Hubble Teleskobu Bir 'Einstein Yüzüğü' Keşfetti

Kozmostaki her şeyi bir ortada tutan kütleçekimin (çekim kuvveti) uzay-zamanı bükme kabiliyetinden, olağanda görmesi çok sıkıntı olan, uzaktaki objeleri görebilmek için yararlanmak mümkün. Einstein tarafından öngörülen ve kütleçekimsel mercekleme ismi verilen bu tesir, Hubble Uzay Teleskobu'ndan alınan yeni bir imgede ayrıntılı bir formda resmedilmiş.

Fotoğrafın ortasında parlak, yüzüne benzeri bir yapı görülmekte ve bu yapının etrafında dört parlak nokta bulunuyor. Bu noktaların ortasında da altın renginde parlayan iki nokta daha var. Buna Einstein yüzüğü ismi veriliyor ve fotoğrafta altı değil üç galaksi mevcut; bunlardan ikisi yüzüğün ortasındayken bir kuasar (yıldızsı gökcismi) da gerisinde bulunuyor. Gerideki galaksinin ışığı, ön plandaki iki galaksinin kütleçekim alanından geçerken bozuluyor ve büyüyor.

Kütleçekimsel eğrilik, teleskoplara ulaşan manzarayı büyütüyor


Ön plandaki iki galaksinin kütlesi çok yüksek olduğu için, bu galaksilerin etrafında uzay-zamanda külteçekimsel bir eğrilik meydana geliyor. Bu uzay-zamandan geçen rastgele bir ışık bu eğriliği takip ediyor ve teleskoplara bozulmuş ancak birebir vakitte büyümüş bir biçimde ulaşıyor.

Bu, cihanın hem uzak hem de yakın noktalarını araştırmak için sahiden faydalı bir araç. Kâfi kütleye sahip her şey kütleçekim merceği vazifesi görebilir. Bu, burada gördüğümüz üzere bir yahut iki galaksi ya da gerilerindeki birçok objeden kusursuz bir ışık lekesi üreten devasa galaksi kümeleri manasına gelebilir.

Uzak galaksiler çok daha ayrıntılı görüntülenebilir


Uzayın derinliklerini araştıran gökbilimciler, bu biçimde merceklenen uzak galaksileri çok daha ince detaylarla görmek için bu ışık lekelerini ve kopyalanan imajları tekrar oluşturabilirler. Lakin kütleçekimsel merceklemenin yapabileceği tek şey bu değil. Bir merceğin gücü, etrafında döndüğü kütle ile direkt bağlı olan kütleçekimsel alanının eğriliğine bağlı.

Böylelikle kütleçekim lensleri galaksileri ve galaksi kümelerinin yükünün bulunmasını sağlayabilir; bu da daha sonra karanlık unsurun bulunmasına ve haritalanmasına yardımcı olabilir. Kütleçekimsel mercekleme, Samanyolu'nun içinde, yıldız kütleli kara delikler üzere diğer bir yolla göremeyeceğimiz kadar karanlık olan objeleri bulmamıza yardımcı olabilir.

Gökbilimciler, konut sahibi bir yıldızdan bağımsız formda galakside dolaşan, soğuk ve yalnız haydut ötegezegenleri, dünya ile uzak yıldızlar ortasından geçerken oluşan büyütme sayesinde tespit etmeyi başardılar. Hatta kütleçekimsel merceklemeyi diğer galaksilerdeki ötegezegenleri tespit etmek için bile kullandılar.