Hz Aişenin ahlaki ozellikleri
Peygamber Efendimizin vefatı sırasında henuz on sekiz yaşında olmasına rağmen kendisini cok iyi yetiştirmiş ve cok onemli bilgilere sahip olmuştu Aynı zamanda hitabeti de cok guzel olup Arap dili ve edebiyatına da vakıf idi Arapca ’yı cok iyi kullanırdı Dolayısıyla cok etkileyici konuşma yapan bir hatipti Babasının vefatından sonra kabri başında yaptığı dua, ile Cemel olayında yaptığı konuşma hatipliğinin onemli orneklerini teşkil eder Diğer yandan, Arap tarihi, cahiliye doneminin sosyal durumu, orf ve adetler konusunda da onemli bilgilere sahipti
İlme aşırı merakı onemli bilgilere sahip olmasını sağladı Peygamber Efendimizden aldığı feyzin de etkisiyle İslami esasların oğrenilmesinde dikkate değer bir mevkiye sahip oldu Kur ’anı Kerim ’i hem tefsir etti, hem de daha iyi anlaşılması gayesiyle şerh etti İctihat ve fetvalarıyla muctehit ve bir fakih olarak kabul edildi Cok sayıda fetva veren yedi sahabe arasında yer aldı İslam hukuku dalında yetiştirdiği talebeleri vasıtasıyla, bu alandaki goruşleri ummetin arasında yayılmış oldu
Gerek sahabe gerek tabiin doneminde İslam alimleri goruşlerine başvurmuş ve acıklamaları uzerinde ehemmiyetle durulmuştur Sahabelerin ileri gelenleri farzlarla ilgili konularda coğu zaman bilgisine başvururlardı Hukukcular bilgisinden istifade etmek maksadıyla goruşlerine başvurarak istişarelerde bulunurlardı
Sunneti Seniyye konusunda başvurulacak kişilerin en onemlileri arasında ilk sıralarda gelir Cok guclu bir hafızaya sahip olması ve Peygamber Efendimizin (asm) her hareketini titizlikle takip etmesinden oturu verdiği bilgiler cok onemlidir 2210 hadis rivayet etmiştir Boylece en cok hadis rivayet edenlerin arasında dorduncu sırada yer alır Rivayet ettiği hadislerin ilgili konuları da cok onemlidir Mesela; Peygamber Efendimizin aile hayatı, gunluk hal ve hareketleri, ahlakı, Veda haccı, Cahiliye donemi tarihi, kadınlarla alakalı hukumler, ibadetler vs ’dir
Hz Aişe, Peygamber Efendimizin vefatından sonra evini ve Medine ’yi ilim irfan yuvası haline getirdi Yıllar boyunca devam eden eğitimoğretim sayesinde Medine ilim merkezi haline geldi Buradan kadın, erkek, cocuk her yaş ve kademeden insanlar istifade ettiler Diğer yandan hac icin Mekke ’ye gittiğinde cok sayıda insan cadırda ziyaretine gelerek soru sorar ve kendisi de bunlara cevap verirdi
Siyasi alanda da onemli etkileri olan Hz Aişe, ilk iki halife zamanında siyasetle ilgilenmedi Hz Osman (ra) zamanında ozellikle bazı devlet kademelerine, valiliklere yapılan tayinler konusunda kendisine cok sayıda şikayetin geldiği goruldu Hz Osman ’ın şehit edildiği sıralarda Medine dışında olup yolda oğrendi Yine Hz Ali ’nin halifeliğini de bu şekilde oğrendi Bundan sonraki ve ozellikle Cemel olayı ile ilgili olarak meydana gelen gelişmeler İslam dunyasında onemli izler bıraktı
Hz Aişe ’nin bulunduğu taraf ile Hz Ali taraftarları arasında cereyan eden bu savaşla ilgili olarak, muhtelif değerlendirmeler yapılmıştır Ehli Sunnet alimleri, bu konu hakkında konuşmaktan surekli cekinmişlerdir Ahiret alemine intikal edip ceza veya mukafatla karşı karşıya olan insanlar hakkında ileri geri konuşmayı doğru bulmamışlardır Bediuzzaman Said Nursi, Cemel Savaşı ’nı acıklarken, savaşın nedenini ictihat farkına bağlar Emirdağ Lahikası ’ndaki bir mektubunda konuyu şoyle acıklar: “…Ehli Sunnet velCemaat, Sahabeler zamanındaki fitnelerden bahis acmayı menetmişler Cunku Vakıai Cemelde Aşerei Mubeşşereden Zubeyir ve Talha ve Aişei Sıddika (ra) bulunmasıyla Ehli Sunnet Velcemaat, o harbi, ictihad neticesi deyip, Hazreti Ali (ra) haklı, oteki taraf haksız; fakat ictihad neticesi olduğu cihetle affedilir (Emirdağ Lahikası s 178)
Bilahare, Hz Aişe ’nin bu hadiselere karıştığı icin cok muzdarip olduğu ve gunlerce ağladığı bilinmektedir Hatta, bu acı olayları yaşamaktansa olmeyi tercih ettiğini beyan etmiştir Daha sonraları Hz Hasan ’ın Peygamber Efendimizin yanına defnedilmesini istemediği ve engel olduğu iddiası doğru değildir Halbuki, kendisi izin verdiği halde, başta Medine Valisi Mervan b Hakem olmak uzere, Emevi idarecilerinin bu isteğin yerine getirilmesine mani oldukları bilinmektedir
Kaynak: Risalei Nur Enstitusu
Peygamber Efendimizin vefatı sırasında henuz on sekiz yaşında olmasına rağmen kendisini cok iyi yetiştirmiş ve cok onemli bilgilere sahip olmuştu Aynı zamanda hitabeti de cok guzel olup Arap dili ve edebiyatına da vakıf idi Arapca ’yı cok iyi kullanırdı Dolayısıyla cok etkileyici konuşma yapan bir hatipti Babasının vefatından sonra kabri başında yaptığı dua, ile Cemel olayında yaptığı konuşma hatipliğinin onemli orneklerini teşkil eder Diğer yandan, Arap tarihi, cahiliye doneminin sosyal durumu, orf ve adetler konusunda da onemli bilgilere sahipti
İlme aşırı merakı onemli bilgilere sahip olmasını sağladı Peygamber Efendimizden aldığı feyzin de etkisiyle İslami esasların oğrenilmesinde dikkate değer bir mevkiye sahip oldu Kur ’anı Kerim ’i hem tefsir etti, hem de daha iyi anlaşılması gayesiyle şerh etti İctihat ve fetvalarıyla muctehit ve bir fakih olarak kabul edildi Cok sayıda fetva veren yedi sahabe arasında yer aldı İslam hukuku dalında yetiştirdiği talebeleri vasıtasıyla, bu alandaki goruşleri ummetin arasında yayılmış oldu
Gerek sahabe gerek tabiin doneminde İslam alimleri goruşlerine başvurmuş ve acıklamaları uzerinde ehemmiyetle durulmuştur Sahabelerin ileri gelenleri farzlarla ilgili konularda coğu zaman bilgisine başvururlardı Hukukcular bilgisinden istifade etmek maksadıyla goruşlerine başvurarak istişarelerde bulunurlardı
Sunneti Seniyye konusunda başvurulacak kişilerin en onemlileri arasında ilk sıralarda gelir Cok guclu bir hafızaya sahip olması ve Peygamber Efendimizin (asm) her hareketini titizlikle takip etmesinden oturu verdiği bilgiler cok onemlidir 2210 hadis rivayet etmiştir Boylece en cok hadis rivayet edenlerin arasında dorduncu sırada yer alır Rivayet ettiği hadislerin ilgili konuları da cok onemlidir Mesela; Peygamber Efendimizin aile hayatı, gunluk hal ve hareketleri, ahlakı, Veda haccı, Cahiliye donemi tarihi, kadınlarla alakalı hukumler, ibadetler vs ’dir
Hz Aişe, Peygamber Efendimizin vefatından sonra evini ve Medine ’yi ilim irfan yuvası haline getirdi Yıllar boyunca devam eden eğitimoğretim sayesinde Medine ilim merkezi haline geldi Buradan kadın, erkek, cocuk her yaş ve kademeden insanlar istifade ettiler Diğer yandan hac icin Mekke ’ye gittiğinde cok sayıda insan cadırda ziyaretine gelerek soru sorar ve kendisi de bunlara cevap verirdi
Siyasi alanda da onemli etkileri olan Hz Aişe, ilk iki halife zamanında siyasetle ilgilenmedi Hz Osman (ra) zamanında ozellikle bazı devlet kademelerine, valiliklere yapılan tayinler konusunda kendisine cok sayıda şikayetin geldiği goruldu Hz Osman ’ın şehit edildiği sıralarda Medine dışında olup yolda oğrendi Yine Hz Ali ’nin halifeliğini de bu şekilde oğrendi Bundan sonraki ve ozellikle Cemel olayı ile ilgili olarak meydana gelen gelişmeler İslam dunyasında onemli izler bıraktı
Hz Aişe ’nin bulunduğu taraf ile Hz Ali taraftarları arasında cereyan eden bu savaşla ilgili olarak, muhtelif değerlendirmeler yapılmıştır Ehli Sunnet alimleri, bu konu hakkında konuşmaktan surekli cekinmişlerdir Ahiret alemine intikal edip ceza veya mukafatla karşı karşıya olan insanlar hakkında ileri geri konuşmayı doğru bulmamışlardır Bediuzzaman Said Nursi, Cemel Savaşı ’nı acıklarken, savaşın nedenini ictihat farkına bağlar Emirdağ Lahikası ’ndaki bir mektubunda konuyu şoyle acıklar: “…Ehli Sunnet velCemaat, Sahabeler zamanındaki fitnelerden bahis acmayı menetmişler Cunku Vakıai Cemelde Aşerei Mubeşşereden Zubeyir ve Talha ve Aişei Sıddika (ra) bulunmasıyla Ehli Sunnet Velcemaat, o harbi, ictihad neticesi deyip, Hazreti Ali (ra) haklı, oteki taraf haksız; fakat ictihad neticesi olduğu cihetle affedilir (Emirdağ Lahikası s 178)
Bilahare, Hz Aişe ’nin bu hadiselere karıştığı icin cok muzdarip olduğu ve gunlerce ağladığı bilinmektedir Hatta, bu acı olayları yaşamaktansa olmeyi tercih ettiğini beyan etmiştir Daha sonraları Hz Hasan ’ın Peygamber Efendimizin yanına defnedilmesini istemediği ve engel olduğu iddiası doğru değildir Halbuki, kendisi izin verdiği halde, başta Medine Valisi Mervan b Hakem olmak uzere, Emevi idarecilerinin bu isteğin yerine getirilmesine mani oldukları bilinmektedir
Kaynak: Risalei Nur Enstitusu