduizmin dini temelleri Veda dinine ve Brahmanizme dayanmaktadır Bu sebeple zamanımızda Brahmanizmle Hinduizmin birbirinin yerine kullanıldıkları görülmektedir
Tarih bakımından MÖ 2000 yılın son yüzyıllarında Hindistan ’a yerleşen Hintlilerin tanrısal saydıkları “Vedalar adlı İlkçağ metinlerine dayanan Hinduizm, MÖ 1200500 yılları arasında Hint yarımadasını işgal eden Ârilerin dini inanışı hâline geldi Daha sonraki zamanlarda bazı şansın dönmesi göstererek zamanımıza değin ulaştı
Hinduizmde iki esas inanç esası vardır:
Birincisi; tenasüh, yani ruhun bir bedenden diğer bir bedene geçmesi inanışıdır Hinduizme kadar varlıkların ruhları, öldükten sonradan başka bir varlığın bedenine dönebilirler Tenasüh yoluyla ruhların yükselmeleri düşünüldüğü gibi, yaptıkları işlere tarafından aşağı derecelere indikleri de kabul edilir
İkinci temel inanış ise kast sistemidir Halkı birbirinden bambaşka dört sınıfa ayıran bu sistemin birinci sınıfı, Brahmanlardır Bunlar Brahma inanışının kudsi rahipleri ve âlimleridir Mukaddes Veda kitabını okumak, açıklama yapmak ve öteki Brahma mensuplarına öncülük etmek vazifeleridir İkinci sınıf, Krişnalardır Bu sınıfa hükümdarlar, racalar ve büyük devlet adamları ve askerler girerler Üçüncü sınıf Vayansalardır Bu sınıfa da tüccarlar ve çiftçiler girerler Dördüncü sınıf Çudralardır Bu sınıfa işçiler, sanatkârlar vb girerler Bu dört sınıftan çıkarılanlara ise parya ismi verilir Bu zavallıların insan gibi yaşamak hakkı yoktur Hayvan muamelesi görürler Dört sınıfa giren insanların haklarına malik değildirler
Hinduizmde becerikli Brahma adı verilen tanrıdır Ayrıca Krişna, Vişnu ve Siva (Şiva) dan teşekkül eden üçlü tanrı inancı vardır Hinduizmin bu üçlü tanrı inancına Trimurti denir Bu üçlü inanışın dışarıya Hinduizmde sayısız denecek değin tanrılar da vardır Keza dağlar, ırmaklar ve hayvanlar mukaddes ilahi varlıklar olarak kabul edilir Hele inek Hindistan ’ın en mukaddes hayvanıdır Çünkü o bütün insan olmayan mahlukların sembolüdür Onu öldürmek çağrıda bulunmak, bir Brahmanı öldürmek demektir ancak affedilmez Öteki mukaddes yerler Ganj Nehri ve Benares şehridir Onlara kadar, Ganj Nehri insanın günahlarını temizler Benares ’te ölen, Siva (Şiva) nın inayetine kavuşur
Hinduizmde dini inanış emir ve yasaklar Manava Dharina Şastra ismindeki mukaddes kitaplarında yazılıdır Bu mukaddes kitaptan diğer Brahmanalar, Upanişadlar, Puranalar, Mahabharatalar ve Ramayanalar adlı mukaddes kitaplar da vardır
Hinduizmde insanı tanrılara ulaştıran çoğu yol vardır Bunlardan biri yoga ’dır Birlik anlamına gelen yoga keza psikolojik bir disiplin, keza de değer verilen şeyle kaynaşmak gayesiyle teneffüsü yoklama etme faaliyetidir Tanrılara ulaştıran ikinci önemli yol Tantrizm ’dir
İbadetlerin önemli kısmı kurtuluşu tedarik eden üç esasta toplanmıştır
Birincisi; hoş amellerdir (Mesela, ölenler için kurban kesmek, güneşe saygı duymak, evde devamlı alev yanmak, doğum, ölüm ve düğünlerde ibadet etmek, mukaddes kitapları okumak)
İkincisi, gerçeklik bilgisidir Tüm varlıkların aslı tek hakikattir Bu hakikate ulaşabilmek için dini bilgileri öğrenmek, rahip edinmek ve dünyayı terk etmek lazımdır
Üçüncüsü, tanrı ile beraber olmaktır Bu da ibadetle olur Hinduizmde tapınma kişisel olabilir Buna puja adı verilir Kurban törenlerine jajna denir Her kişi için doğumundan ölümüne dek 12 merasim yapılır
Hinduizmde temel etik kaidesi nefse bağımsızlık ve feragatkâr olmaktır Kast sistemine emrindeki kalmak için azami gayret sarf etmek, Brahmanların kanunlarına adapte etmek, kadınlara hiçbir hak tanımamak ve paryaları kurbanlık hayvanlar gibi telakki etmek Hinduizmin sosyal idealini ortaya koymaktadır
Kurucusunun bulunmayışı, tenasüh inancının bulunması ve hayvan etinin yenmemesi gibi özelliklerle diğer bâtıl dinlerden ayrılan Hinduizm İslamiyet ’ten daha sonra bir takım değişiklikler geçirdi Tevhid inancını savunanlar oldu Yakınçağda Batıyla ilişkilerin neticesinde Hinduizm içinde çeşitli reform hareketleri gelişti 1828 ’de Rommohan Ray ’ın kurduğu Brahmo Samac (Brahma ’nın Cemiyeti) ile 1875 ’te Dayananda Sarvasti ’nin kurduğu Arya Somal (Asiller Derneği) Hinduizmi çok tanrıcılıktan ve tasvire tapınmadan arındırarak yeni bir şekil vermeye çalıştılar Mohandos Gandhi şiddet kullanmamak, evlenmemek ve toplumsal hoşgörü gibi eski Hindu geleneklerini yeni sosyal ve siyasi şartlara uyarladı *