iltasyazilim
FD Üye
Öğretmen İshak Efendi Hayatı ve Eserleri
Osmanlılar devrinde yetişen meşhur fen alimidir Mühendishanei Berri Hümayun hocalarındandır
HAYATI
Belirli olmamakla beraber, bazı kaynaklarda 1774 yılında Narta ’da doğduğu yazılmıştır Bir kısım kaynaklarda babasının Nartalı bir Musevi olduğu yazılı ise de, hal tercümeleri yazan bir padişah katibi olan İsmet Efendi, araştırmaları neticesinde Karlovalı bir Müslümanın oğlu olduğunu tesbit edilmiştir
Babasının ölümü üzerine tahsil için İstanbul ’a gelmiş, kısa zamanda icazet alarak, matematik, gökbilim, metalurji ve jeoloji sahalarında büyük alim olmuştur Türkçe, Arapça, Farsça, Rumca, İbranice, Fransızca ve Latinceyi haberdar olan İshak Efendi, 1816 yılında Mühendishanei Berri Hümayun ’un matematik hocalığına devir edilmiştir 1824 yılında Divanı Hümayun tercümanlığına getirilmiştir 1828 yılına değin bu vazifede bulunan İshak Efendi, bu tarihte Balkanlarda yapı edilen kalelerin teftişi ile görevlendirilmiştir Balkanlardan dönüşünde baştan Mühendishanei Berri Hümayunda müderrisliğe devam etmiştir 1831 yılında bu okulun müdürlüğüne ödev edilmiştir Bu görevdeyken ders programını yenileştirmiş ve öğretim kadrosunu kuvvetlendirmiştir Eksik hocaların görevlerine son vermiştir Bir zaman daha sonra mübarek yerlerin tamiri için Hicaz ’a gönderilmiştir Vazifesini bitirip dönerken Mekke ’de 1834 yılında hayatını kaybetmiş ve oraya defnedilmiştir Mühendishane ’nin üstündeki kabristana, hatırlanmak ve hayır duaya neden olmak üzere okul kadar, adı ve vefat tarihi yazılı bir taş diktirilmiştir
MEZİYETLERİ
İshak Efendi, fen ilimlerine dair çoğu eser yazmış ve birincil defa fen sahasındaki kitapları batı dillerinden Türkçeye tercüme etmiştir Batılı bilim adamlarının yazdığı ilmi eserlere vakıf olan İshak Efendi, ilmi ıstılahları başvuru ve karşılıkları bulunmayan ilmi ıstılahlara da isim tayinine muvaffak olmuştur
BAŞLICA ESERLERİ
Mecmuai Ulumi Riyaziyye
Yöntemi İsaga
Nisleül Hıyam *
Osmanlılar devrinde yetişen meşhur fen alimidir Mühendishanei Berri Hümayun hocalarındandır
HAYATI
Belirli olmamakla beraber, bazı kaynaklarda 1774 yılında Narta ’da doğduğu yazılmıştır Bir kısım kaynaklarda babasının Nartalı bir Musevi olduğu yazılı ise de, hal tercümeleri yazan bir padişah katibi olan İsmet Efendi, araştırmaları neticesinde Karlovalı bir Müslümanın oğlu olduğunu tesbit edilmiştir
Babasının ölümü üzerine tahsil için İstanbul ’a gelmiş, kısa zamanda icazet alarak, matematik, gökbilim, metalurji ve jeoloji sahalarında büyük alim olmuştur Türkçe, Arapça, Farsça, Rumca, İbranice, Fransızca ve Latinceyi haberdar olan İshak Efendi, 1816 yılında Mühendishanei Berri Hümayun ’un matematik hocalığına devir edilmiştir 1824 yılında Divanı Hümayun tercümanlığına getirilmiştir 1828 yılına değin bu vazifede bulunan İshak Efendi, bu tarihte Balkanlarda yapı edilen kalelerin teftişi ile görevlendirilmiştir Balkanlardan dönüşünde baştan Mühendishanei Berri Hümayunda müderrisliğe devam etmiştir 1831 yılında bu okulun müdürlüğüne ödev edilmiştir Bu görevdeyken ders programını yenileştirmiş ve öğretim kadrosunu kuvvetlendirmiştir Eksik hocaların görevlerine son vermiştir Bir zaman daha sonra mübarek yerlerin tamiri için Hicaz ’a gönderilmiştir Vazifesini bitirip dönerken Mekke ’de 1834 yılında hayatını kaybetmiş ve oraya defnedilmiştir Mühendishane ’nin üstündeki kabristana, hatırlanmak ve hayır duaya neden olmak üzere okul kadar, adı ve vefat tarihi yazılı bir taş diktirilmiştir
MEZİYETLERİ
İshak Efendi, fen ilimlerine dair çoğu eser yazmış ve birincil defa fen sahasındaki kitapları batı dillerinden Türkçeye tercüme etmiştir Batılı bilim adamlarının yazdığı ilmi eserlere vakıf olan İshak Efendi, ilmi ıstılahları başvuru ve karşılıkları bulunmayan ilmi ıstılahlara da isim tayinine muvaffak olmuştur
BAŞLICA ESERLERİ
Mecmuai Ulumi Riyaziyye
Yöntemi İsaga
Nisleül Hıyam *