iltasyazilim
FD Üye
Termoregülasyon, yani vücuttaki ısının ortam şartlarına dayanacak şekilde kontrol edilmesi, memeliler ve kuşları hayvanlar aleminin diğer canlılarından farklı ve ayrıcalıklı bir konuma getiren, hayati bir özelliktir Ancak geçtiğimiz günlerde yapılan bir keşif termorgülasyonun bazı balıklarda mevcut olabileceğini gösterdi
Birkaç gün önce tamamlanan çalışmaya göre (güneş ya da aybalığı olarak da bilinen) opah balıkları tamamen sıcakkanlı(yani vücudundaki sıcaklığı çevreden etkilenmemek için kontrol edebilen) tek balık türü Soğukkanlı canlılar ortam sıcaklığına bağlı olarak metabolizmalarında değişim gösterir, yaşadıkları çevre soğuksa yavaş sıcak ise hızlı bir metabolik ve fiziksel yaşam sürerler Sıcakkanlı canlılar ise çevresel koşullar ne olursa olsun vücutlarını sabit bir sıcaklıkta tutmaya çalışırlar (mesela biz insanlarda vücut sıcaklığı 37oC’dir) Opahın da sabit bir sıcaklığa erişmek için vücudunda sıcak kan pompalaması onu özellikle görece soğuk sularda daha hızlı hareket eden, küçük deniz canlıları için tehlikeli bir avcı yapmakta Balığın vücut sıcaklığı doğal ortamından 45oC daha yüksek seviyede, ki bu durum ona büyük avantaj sağlıyor Vücut yapısı ısıyı iyi izole edecek şekilde evrimleştiğinden opahlar ısı kaybı tehlikesini de yaşamamaktalar
Peki bu balıklar bahsettiğimiz termoregülasyonu nasıl sağlıyorlar? Opah üzerine Kaliforniya’da araştırma yapmakta olan biyologlara göre bu ince denge vücudun iç kısımları ve daha yüzeye yakın olan solungaçlar arasında kuruluyor Oksijen almak için solungaçlara giden ve dış çevrenin soğuk yapısına maruz kalan kan, daha sonra vücudun daha sıcak kanı ile ısı alışverişi kurarak dengeye ulaşıyor Solungaçların ve ıssı alışverişinin gerçekleştiği konum, balığın tüm vücudunun sıcak kalabilmesini sağlayacak pozisyonda Araştırmanın arkasındaki isimlerden biyolog Nicholas Wegner bu sistemi bir “araba radyatörüne benzetiyor
Peki opahlar hakkında başka ne biliyoruz? Elimizde çok fazla araştırma yok Uzun yıllar orkinos balıkçılığında yanlışlıkla yakalanan opahlar, vücutlarındaki et oranının azlığından dolayı (vücut ağırlığının %65’i kemik ve deriden oluşmakta) çok ilgi gören bir balık türü değildi 1980’lerden itibaren sushi üretiminde kullanılmaya başlanan balık son yıllarda ticari bir önem ve popülerlik kazanmaya başlamış durumda Görülen o ki bilim dünyasında ezberleri sarsacak balık yıllardır hep gözümüzün önünde yüzüyormuş
bilimsol
Birkaç gün önce tamamlanan çalışmaya göre (güneş ya da aybalığı olarak da bilinen) opah balıkları tamamen sıcakkanlı(yani vücudundaki sıcaklığı çevreden etkilenmemek için kontrol edebilen) tek balık türü Soğukkanlı canlılar ortam sıcaklığına bağlı olarak metabolizmalarında değişim gösterir, yaşadıkları çevre soğuksa yavaş sıcak ise hızlı bir metabolik ve fiziksel yaşam sürerler Sıcakkanlı canlılar ise çevresel koşullar ne olursa olsun vücutlarını sabit bir sıcaklıkta tutmaya çalışırlar (mesela biz insanlarda vücut sıcaklığı 37oC’dir) Opahın da sabit bir sıcaklığa erişmek için vücudunda sıcak kan pompalaması onu özellikle görece soğuk sularda daha hızlı hareket eden, küçük deniz canlıları için tehlikeli bir avcı yapmakta Balığın vücut sıcaklığı doğal ortamından 45oC daha yüksek seviyede, ki bu durum ona büyük avantaj sağlıyor Vücut yapısı ısıyı iyi izole edecek şekilde evrimleştiğinden opahlar ısı kaybı tehlikesini de yaşamamaktalar
Peki bu balıklar bahsettiğimiz termoregülasyonu nasıl sağlıyorlar? Opah üzerine Kaliforniya’da araştırma yapmakta olan biyologlara göre bu ince denge vücudun iç kısımları ve daha yüzeye yakın olan solungaçlar arasında kuruluyor Oksijen almak için solungaçlara giden ve dış çevrenin soğuk yapısına maruz kalan kan, daha sonra vücudun daha sıcak kanı ile ısı alışverişi kurarak dengeye ulaşıyor Solungaçların ve ıssı alışverişinin gerçekleştiği konum, balığın tüm vücudunun sıcak kalabilmesini sağlayacak pozisyonda Araştırmanın arkasındaki isimlerden biyolog Nicholas Wegner bu sistemi bir “araba radyatörüne benzetiyor
Peki opahlar hakkında başka ne biliyoruz? Elimizde çok fazla araştırma yok Uzun yıllar orkinos balıkçılığında yanlışlıkla yakalanan opahlar, vücutlarındaki et oranının azlığından dolayı (vücut ağırlığının %65’i kemik ve deriden oluşmakta) çok ilgi gören bir balık türü değildi 1980’lerden itibaren sushi üretiminde kullanılmaya başlanan balık son yıllarda ticari bir önem ve popülerlik kazanmaya başlamış durumda Görülen o ki bilim dünyasında ezberleri sarsacak balık yıllardır hep gözümüzün önünde yüzüyormuş
bilimsol