Hiperprolaktinemi prolaktin hormon yüksekliği

Hiperprolaktinemi prolaktin hormon yüksekliği progesteron yüksekliği kan fazlalığı belirtileri progesteron yüksekliği belirtileri östrojen fazlalığı prolaktin hormonu değerleri Prolaktin beyinde hipofiz adı bahşedilen bir bölgeden salgılanan bir hormondur Kandaki olağan değeri 1025 ngml’dirVücuttaki başlıca görevi süt üretilmesidir Üretilen sütün meme uçlarından salınmasının sorumlusu ise oksitosin adı bahşedilen başka bir hormondur Prolaktin hipofiz açık havada eksik miktarlarda endometrium ve myometriumdan da (rahim iç zarı ve rahim kası) salgılanır Prolaktinin salınımı böylece çok faktöre bağlıdır Ama ana olarak dopamin adı verilen bir madde prolaktin salınımından sorumludur Vücutta 5 öbür türde prolaktin vardır Bunların herhangi bir andaki bioaktivite ve immunoaktiviteleri farklıdır Bioaktivite hormonun vücutta etki yaratmasını anlatırken immunoaktivite kabaca yapılan kan testlerinde saptanmasıdır Bunu şöyle bir örnekle anlatabiliriz Vücutta artı olan prolaktin süt salınımına ve adet düzensizliğine niçin olur Bu hormonun biokativitesidir Ancak klinik olarak yakınmalar olsa bile kan testlerinde hormon düzeyleri sıradan olarak bulunabilirBu örnekte bahşedilen hastada bioaktivite yüksek fakat immunoaktivite düşüktür Tam tersi durumlar da söz konusu olabilir Yani kan hormon düzeyleri yüksek olmasına rağmen hastada klinik bir belirti yoktur Bu kişide de hormonun immunoaktivitesi yüksek bioaktivitesi düşüktür Prolaktin fazlalığı kadınların yaklaşık 3 de birindeki adet gecikmelerinin nedenidir Yeniden prolaktini yüksek olan kadınların 13′ünde galaktore yani memelerden süt gelmesi görülür Galaktoreli kadınların da 13′ünde adetler normaldirProlaktin adet görmede rol bölge GnRH adı bahşedilen hormonların salınımını bozarak adet gecikmelerine ve kısırlığa niçin olabilir Prolaktin düzeyi ile klinik bulgular birçok süre birbiri ile paralel olmazlar Prolaktini yüksek kadınların bir kısmında hipofizde adenom adı verilen ot gibi yaşama bulunur Ama bu ot gibi yaşama kötü huylu yani kanser değildir Büyüklüğü 10 mm’den az olan tümörlere mikroadenom, daha büyük olanlara ise makroadenom adı verilir Belirtiler Hiperprolaktineminin en sık görülen belirtisi memelerden süt gelmesi ve adet düzensizliğidirAyrıca adet görmeme, kısırlık gibi şikayetler de olabilir çok büyük tümörlerde şiddetli baş ağrıları ve görme bozuklukları olabilir Galaktore: Galaktore memelerden uygun olmayan istikrarsız gelmesi demektir Bu istikrarsız çoğunlukla beyaz veya renksizdirHer iki memede ya da tek birinde olabilir Galaktoreye niçin olan durumlar şunlardır: Östrojen fazlalığı (doğum teftiş hapları, östrojen salgılayan kistler vb) Uzun zaman emzirme Bazı ilaçlar Stres Beyin lezyonları Tiroid hormonu azlığı Hipofiz adenomu Myom vb gibi patolojik prolaktin salgılanması Amenore: Adet görmeme Prolaktini yüksek kadınların takriben %33′ünde görülür İnfertilite: Prolaktin yüksekliği GnRH salınımını bozarak yumurtlama bozukluklarına ve dolayısı ile infertiliteye niçin olur Teşhis Hiperprolaktinemi yani kanda prolaktin fazlalığının tanısı kanda bu hormonun düzeyinin incelenmesi ile konurDüzey yüksek bulunduğunda adenom olup olmadığının anlaşılması için ilk önce kafa filmi çekilir Burada kemik yapılarda deformasyon saptanmaz ise tomografi ya da manyetik rezonans çekilmesi gerekebilir Bu şekilde teşhis konur Eğer hormon düzeyleri fazla yüksek yok ise kanda hormon tayini dışarıya ilave bir teşhis yöntemine gerek yoktur Çare Eğer tek sorun galaktore ise başlıca tedavi gerektirmez Beraberinde prolaktin de yüksek bulunur ise seviyesi önemlidir Eğer 100 ngml’den düşük ise ileri bir teşhis yöntemi gerekmez Ilaç tedavisinden fayda görür İnfertilite nedeninin prolaktin yüksekliği olarak saptandığı ve değerin 100′den düşük olduğu hastaların %80′i ilaç tedavisi ile hamile kalır Eğer değerinde 100 ngml’den yüksek bulunur ise ileri tetkik gerekir Çekilen filmler neticesinde mikroadenom bulunur ise yine kimsesiz hap tedavisi ve peşine düşüp takip önerilir 100 den büyük değerlerde ise cerrahi zorunlu olabilir id Hamilelik ve Prolaktin Gebeliğin 8 haftasından itibaren prolaktin düzeyleri kanda artmaya başlar ve miadda en yüksek düzeyine ulaşır (200400 ngml) Prolaktin memenin büyümesini uyarır ve gebelik sırasında süt kanallarından klostrum adı verilen ve halk aralarında ağız da denilen maddenin yapımını sağlar Hamilelik sırasında kanda yüksek oranda bulunan progesteron hormonu tam manası ile süt yapılmasını engeller Doğumdan sonradan progesteron ortamdan kalktığı için süt üretimi başlar bu nedenle doğumdan sonradan süt gelmesi 72 saati bulabilir Emzirmeyen annelerde ise doğumdan daha sonra 7 günde kan düzeyleri sıradan gebelik öncesi seviyelerine inerGebelikte prolaktinin bebeğin akciğer gelişminde rol oynadığı ve tekrar bebeğin anne tarafından yabancı cisim olarak algılanıp atılmasını engellediği ileri sürülmektedir “Bu yazı Dr Alper Mumcu’dan