hz omer'in adalet anlayışı
hz omer'in adalet sistemi
Hz Omer, inandigi seyi yerine getirme hususunda siddetli davranmakla taninir O, musluman olmadan once ilk iman edenlere karsi sert muamele etmisti Musluman olduktan sonra ise bu sertligi Islam'in lehine musriklere karsi yonelmistir Hz Omer Halife olduktan sonra da dogrularin uygulanmasi ve hakkin elde edilmesi konusunda titiz davranmaya ve en ufak ayrintilari bile bizzat takip etmeye asiri dikkat gostermistir O, bir seyi emrettigi veya yasakladigi zaman ilk once kendi ailesinden baslardi Aile fertlerini bir araya toplayarak onlara soyle derdi; sunu ve sunu yasakladim insanlar sizi yirtici kusun eti gozetledigi gibi gozetlerler Allah'a yemin ederim ki, her hangi biriniz bu yasaklara uymazsa onu daha fazlasiyla cezalandiririm Sert bir mizaca sahip olmasina ragmen insanlara karsi oldukca mutevazi davranirdi Genis topraklari, guclu ordulari olan bir devletin baskani olmasi onu diger insanlar gibi mutevazi ve sade bir hayat yasamaktan alikoyamamistir
Hz Omer'in idare anlayisi Hz Omer, toplumu ilgilendiren meselelerde karar verecegi zaman muslumanlarin gorusune basvurur, onlarla istisare ederdi O istisare etmeden uygulamaya konulan Isler basarisizliga mahkUmdurdemekteydi istisarede takip ettigi yontem suydu: Once meseleyi muslumanlarin ulasabildigi cogunlugu ile gorusur, pesinden Kureysliler'in dusuncesini sorar, son olarak da sahabilerin goruslerini alirdi Boylece en isabetli fikir ortaya cikar ve uygulamaya konulurdu Hz Omer, muslumanlarin yaptigi Islerde bir hata gordukleri zaman kendisini uyarmalarini isterdi Baska dinlere mensup olup, zimmi statusunde bulunan kimselerle alakali Islerde de onlarin goruslerine bas vurur ve meseleyi onlarla istisare ederdi Bu durum Hz Omer'in adalet anlayisinin ne kadar kapsamli oldugunu ortaya koymaktadir
Hz Omer idarede gorevlendirdigi memurlarina karsi oldukca sert davranir, onlarin bir haksizlikta bulunmalarina asla goz yummazdi Halka karsi ise son derece sefkatle yaklasir, onlarin varsa gizledikleri problemlerini ogrenip cozumlemek icin gecegunduz ugrasip dururdu O bu hassasiyetini: Firat kiyisinda bir deve helak olsa, Allah bunu Omer'den sorar diye korkarimsozu ile ortaya koymaktadir Hz Omer, merkezden uzak bolgelerde halkin durumunu yakindan gormek icin seyahatler yapma yoluna gitmisti O, insanlarin cesitli dertlerini uzak diyarlarda olmalari sebebiyle kendisine ulastiramadiklarindan endise ediyordu Bazi bolgeleri dolasmasina ragmen baska yerlere gitmeyi tasarladigi halde omru o sehirlere ulasmasina yetmemisti Islam tarihinde adaletin timsali olarak yerini alan Hz Omer (ra) hakkinda rivayet edilen su olay onun bu sifatla butunlesmis oldugunun en acik delilidir
Bir defasinda Eslem'le birlikte Harra taraflarinda (Medine'nin dis bolgesi) dolasirlarken isik yanan bir yer gordu ve Eslem'e; surada, gecenin ve sogugun caresizligine ugramis biri var Haydi onlarin yanina gidelimdedi Oraya gittiklerinde bir kadini iki cocuguyla uzerinde tencere bulunan bir atesin etrafinda otururken gorduler Hz Omer, onlara; Isikli aileye selam olsundedi Kadin selami aldiktan sonra yanlarina yaklasmak icin izin alan Hz Omer ona yanindaki cocuklarin neden agladiklarini sordu Kadin, karinlarinin ac oldugunu soyleyince, Hz Omer merakla tencerede ne pisirdigini sordu Kadin, tencerede su bulundugunu, cocuklari yemek pisiyor diye avuttugunu soyledi ve; Allah bunu Omer'den elbette soracaktirdiye ekledi Hz Omer, ona; Omer bu durumu nereden bilsin ki?diye sordugunda kadin; Madem bilemeyecekti ve unutacakti neden halife oldukarsiligini verdi Hz Omer bu cevap karsisinda irkilerek Eslem'le birlikte dogruca erzak deposuna gitti Doldurduklari yiyecek cuvalini Eslem tasimak istedi Ancak Hz Omer (ra); Kiyamet gununde benim yukume ortak olacak degilsin Onun icin birak da yukumu kendim tasiyayimdiyerek buna izin vermedi; cuvali omuzuna aldi ve kadinin bulundugu yere goturdu Orada bizzat yemegi Hz Omer (ra) hazirlayip pisirdi ve onlari doyurdu Eslem; O, atese uflerken sakaklari arasindan cikan dumanlari seyrediyordumdemektedir Hz Omer oradan ayrilirken kadin; Siz bu ise Omer'den daha layiksinizdedi Hz Omer; Omer'e dua et Bir gun onu ziyarete gidersen beni orada bulursundedi
Bu onun insanlara yardim etmede ve magduriyetlerini gidermede gosterdigi hassasiyetin orneklerinden sadece bir tanesidir
Kaynak: Samil Islam ansiklopedisi
hz omer'in adalet sistemi
Hz Omer, inandigi seyi yerine getirme hususunda siddetli davranmakla taninir O, musluman olmadan once ilk iman edenlere karsi sert muamele etmisti Musluman olduktan sonra ise bu sertligi Islam'in lehine musriklere karsi yonelmistir Hz Omer Halife olduktan sonra da dogrularin uygulanmasi ve hakkin elde edilmesi konusunda titiz davranmaya ve en ufak ayrintilari bile bizzat takip etmeye asiri dikkat gostermistir O, bir seyi emrettigi veya yasakladigi zaman ilk once kendi ailesinden baslardi Aile fertlerini bir araya toplayarak onlara soyle derdi; sunu ve sunu yasakladim insanlar sizi yirtici kusun eti gozetledigi gibi gozetlerler Allah'a yemin ederim ki, her hangi biriniz bu yasaklara uymazsa onu daha fazlasiyla cezalandiririm Sert bir mizaca sahip olmasina ragmen insanlara karsi oldukca mutevazi davranirdi Genis topraklari, guclu ordulari olan bir devletin baskani olmasi onu diger insanlar gibi mutevazi ve sade bir hayat yasamaktan alikoyamamistir
Hz Omer'in idare anlayisi Hz Omer, toplumu ilgilendiren meselelerde karar verecegi zaman muslumanlarin gorusune basvurur, onlarla istisare ederdi O istisare etmeden uygulamaya konulan Isler basarisizliga mahkUmdurdemekteydi istisarede takip ettigi yontem suydu: Once meseleyi muslumanlarin ulasabildigi cogunlugu ile gorusur, pesinden Kureysliler'in dusuncesini sorar, son olarak da sahabilerin goruslerini alirdi Boylece en isabetli fikir ortaya cikar ve uygulamaya konulurdu Hz Omer, muslumanlarin yaptigi Islerde bir hata gordukleri zaman kendisini uyarmalarini isterdi Baska dinlere mensup olup, zimmi statusunde bulunan kimselerle alakali Islerde de onlarin goruslerine bas vurur ve meseleyi onlarla istisare ederdi Bu durum Hz Omer'in adalet anlayisinin ne kadar kapsamli oldugunu ortaya koymaktadir
Hz Omer idarede gorevlendirdigi memurlarina karsi oldukca sert davranir, onlarin bir haksizlikta bulunmalarina asla goz yummazdi Halka karsi ise son derece sefkatle yaklasir, onlarin varsa gizledikleri problemlerini ogrenip cozumlemek icin gecegunduz ugrasip dururdu O bu hassasiyetini: Firat kiyisinda bir deve helak olsa, Allah bunu Omer'den sorar diye korkarimsozu ile ortaya koymaktadir Hz Omer, merkezden uzak bolgelerde halkin durumunu yakindan gormek icin seyahatler yapma yoluna gitmisti O, insanlarin cesitli dertlerini uzak diyarlarda olmalari sebebiyle kendisine ulastiramadiklarindan endise ediyordu Bazi bolgeleri dolasmasina ragmen baska yerlere gitmeyi tasarladigi halde omru o sehirlere ulasmasina yetmemisti Islam tarihinde adaletin timsali olarak yerini alan Hz Omer (ra) hakkinda rivayet edilen su olay onun bu sifatla butunlesmis oldugunun en acik delilidir
Bir defasinda Eslem'le birlikte Harra taraflarinda (Medine'nin dis bolgesi) dolasirlarken isik yanan bir yer gordu ve Eslem'e; surada, gecenin ve sogugun caresizligine ugramis biri var Haydi onlarin yanina gidelimdedi Oraya gittiklerinde bir kadini iki cocuguyla uzerinde tencere bulunan bir atesin etrafinda otururken gorduler Hz Omer, onlara; Isikli aileye selam olsundedi Kadin selami aldiktan sonra yanlarina yaklasmak icin izin alan Hz Omer ona yanindaki cocuklarin neden agladiklarini sordu Kadin, karinlarinin ac oldugunu soyleyince, Hz Omer merakla tencerede ne pisirdigini sordu Kadin, tencerede su bulundugunu, cocuklari yemek pisiyor diye avuttugunu soyledi ve; Allah bunu Omer'den elbette soracaktirdiye ekledi Hz Omer, ona; Omer bu durumu nereden bilsin ki?diye sordugunda kadin; Madem bilemeyecekti ve unutacakti neden halife oldukarsiligini verdi Hz Omer bu cevap karsisinda irkilerek Eslem'le birlikte dogruca erzak deposuna gitti Doldurduklari yiyecek cuvalini Eslem tasimak istedi Ancak Hz Omer (ra); Kiyamet gununde benim yukume ortak olacak degilsin Onun icin birak da yukumu kendim tasiyayimdiyerek buna izin vermedi; cuvali omuzuna aldi ve kadinin bulundugu yere goturdu Orada bizzat yemegi Hz Omer (ra) hazirlayip pisirdi ve onlari doyurdu Eslem; O, atese uflerken sakaklari arasindan cikan dumanlari seyrediyordumdemektedir Hz Omer oradan ayrilirken kadin; Siz bu ise Omer'den daha layiksinizdedi Hz Omer; Omer'e dua et Bir gun onu ziyarete gidersen beni orada bulursundedi
Bu onun insanlara yardim etmede ve magduriyetlerini gidermede gosterdigi hassasiyetin orneklerinden sadece bir tanesidir
Kaynak: Samil Islam ansiklopedisi