Hive - Hiva Hanlığı-1512-1920

Hîve Hanlığı hakkında bilgi
Hîve Hanlığı geniş data
Hîve Hanlığı ile ilgili bilgiler


Hîve Hanlığı (15121920)

Hive Hanlığı, 1512 yılında, Şîbanî ailesinden İlBars göre kuruldu Daha önce bu bölgede Harezm 1510'da Özbeklerden Safevîlere geçti Safevîler merkezlere Şiî valiler yerleştirmişlerdi Insanlar bunlara ayaklanma etti ve ayaklanmayı idare eden İlBars, Ürgenç şehri merkez elde etmek üzere bir hanlık kurdu

İlBars, 1525'te vefat etti Onun soyundan gelen hanlar ülkeyi, Kalmuklara ve Özbeklere aleyhinde korudular 1619 yılında kuraklığın sebep olduğu hesaplı can sıkıntısı yüzünden Ürgenç merkez olmaktan çıktı ve Hive şehri başkent oldu

Çağatay Edebiyatının en hoş örneklerinin verildiği merkezlerden bir Hîve'dir 16431663 yılları arasında hüküm süren Hîve hükümdarı Ebül Gazi Bahadır Han, bununla beraber büyük bir tarihçidir Şecerei Türkve Soyağacıi Terakimeadlı eserleri meşhurdur Bunlar, Türk ve Türkmen tarihi ile ilgili eserlerdir ve Türkolojinin esas kaynakları aralarında yer alırlar

EbülGazi Bahadır Han'ın oğulları zamanında da Hîve bir ilim merkezi olmaya devam etti Ama askerî bakımdan kuvvetli değildi Nadir Şah zamanında İran'a bağlı kalarak varlığını sürdürdü 1783'te Rus himayesini benimsemek zorunda kaldı

Hive tahtında 1804'e değin Harezm hanları bulunmuştu Bunların sonuncusu olan III EbülGazi Bahadır Han' dan sonradan hanedan değişti ve yeni hanedanı Kongratlar kurdu Kongratların birincil hükümdarı, Mehmed Kesin İnak'ın torunu İlTüzer Bey'dir

İlTüzer'in yerine geçen kardeşi Mehmet Rahim Han vaktinde (18061825), Aral Gölü dolaylarında bir hanlık kurmuş olan Karakalpaklar'ın ülkesi de Hîve Hanlığı'na katıldı Ama bundan böyle Türk hanlıkları tam bağımsız değildiler Ruslar baskılarını artırıyordu

Komünist ihtilâlinden sonradan hanlık kaldırıldı Son Hîve hükümdarı Moskova'ya götürüldü ve orada öldürüldü 1924'de Hîve hanlığı'nı Türkmenistan, Özbekistan ve Karakalpkistan arasında paylaştırarak ortadan kaldırdılar *