iltasyazilim
FD Üye
Hristiyan Felsefesi Nedir?
Hıristiyan dinini temellendirmek için ileri sürülen felsefe
Sadece Hıristiyanlığa özgü bulunmakla, genel bir amaç içeren din felsefesi deyiminden ayrılır Aslında Hıristiyan düşünürleri göre ileri sürülmüş bütün düşünceci öğretiler (idealizm), bilhassa objektif düşüncecilik, iyice bir Hıristiyan felsefesidir Çünkü Hıristiyan tanrıcılığını pekiştirmek ve temellendirmek amacıyla ileri sürülmüşlerdir Berkeley, Hegel vb gibi düşünürler öğretilerinde açık açık Hıristiyanlıkla temas kurarlar bununla birlikte Hıristiyan felsefesi deyiminden, çoğunlukla, Hıristiyan kilisesi açısından ileri sürülmüş dinsel kurgular kavranabilir Antikçağ Yunan felsefesi temeline dayanan Batı felsefesinin ortaçağ dönemi, tamamiyle bir Hıristiyan felsefesidir İS 5 yüzyılda son Yunan okulları da kapatıldıktan sonra Batı düşüncesi, on yüzyıl her tarafında, derhal yalnızca Hıristiyanlık üzerinde düşünmüştür Hıristiyan felsefesi, patristik ve skolâstik adları bahşedilen iki döneme ayrılır Hıristiyanlık, temelde, ilkel bir kamulculuk anlayışı içinde İsâ'nın söylediği birkaç şiirli sözden ibarettir Bu yalın sözlere felsefesel bir temel bulmak gerekiyordu Ilk yıllarda Yunan stoacılığıyla savaşmak zorunda kalan Hıristiyan kilisesi babaları, bu düşünsel temeli, önce Platon öğretisinde, sonradan da Aritoteles öğretisinde buldular Patristik dönem Platon egemenliği, skolâstik dönem de Aristoteles egemenliği dönemleridir Her iki dönemin de ayırıcı niteliği, felsefesel sorunları birtakım tartışılmaz dogmalara bağlamış olmasıdır Hıristiyan düşünürleri, yüzyıllarca, bu dogmalardaki açık çelişmeleri anlaşılması mümkün kılmaya çalışmışlardır Bir Yahudi mezhebi olarak ortaya Meydana Çıkan Hıristiyanlığın dogmaları, gerçekten, Yahudiliğin dogmalarıdır Hıristiyan felsefesi, bu dogmaları cesaretlendirmek amacından doğmuştur ve Hıristiyan tanrıbiliminin hizmetçisi (La Ancilla Theologiae) durumundadır Bu çağın derhal tüm düşünürleri din adamlarıdır, Hıristiyan kilisesinin hizmetçileri (La Ancilla ecclesiae) durumundadırlar Bu demektir ancak Hıristiyan felsefesi tanrısal Roma kilisesi imparatorluğunun (La Sacrum Imperium Romanum) hizmetinde olan ve onun buyruklarına göre biçimlenebilen bir felsefedir Buysa felsefe kavramının hakiki anlamıyla çelişiktir Bu bakımdan denilebilir oysa Hıristiyan felsefesi, antikçağ Yunan idealizminin Hıristiyanlık dini ölçüleri içinde bir devamından ibarettir Kaldı ki Hıristiyanlık, Yunan stoacılığında içkin bulunmaktadır Hıristiyanlığın tanrısı: Parmenides'in varlık, SokratesPlaton'un iyi idesi, Aristoteles'in ilkneden, Plotinos'un bir düşüncelerinin karma ürünüdür üstelik bir İngiliz tarihçisi, Edward Gibbon da The Decline and Fall of the Roman Empire adlı yapıtında, yaptığı araştırmalar sonunda Platon'un gizli bir logos öğretisi (İng Logos Doctrine)'ini bulduğunu, Hıristiyanlığa temel olduğu kuşkusuz bulunan bu öğretinin çoktanrıcı tepkiye aleyhinde sıcacık tutulduğunu ve Platon'un öğrencilerine gizlice okutulduğunu, kulaktan kulağa gelen bu öğretinin İskenderiyeli Yahudi dinbilimci Phile göre açıklandığını ve Phile tanrıbiliminin de Hıristiyan tanrıbilimcilerin başlıca kaynaklarından biri olduğunu ileri sürmüştür (Bk İbid, c 1, s 572 vd) Platon'un bu öğretisi, Platon sisteminde gerçekte de bir avarelik olarak kalmış bulunan, görünmeyen İdealar dünyasından fiziki özdeksel dünyaya nasıl geçildiğini açıklamaktadır Platon'a tarafından bu geçiş bir yaratan'ın gücüyle olmuştur, yaratan (benzeyen deyişle Tanrı) ruhsal bir güçtür, bu ruhsal kuvvet yaratılış aracılığıyla özdeksel yaratılan'ı kendi varlığından çıkarmıştır Yaratanyaratılışyaratılan üçlüğü, Hıristiyan babaoğultanrısal ruh üçlüğünün temeli olduğu gibi Aristoteles erekçiliğinin de temelidir *
Hıristiyan dinini temellendirmek için ileri sürülen felsefe
Sadece Hıristiyanlığa özgü bulunmakla, genel bir amaç içeren din felsefesi deyiminden ayrılır Aslında Hıristiyan düşünürleri göre ileri sürülmüş bütün düşünceci öğretiler (idealizm), bilhassa objektif düşüncecilik, iyice bir Hıristiyan felsefesidir Çünkü Hıristiyan tanrıcılığını pekiştirmek ve temellendirmek amacıyla ileri sürülmüşlerdir Berkeley, Hegel vb gibi düşünürler öğretilerinde açık açık Hıristiyanlıkla temas kurarlar bununla birlikte Hıristiyan felsefesi deyiminden, çoğunlukla, Hıristiyan kilisesi açısından ileri sürülmüş dinsel kurgular kavranabilir Antikçağ Yunan felsefesi temeline dayanan Batı felsefesinin ortaçağ dönemi, tamamiyle bir Hıristiyan felsefesidir İS 5 yüzyılda son Yunan okulları da kapatıldıktan sonra Batı düşüncesi, on yüzyıl her tarafında, derhal yalnızca Hıristiyanlık üzerinde düşünmüştür Hıristiyan felsefesi, patristik ve skolâstik adları bahşedilen iki döneme ayrılır Hıristiyanlık, temelde, ilkel bir kamulculuk anlayışı içinde İsâ'nın söylediği birkaç şiirli sözden ibarettir Bu yalın sözlere felsefesel bir temel bulmak gerekiyordu Ilk yıllarda Yunan stoacılığıyla savaşmak zorunda kalan Hıristiyan kilisesi babaları, bu düşünsel temeli, önce Platon öğretisinde, sonradan da Aritoteles öğretisinde buldular Patristik dönem Platon egemenliği, skolâstik dönem de Aristoteles egemenliği dönemleridir Her iki dönemin de ayırıcı niteliği, felsefesel sorunları birtakım tartışılmaz dogmalara bağlamış olmasıdır Hıristiyan düşünürleri, yüzyıllarca, bu dogmalardaki açık çelişmeleri anlaşılması mümkün kılmaya çalışmışlardır Bir Yahudi mezhebi olarak ortaya Meydana Çıkan Hıristiyanlığın dogmaları, gerçekten, Yahudiliğin dogmalarıdır Hıristiyan felsefesi, bu dogmaları cesaretlendirmek amacından doğmuştur ve Hıristiyan tanrıbiliminin hizmetçisi (La Ancilla Theologiae) durumundadır Bu çağın derhal tüm düşünürleri din adamlarıdır, Hıristiyan kilisesinin hizmetçileri (La Ancilla ecclesiae) durumundadırlar Bu demektir ancak Hıristiyan felsefesi tanrısal Roma kilisesi imparatorluğunun (La Sacrum Imperium Romanum) hizmetinde olan ve onun buyruklarına göre biçimlenebilen bir felsefedir Buysa felsefe kavramının hakiki anlamıyla çelişiktir Bu bakımdan denilebilir oysa Hıristiyan felsefesi, antikçağ Yunan idealizminin Hıristiyanlık dini ölçüleri içinde bir devamından ibarettir Kaldı ki Hıristiyanlık, Yunan stoacılığında içkin bulunmaktadır Hıristiyanlığın tanrısı: Parmenides'in varlık, SokratesPlaton'un iyi idesi, Aristoteles'in ilkneden, Plotinos'un bir düşüncelerinin karma ürünüdür üstelik bir İngiliz tarihçisi, Edward Gibbon da The Decline and Fall of the Roman Empire adlı yapıtında, yaptığı araştırmalar sonunda Platon'un gizli bir logos öğretisi (İng Logos Doctrine)'ini bulduğunu, Hıristiyanlığa temel olduğu kuşkusuz bulunan bu öğretinin çoktanrıcı tepkiye aleyhinde sıcacık tutulduğunu ve Platon'un öğrencilerine gizlice okutulduğunu, kulaktan kulağa gelen bu öğretinin İskenderiyeli Yahudi dinbilimci Phile göre açıklandığını ve Phile tanrıbiliminin de Hıristiyan tanrıbilimcilerin başlıca kaynaklarından biri olduğunu ileri sürmüştür (Bk İbid, c 1, s 572 vd) Platon'un bu öğretisi, Platon sisteminde gerçekte de bir avarelik olarak kalmış bulunan, görünmeyen İdealar dünyasından fiziki özdeksel dünyaya nasıl geçildiğini açıklamaktadır Platon'a tarafından bu geçiş bir yaratan'ın gücüyle olmuştur, yaratan (benzeyen deyişle Tanrı) ruhsal bir güçtür, bu ruhsal kuvvet yaratılış aracılığıyla özdeksel yaratılan'ı kendi varlığından çıkarmıştır Yaratanyaratılışyaratılan üçlüğü, Hıristiyan babaoğultanrısal ruh üçlüğünün temeli olduğu gibi Aristoteles erekçiliğinin de temelidir *