Hipotiroidi Nedir?

Hipotiroidi Nedir?

Hipotiroidi nedir?
Tiroit hormonlarının kanda cok az bulunması durumuna hipotiroidi veya hipotiroidism denir Kadınlarda erkeklere nazaran cok daha sık gorulur

Kac ceşit hipotiroidi mevcuttur?
Hipotiroidinin oluş yerine gore dort turlu hipotiroidi mevcuttur

Primer hipotiroidi: En sık gorulen hipotiroidi turudur Bu turdeki hipotiroidide hastalık tiroit glandındadır Kanda T3 ve T4 duşuk, TSH ise yuksektir

Sekonder hipotiroidi: Nadir olarak gorulur Burada hastalık beynin alt kısmında bulunan hipofiz glandındadır Kanda T3, T4 ve TSH hormonları duşuktur

Tertier hipotiroidi: Beyinde bulunan hipotalamus bozukluğu sonucu ortaya cıkar TRH yetersizliği mevcuttur Tiroit hormonları ve TSH duşuktur Bazen TSH normal olarak da bulunur

Sebebi belli olmayan ( idiyopatik ) hipotiroidi Hipotiroidiyi yapan neden belli değildir

Primer hipotiroidinin sebepleri nelerdir?
Primer hipotiroidi sebeplerini kısaca aşağıdaki şekilde ozetleyebiliriz:

1 Tiroit dokusunun harabiyeti

a Kronik otoimmun tiroiditler (Hashimoto tiroiditi)
b Radyoiyot veya radyoterapi tedavisi
c Tiroit operasyonu (subtotal veya total)
d Doğumsal olarak tiroit glandının olmaması (agenezi)

2 Tiroit hormon yapımındaki bozukluklar
a İyot eksikliği
b Antitiroit etki gosteren ilacların veya maddelerin alımı : Lithium, iyot, iyot iceren ilaclar yada film cekiminde kullanılan iyot iceren kontrast maddeler

Bunlar icinde dunyada en yaygın olan iyot yetersizliğine bağlı olarak gelişen primer hipotiroididir İyot yetersizliği olmayan bolgelerde ise en sık neden kronik otoimmun tiroiditlerdir (Hashimoto hastalığı)

Sekonder ve tertier hipotiroidinin sebepleri nelerdir?
Hipofiz hastalıkları: Hipofiz tumorleri, hipofiz operasyonları, Sheehan sendromu

Hipotalamik hastalıklar: Hipotalamus tumorleri, iltihapları veya diğer hastalıkları

Klinik olarak kac turlu hipotiroidi mevcuttur?
Klinik olarak 4 turlu hipotiroidi mevcuttur:

1 Aşikar hipotiroidi

Klinik belirtiler cok belirgindir T3 ve T4 duşuk TSH oldukca yuksektir

2 Hafif hipotiroidi

Klinik belirtiler az, T4 duşuk veya normal, T3 normal, TSH ise orta derecede yukselmiştir

3 Subklinik hipotiroidi

Klinik belirti yoktur T4ve T3 normal, TSH hafifce yukselmiştir

4 Presubklinik hipotiroidi

Klinik belirti yoktur T4, T3 ve TSH normaldir Ancak TRH testinde TSH cevabı normalin uzerindedir (TRH testi icin tiroit testleri bolumune bakınız)

Hipotiroidi gecici olabilir mi?
Oluşum sebebine gore hipotiroidiler gecici ve kalıcı olabilir

Gecici hipotiroidilerin nedenleri: Subakut tiroidit, postpartum tiroidit, ağrısız veya sessiz tiroidit ve bazı ilacların (lithium amiodarone, (porpycil ve thyramazol gibi antitiroit ilaclar ) kullanılması Bu nedenlerle oluşan hipotiroidiler biriki ay surdukten sonra kendi başına veya ilac kesildikten sonra gecer Bu konularda ilgili bolumlerde bilgi verilmiştir

Diğer nedenlerle meydana gelen hipotiroidiler ise kalıcı yani omur boyu devam eden ve tedavi gerektiren hipotiroidilerdir Bunların sebepleri: Hashimoto tiroiditi, radyoaktif iyot tedavisi, cerrahi olarak fazla miktarda tiroit dokusunun cıkartılması, konjenital (doğumsal) bozukluklar, radyasyon (Hodgkin hastalığı veya diğer nedenlerle boyun bolgesine uygulanan radyoterapi), hipofiz veya hipotalamik bozukluk ve idiyopatik (sebebi bilinmeyen) Bunlar arasında Hashimoto tiroiditi, radyoiyot tedavisi ve cerrahi tedavi en sık gorulenlerdir

Doğumsal (konjenital) hipotiroidi nedir?
Kalıcı hipotiroidi yapan sebepler arasındadır Doğumsal olarak tiroit glandı yokluğu veya tiroit hormonları yapımında etkili olan enzimlerin yetersizliği sonucu gelişir Tedavi edilmeyen vakalarda ciddi zeka geriliği ve asimetrik cucelik ortaya cıkar Gelişmiş memleketlerde ve memleketimizde de doğumdan sonra tum cocuklarda tiroit hormonları ve TSH tetkikleri yapılarak bu cocukların erken tanısı yapılmaktadır Erken tanı konan cocuklarda tedavi oldukca kolaydır Bu konuda geniş bilgi hipotiroidide tedavi hahsinde verilmiştir

Hipotiroidi bulgu ve belirtileri nelerdir?
Hipotiroidide gorulen belirtiler hipotiroidiyi yapan sebebe bağlı olarak değişmez Yani, sebep ne olursa olsun hipotiroidideki belirtiler aynıdır Hipotiroidide şikayet ve bulgular coktur Bu bulguların bazen hicbiri de hastada gorulmeyebilir veya tum bulgu ve belirtiler mevcut olabilir Bulgu ve belirtiler hastalığın şiddeti ile uyumludur Bu belirtilerin bazıları diğer bazı hastalıklarda da gorulebilmektedir Dolayısıyla, hipotiroidi tanısı tecrubeli doktorlar tarafından bazı testler yapılarak konmalıdır Tanı hicbir zaman aşağıda belirtilen hipotiroidi belirtileri ile sınırlı kalmamalıdır Bu belirtiler daha sonra ilgili bolumlerde tekrar ele alınacaktır
Hipotiroidide şikayet ve belirtiler

Yorgunluk hissi
Uyuşukluk
Uyku hali
Konsantrasyon bozukluğu
Sersemlik hissi
Depresyon
Ciltte kuruluk
Sac dokulmesi
Kuru ve kırık sac
Kabızlık
Kilo alma
Kilo vermede zorluk
Goz kapaklarında şişme
Balmumu renginde yuz
Terlemede azalma
Boğuk ses
Uşume
İştah azalması
Eklem ağrısı
Ellerde uyuşma hissi
Hareketlerde azalma
Konuşmada yavaşlama
Nabız sayısında duşme
Bacaklarda şişme
Reflekslerde azalma
Tırnaklarda kolay kırılma
Kas krampları
Guatr
Tansiyon yuksekliği
Kolesterol seviyesinde yukselme
Aybaşı halinin bozulması
Duşuk yapma
Cocuk yapamama
Sekste azalma
Cocuklarda boy kısalığı

Hipotiroidide en sık gorulen bulgular yorgunluk, halsizlik aşırı uykuya meyil, sac dokulmesi ve uşume hissidir Bazen hasta hafıza kaybının farkına varmayabilir, arkadaşları tarafından bu yuzden uyarılabilir Orta derecede kilo alma olur ve zayıflamakta gucluk cekilebilir Aşırı şişmanlığa hicbir zaman neden olmaz

Nadir olarak kelliğe neden olabilir Sac kaybının sadece hipotiroidide değil, aynı zamanda hipertiroidi, stres, kadınlarda erkeklik hormonlarının artışı ve diğer bazı nedenlere bağlı olarak da gelişebileceği unutulmamalıdır Hipotiroidiye bağlı sac kaybında tedaviden sonra sac kaybı durur ve saclar yeniden cıkar

Hipotiroidide gorulen aybaşı bozuklukları ve cocuk yapamama ozellikleri cok sık gorulen durumlar değildir Hipotiroidi ayrıca prolaktin yukselmesine ve bu nedenle memelerden sut gelmesine neden olabilir Hipotiroidide oncelikle deri kurur, yuz hafif şişer ve rengi sarımsı olur (balmumu rengi) Meme ucları sıkıldığı zaman sut gelir Guatr gorulebilir, kalp hızı yavaşlar ve bazen yuksek tansiyon tespit edilir

Hipotiroidi bulguları yaşlılıkta daha sık gelişir Yeni doğanlarda ilk haftalar icinde tedavi edilmediği takdirde geri donuşumu olmayan beyinsel ve fiziksel ozure neden olur Cocuklarda ve erişkinlerde ise tedaviden sonra belirtiler tamamen ortadan kalkar

Cok kısa zamanda gelişen hipotiroidi vakalarında semptomlar daha cok ve belirgindir Yavaş gelişen hipotiroidide ise belirtiler ve hasta şikayetleri daha azdır Orneğin Hashimoto tiroiditinde subklinik hipotiroidi yıllar sonra aşikar hipotiroidi haline donuşebilir

Yukarıda belirtilen bulguların hastalığın şiddetine gore değiştiği unutulmamalıdır Hafif hipotiroidi vakalarında bu bulgularının cok azı gorulurken, ağır vakalarda bulguların bircoğu veya hepsi de mevcuttur Subklinik ve presubklinik vakalarda ise bulguların birkacı gorulebilir veya hicbiri de gorulmeyebilir